Umowa na czas nieokreślony – czym się charakteryzuje?
Umowa o pracę może zostać zawarta na okres próbny, czas określony albo nieokreślony. W tym ostatnim przypadku nie ustala się okresu zatrudnienia. Umowa obowiązuje tak długo, aż nie zostanie rozwiązana albo pracownik nie przejdzie na emeryturę.
Która umowa o pracę jest na czas nieokreślony? Nie ma jasnych wytycznych w tym zakresie. Liczy się jedynie maksymalny czas, w którym można być zatrudnionym w oparciu o umowę na czas określony. Na tej podstawie w niektórych przedsiębiorstwach umowę na czas nieokreślony otrzymasz już po zakończeniu pierwszej umowy na czas określony, a w innych będziesz musiał zrealizować najpierw ich większą liczbę, która jednak nie może być wyższa niż 3.
Kiedy umowa na stałe – po jakim czasie można dostać umowę na czas nieokreślony?
Umowa na czas nieokreślony bywa poprzedzana umową na okres próbny i umowami na czas określony.
Zgodnie z art. 294 k.p. umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy. Strony mogą uzgodnić w umowie o pracę na okres próbny, że umowę tę przedłuża się o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności.
W przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy umowę o pracę na okres próbny zawiera się na okres nieprzekraczający miesiąca, a gdy planowany czas trwania umowy wynosi od 6 do 12 miesięcy – 2 miesiące. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest dopuszczalne, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy.
Po umowie na okres próby może dojść do zawarcia umowy na czas określony. Okres zatrudnienia na tej podstawie, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.
Jeśli pracujesz cały czas u jednego pracodawcy, umowę na czas nieokreślony powinieneś otrzymać najpóźniej po trzech latach. W praktyce masz szanse na zmianę formy zatrudnienia wiele szybciej. Wszystko zależy od polityki konkretnego zakładu pracy i uzgodnień stron.
Co powinna zawierać umowa bezterminowa?
Umowa o pracę na czas nieokreślony powinna być odpowiednio skonstruowana. Warto zadbać o to, aby uwzględnić w niej wszystkie dane i najważniejsze postanowienia.
W dokumencie powinny zostać wskazane informacje takie jak:
- strony umowy;
- adres siedziby pracodawcy, a w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną nieposiadającego siedziby – adres zamieszkania;
- rodzaj umowy;
- data zawarcia umowy;
- rodzaj pracy;
- miejsce lub miejsca wykonywania pracy;
- wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia;
- wymiar czasu pracy;
- dzień rozpoczęcia pracy.
Umowę o pracę należy zawrzeć na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdza pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.
Co daje umowa na czas nieokreślony?
Umowa na czas nieoznaczony daje pracownikowi szereg korzyści i zapewnia bezpieczeństwo. Z tego powodu jest najbardziej pożądaną formą zatrudnienia. Sprawdź, co możesz zyskać dzięki umowie na czas nieokreślony.
Gwarantowana płaca minimalna
Każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu musi uzyskiwać wynagrodzenie nie niższe od minimalnego wynagrodzenia określonego ustawą. Jego wysokość zmienia się co roku, ponieważ jest dostosowywana do warunków gospodarczych.
Z tego powodu zatrudnienie na podstawie umowy o pracę gwarantuje bezpieczeństwo finansowe. Nie ma jednak znaczenia, czy umowa jest zawierana na czas określony czy nieokreślony.
Świadczenia pracownicze
Umowa o pracę zawiera również szereg zalet w porównaniu do umów cywilnoprawnych. Wszystko dlatego, że zapewnia liczne świadczenia pracownicze, takie jak np. prawo do urlopu. Takie przywileje nie przysługują np. w przypadku umowy zlecenie.
Długie okresy wypowiedzenia
Dodatkową zaletą umowy o pracę na czas nieokreślony są długie okresy wypowiedzenia. Jeśli pracujesz w tym samym zakładzie pracy od 3 lat, jesteś chroniony po wypowiedzeniu przez trzy miesiące. To zazwyczaj wystarczający czas, aby znaleźć nowe zajęcie i nie stracić źródła dochodu.
Łatwiejsze uzyskanie kredytu hipotecznego
Umowa o pracę na czas nieokreślony to również realne korzyści w sytuacji, gdy chciałbyś się ubiegać o zewnętrzne finansowanie. Forma zatrudnienia jest szczególnie istotna w przypadku składania wniosku o kredyt hipoteczny. Banki starają się zminimalizować ryzyko po swojej stronie, a umowa bezterminowa sprawia, że istnieje większe prawdopodobieństwo terminowej spłaty zobowiązania.
Rozwiązanie umowy na czas nieokreślony
Rozwiązanie umowy na czas nieokreślony może odbyć się w kilku formach. Strony mogą zakończyć byt umowy na podstawie porozumienia. Możliwe jest również złożenie wypowiedzenia. W wyjątkowych przypadkach umowa o pracę na czas nieokreślony może się zakończyć bez wypowiedzenia.
Na mocy porozumienia stron
Strony umowy o pracę – czyli pracownik i pracodawca – mogą rozwiązać umowę o pracę na mocy porozumienia. W tym przypadku wystarczy, że podpiszą wspólnie skonstruowany dokument. Zastosowanie znajdą postanowienia, które zostaną w nim zawarte.
Ustawodawca wychodzi z założenia, że w przypadku rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron wolą każdej ze stron jest zakończenie współpracy. Z tego powodu ani pracodawca, ani pracownik, nie mają możliwości złożenia odwołania do sądu. Nie ma również zastrzeżonej ochrony pracownika w przypadku tej formy zakończenia umowy.
W razie rozwiązania umowy bezterminowej na mocy porozumienia stron nie trzeba podawać powodu zakończenia współpracy, ponieważ nie ma on żadnego znaczenia dla skuteczności porozumienia.
Za wypowiedzeniem
Każda ze stron umowy o pracę na czas nieokreślony może ją również rozwiązać za wypowiedzeniem. W tym przypadku zakończenie obowiązywania umowy nastąpi po upływie okresu wypowiedzenia, który jest zależny od stażu pracy.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Skuteczne wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony wymaga złożenia oświadczenia, w którym strona umowy o pracę wskaże m.in. dane stron, informacje o umowie czy podpis. Jeśli umowę o pracę bezterminową albo na czas określony wypowiada pracodawca, musi wskazać powód swojej decyzji, który ma być rzeczywisty, konkretny i indywidualny. Może nim być np. likwidacja stanowiska pracy.
Bez wypowiedzenia
Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony bez wypowiedzenia jest zarezerwowane dla sytuacji, w których doszło do poważnych naruszeń obowiązków stron umowy. W tym przypadku umowa o pracę przestaje obowiązywać od razu. Pracownik pozostaje więc bez wynagrodzenia.
Powodem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę może być np. niestawienie się do pracy bez usprawiedliwienia, a przez pracownika – poważne naruszenie bezpieczeństwa pracownika w zakładzie pracy. W razie sporu oceny zasadności powodu wskazanego w oświadczeniu dokona sąd.
Niezależnie od tego, która ze stron składa wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieoznaczony bez wypowiedzenia, powinna sformułować je na piśmie.
W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Dodatkowo strona zatrudniająca musi zamieścić w jego treści pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy.
Umowa o pracę na czas nieokreślony to atrakcyjna forma zatrudnienia, która w Polsce uchodzi za najbezpieczniejszą. Pracownik może z niej czerpać szereg korzyści, dlatego warto starać się o to, aby uzyskać ją tak szybko, jak to możliwe.
