Umowa o dzieło – najważniejsze informacje
Umowa o dzieło to kontrakt, którego przedmiotem jest efekt końcowy w postaci wykonanego dzieła. Ważniejszą rolę niż sama praca odgrywają więc jej rezultaty. Takie rozwiązanie sprawdza się przy zleceniach na:
- dobra materialne (np. stworzenie strony internetowej, skonstruowanie mebla, napisanie powieści),
- niematerialne akty twórcze (np. organizacja wydarzenia, naprawa samochodu, sesja fotograficzna).
Strona przyjmująca zlecenie zobowiązuje się więc do wykonania określonego dzieła, a strona zlecająca – do zapłaty ustalonego w umowie wynagrodzenia. Podpisując taki kontrakt, należy dopilnować, aby znalazł się w nim dokładny opis dzieła.
Umowa zlecenie – najważniejsze informacje
Umowa zlecenie zakłada, że zleceniobiorca wykona określoną czynność prawną w zamian za ustalone świadczenie. Choć nie jest odpowiedzialny za jej efekty, to zobowiązuje się do wykonania jej samodzielnie i z należytą starannością. Przykłady takich zleceń mogą obejmować sprzątanie pomieszczeń czy opiekę nad dzieckiem.
Umowa zlecenie odznacza się większą elastycznością niż tradycyjna umowa o pracę. Nie reguluje jej Kodeks pracy, a Kodeks cywilny, który stosuje się przy podpisywaniu i rozwiązywaniu kontraktu, a także podczas rozstrzygania wszelkich sporów.
Różnice między umową o dzieło a zleceniem
Już na pierwszy rzut oka widać, że oba rodzaje umów cywilnoprawnych nie powinny być wrzucane do jednego worka. Jakie są podobieństwa i różnice między umową o dzieło a umową zlecenie?
Odpowiedzialność wykonawcy
Tak jak wspomniałem już wcześniej, zleceniobiorca nie ponosi odpowiedzialności za końcowy efekt swoich prac. Inaczej wygląda to w przypadku umowy o dzieło, która zobowiązuje wykonawcę do dostarczenia określonych rezultatów, a stronie zlecającej daje szerokie możliwości reklamacyjne. To bez wątpienia najważniejsza różnica pomiędzy tymi dwoma rodzajami kontraktów.
Wynagrodzenie
Umowa o dzieło i umowa zlecenie zakładają też różne sposoby rozliczania wykonawców. W tym pierwszym przypadku w kontrakcie ustala się kwotę wynagrodzenia, którą zostanie wypłacona stronie przyjmującej zlecenie po dostarczeniu przez nią określonego dzieła. Wartość ta nie jest regulowana żadnymi przepisami i zależy wyłącznie od wewnętrznych ustaleń. Umowa zlecenie pozostawia zleceniodawcy zdecydowanie mniej swobody, ponieważ jest on zobowiązany do wypłacania wykonawcy przynajmniej minimalnej stawki godzinowej. Od lipca 2023 r. wynosi ona 23,5 zł brutto. Wynagrodzenie zleceniobiorcy stanowi po prostu iloczyn ustalonej stawki i liczby przepracowanych przez niego godzin.
Czas trwania
Istotną różnicę pomiędzy umową o dzieło a zleceniem stanowi także kwestia czasu trwania kontraktu. Ta pierwsza nie musi mieć ustalonych ram czasowych, a wykonawca sam decyduje, ile zajmie mu dostarczenie określonych efektów prac. Może też odstąpić od umowy, dopóki dzieło nie jest ukończone. Umowę-zlecenie zawiera się natomiast w postaci terminowej (na czas określony) bądź bezterminowej (na czas nieokreślony). Strony mogą ją też wypowiedzieć w dowolnym momencie.
Koszty uzyskania przychodów
Pod względem obniżania podstawy opodatkowania o zryczałtowane koszty uzyskania przychodu, umowy o dzieło i zlecenia nie różnią się między sobą. W obu przypadkach wykonawca może odliczyć sobie koszty od podatku dochodowego. Stawka podstawowa wynosi 20%, a podwyższona 50%.
Składki ZUS
Umowa zlecenie jest oskładkowana, co oznacza, że zleceniodawca musi odprowadzać do ZUS-u składki zdrowotne i składki emerytalno-rentowe za zleceniobiorcę. Takiego obowiązku nie ma podmiot podpisujący z wykonawcą umowę o dzieło. Mimo to musi zgłosić jej zawarcie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (poprzez formularz RUD).
Podatek dochodowy
Bez względu na to, jaką umowę cywilnoprawną podpisze wykonawca, nie uniknie on opodatkowania przychodu. Stawka podatku dochodowego wynosi 12% do kwoty 120 tys. zł rocznie i obowiązuje zarówno w przypadku umowy o dzieło, jak i umowy zlecenia.
Wypowiedzenie
Jak pisałem wyżej, jedna z podstawowych różnic między umową zleceniem a umową o dzieło dotyczy możliwości złożenia wypowiedzenia. W przypadku tego pierwszego kontraktu zarówno zleceniodawca, jak i zleceniobiorca mogą to zrobić w dowolnym momencie. Umowa o dzieło wymaga natomiast podania konkretnych powodów jej rozwiązania – dla zlecającego może to być między innymi opieszałość w pracy lub postępowanie niezgodnie z zapisami umowy, a dla wykonawcy na przykład brak wsparcia ze strony zatrudniającego.
Podsumowanie
Po lekturze tego artykułu wiesz już, czym się różni umowa zlecenie od umowy o dzieło. Mimo że należą one do tej samej kategorii porozumień, to w wielu obszarach zakładają zupełnie inne warunki współpracy. Przed podpisaniem takiego kontraktu warto więc dobrze zastanowić się nad tym, czy lepsza w danym przypadku okaże się umowa o dzieło czy zlecenie.
