Pokolenie X na rynku pracy – czym się wyróżnia?

13.02.24
clock 5 min.
Marta Kościecha-Karkowska

Pokolenie X to osoby urodzone w latach 60. oraz 70. dwudziestego wieku. Są dziećmi generacji baby boomers oraz rodzicami millenialsów. Przypisuje się im specyficzne cechy, które mają duży wpływ na ich pozycję na rynku pracy. Czym wyróżnia się generacja X i jej podejście do kariery zawodowej? 

W tym artykule:
  1. Kim są przedstawiciele pokolenia X?
  2. Pokolenie X – cechy
  3. Czym pokolenie X różni się od innych pokoleń?
  4. Pokolenie X na rynku pracy
  5. Pokolenie X - podsumowanie

Kim są przedstawiciele pokolenia X?

Generacja X to osoby urodzone w latach 1965-1979. Niektóre źródła przesuwają granicę nawet do 85 roku. Co do zasady jednak pokolenie X to obecni czterdziesto- i pięćdziesięciolatkowie.  

„X” w nazwie tej grupy podkreśla niewiadomą, jaka się z nią wiąże. Określenie pojawiło się w latach sześćdziesiątych w książce „Generation X”. W Polsce pokolenie bywa też określane jako „pokolenie PRL”. 

Przedstawiciel generacji X w Polsce od urodzenia musiał sobie radzić z szeregiem wyzwań. Młodzi z tego pokolenia dorastali w czasach PRL. Przeżyli upadek komunizmu i obserwowali przełom ustrojowy, którego byli największymi beneficjentami. Przemiany gospodarcze i rozwój technologii sprawiły, że pokolenie X musiało szybko dostosować się do nowej rzeczywistości. 

Osoby z tej generacji nie wychowywały się w świecie online jak pokolenie Y – poznały internet i nowoczesne sprzęty elektroniczne w wieku ponad 20 lat. Z tego powodu musiały się nauczyć ich wykorzystywania samodzielnie. Przedstawiciele generacji X są z tych względów bardziej przywiązani do tradycji. 

Pokolenie X – cechy

Przedstawicielom pokolenia X przypisuje się powszechnie specyficzne cechy. W opinii publicznej wskazuje się przede wszystkim na daleko idące przywiązanie do utartych schematów i szacunek do wzorców. Niektórzy ludzie z tej grupy czują się zagubieni i nie odnaleźli sensu życia. 

Generacja X preferuje kontakty osobiste od tych za pośrednictwem internetu. Ceni sobie rozmowy i chętnie nawiązuje kontakty. Jednocześnie przedstawiciele pokolenia X są skoncentrowani na karierze, zdyscyplinowani i ambitni. Starają się piąć po szczeblach kariery, ponieważ zależy im na pozycji i wysokich zarobkach. 

Pokolenie X korzysta z internetu w specyficzny sposób. W sieci szuka głównie poradników i recenzji produktów, nie przykładając zbyt dużej wagi do social mediów. Jeśli przedstawiciele generacji X mają konta na Facebooku czy Instagramie, to deklarują, że spokojnie mogliby z nich zrezygnować. 

Pokolenie X jest odpowiedzialne i samodzielne. Większość osób urodzonych w tym okresie szybko szła „na swoje” i zakładała rodziny. Nie są im straszne zobowiązania. Przedstawiciele generacji X starają się być dobrymi obywatelami i interesują się życiem politycznym.

Czym pokolenie X różni się od innych pokoleń?

Pokolenie X to kolejna generacja po baby boomers. Bezpośrednio poprzedzała pokolenie Y i Z. Każda z tych grup ma swoje specyficzne cechy, które wynikają głównie z warunków, w których dorastała. Mimo że to uogólnienia, pokazują najistotniejsze różnice. 

W porównaniu do millenialsów pokolenie X jest bardziej otwarte. W odróżnieniu od swoich dzieci dostęp do internetu przedstawiciele generacji X zyskali dopiero w dojrzałym wieku, więc preferują kontakty off-line. Lepiej radzą sobie z nowymi technologiami niż pokolenie baby boomers i mają bardziej pozytywne podejście do życia. Millenialsi są z kolei mniej przywiązani do pracy zawodowej. 

Największe różnice pokoleniowe widać z kolei między generacją X i Z. Młodzi wychowani w towarzystwie świata cyfrowego mają inne autorytety i w dużej mierze żyją w bańkach informacyjnych. Na tym tle dochodzi do konfliktów i nieporozumień. Pokolenie Z jest lepiej wykształcone niż przedstawiciele pokolenia X. Jednocześnie trudniej się mu uniezależnić. Mało który przedstawiciel tej generacji w wieku 20+ jest w stanie kupić mieszkanie bez pomocy rodziców czy założyć rodzinę, co dla przedstawicieli generacji X nie było niczym nadzwyczajnym.  

Pokolenie X na rynku pracy

Pokolenie X wyróżnia się na rynku pracy zaangażowaniem i wiedzą. Trudna młodość i wymagające początki kariery, gdy najpierw trudno się było przebić, a później konieczne stało się zderzenie z transformacją ustrojową, sprawiły, że przedstawiciele generacji X umieją docenić dobrze płatną i stabilną pracę. 

Pokolenie X w dużej mierze pracuje na umowie o pracę, ale część grupy z sukcesem rozwija własne firmy. Ich sytuacja na rynku pracy jest lepsza niż w przypadku millenialsów. 

Przedstawiciele generacji X jako pracownicy są odpowiedzialni i wyróżniają się wysoką efektywnością. Nie są skorzy do częstej zmiany pracy i w wielu przypadkach pracują w tym samym miejscu od lat. Są lojalni, mają szacunek do szefów i identyfikują się z zakładem pracy. Podobnie jak pokolenie baby boomers nie boją się ciężkiej pracy, ale z drugiej strony – na wzór millenialsów – cenią też odpoczynek. 

Pokolenie X nie lubi nudy, ale jednocześnie preferuje ułożoną pracę, w której nie ma miejsca na pęd. Dzięki swojej cierpliwości przedstawiciele generacji X dobrze sprawdzają się też w pracach powtarzalnych, które wymagają dokładności.

Pokolenie X - podsumowanie

Podział na pokolenia baby boomers, X, Y i Z został stworzony, aby pokazać, w jak różnych warunkach wychowywali się przedstawiciele poszczególnych generacji. Na tej podstawie można dostrzec określone trendy, jednak większość obserwacji jest zbyt ogólna, żeby stała się podstawą zdecydowanych i indywidualnych ocen. Część obserwatorów uważa nawet, że przynależność pokoleniowa nie wpływa na cechy pracownika. Z tego powodu nie warto dawać się omamić stereotypom i pozostawić miejsce na obiektywną ocenę.