Nie istnieje jeden uniwersalny wzór umowy kontraktowej. Jej treść należy zawsze dostosować do charakteru konkretnej współpracy i oczekiwań stron. Bazując na przepisach Kodeksu cywilnego, mogą one samodzielnie ustalić, jakie prawa i obowiązki będzie mieć menedżer.

Mimo tej elastyczności w kształtowaniu zapisów, dobra umowa kontraktowa zawsze powinna zawierać takie elementy jak między innymi:

• data i miejsce zawarcia kontraktu,
• dane stron kontraktu menedżerskiego,
• określenie celu i przedmiotu umowy o zarządzanie,
• miejsce i czas wykonywania zadań,
• prawa i obowiązki stron,
• odpowiedzialność menedżera,
• wynagrodzenie na kontrakcie menedżerskim i sposób jego wypłaty,
• czas trwania kontraktu,
• klauzula dotycząca tajemnicy przedsiębiorstwa,
• ewentualny zakaz konkurencji,
• warunki rozwiązania umowy,
• podpisy obu stron.

We wzorze umowy kontraktowej warto uwzględnić też zapisy dotyczące dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, składek ZUS czy prawa do płatnego urlopu. To szczególnie istotne, gdy menedżer wykonuje zadania w oparciu o własną działalność gospodarczą.

Jasno sformułowana treść umowy kontraktowej pozwala uniknąć nieporozumień i zabezpiecza interesy obu stron – niezależnie od tego, czy kontrakt zawierany jest na czas określony, czy jako długoterminowa forma zatrudnienia.

Umowa kontraktowa to szczególny rodzaj umowy cywilnoprawnej, który pozwala powierzyć zarządzanie przedsiębiorstwem osobie posiadającej odpowiednie kwalifikacje, wiedzę branżową i doświadczenie. Nie jest jednak umową o pracę – menedżer nie podlega więc służbowo pracodawcy i nie wykonuje obowiązków pod jego kierownictwem. Zachowuje pełną niezależność, sam decyduje o sposobie działania i ponosi odpowiedzialność za efekty zarządzania.

Kontrakt menedżerski stanowi jedną z tzw. umów nienazwanych, co oznacza, że nie jest bezpośrednio uregulowany w przepisach. Zawiera się go na podstawie zapisów Kodeksu cywilnego, co w praktyce pozwala na elastyczne dopasowanie warunków współpracy do potrzeb obu stron. Nie ma przy tym znaczenia, czy menedżer działa jako osoba fizyczna, jednoosobowa działalność gospodarcza, czy jako reprezentant osoby prawnej.

Głównym celem umowy menedżerskiej jest zarządzanie przedsiębiorstwem. Może to oznaczać na przykład:

• kierowanie pracą zarządu, 
• podejmowanie decyzji strategicznych, 
• organizowanie struktury firmy, 
• reprezentowanie przedsiębiorstwa na zewnątrz, 
• zarządzanie majątkiem, procesami i personelem. 

Zakres tych czynności ustala się indywidualnie, ale pracownik kontraktowy zawsze działa w interesie zleceniodawcy i na jego rachunek.

Co ważne, kontrakt często wiąże się z zakazem konkurencji i obowiązkiem zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa. Menedżer ma bowiem dostęp do informacji, których ujawnienie mogłoby zaszkodzić firmie. Zapisy chroniące interesy podmiotu są więc w tym modelu współpracy szczególnie istotne.

W wielu przypadkach kontrakt menedżerski zawiera się z osobami, które już wcześniej pełniły funkcję w zarządzie spółki. Takie rozwiązanie sprawdza się zwłaszcza w większych firmach lub w podmiotach, które przechodzą reorganizację, wymagającą bardziej elastycznego modelu zarządzania niż ten oferowany przez klasyczną umowę o pracę.

Warto też zaznaczyć, że mimo niezależności menedżera jego praca może podlegać ocenie efektywności. Zleceniodawca często wymaga na przykład okresowych raportów, analiz wyników lub innych form dokumentowania działań, które pozwalają mu zweryfikować poziom realizacji wyznaczonych celów.

Praca na kontrakt wiąże się z koniecznością opłacania składek ZUS. Menedżer jest bowiem traktowany przez Zakład jako zleceniobiorca i podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu. Zleceniodawca odprowadza więc za niego:

• składki na ubezpieczenie emerytalne, 
• składki na ubezpieczenie rentowe,
• składki na ubezpieczenie wypadkowe,
• składki zdrowotne.

Może także opłacać dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ale decyzja ta zależy wyłącznie od menedżera. Warto pamiętać, że zleceniodawca ma obowiązek zgłosić pracownika kontraktowego do ZUS w ciągu 7 dni roboczych od chwili podpisania umowy menedżerskiej.

Jeśli praca na umowie menedżerskiej odbywa się w ramach prowadzonej przez pracownika kontraktowego działalności gospodarczej, samodzielnie rozlicza się on z ZUS.

Kontrakt menedżerski to umowa cywilnoprawna, więc nie może przybierać cech typowych dla stosunku pracy. Jeśli menedżer wykonuje zadania w określonym miejscu i czasie, pod nadzorem zleceniodawcy – istnieje ryzyko, że taka umowa zostanie uznana za umowę o pracę, zgodnie z definicją z art. 22 Kodeksu pracy. Dlatego tak ważne jest, aby strony jasno określiły zasady współpracy i unikały zapisów sugerujących podporządkowanie służbowe.

Inna różnica między tymi dwoma rodzajami umowy dotyczy wynagrodzenia. W przypadku etatu obowiązują przepisy dotyczące minimalnej krajowej i regularnej wypłaty pensji. Tymczasem kontrakt menedżerski gwarantuje stronom pełną swobodę w tym zakresie – mogą one ustalić dowolną stawkę, sposób rozliczania i terminy przelewów. Co więcej, menedżer ma nawet prawo nawet zrzec się wynagrodzenia, co w przypadku pracownika etatowego byłoby nielegalne.

Kolejna różnica dotyczy prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego. W przeciwieństwie do umowy o pracę kontrakt menedżerski nie zapewnia takiego przywileju. Wyjątek to sytuacja, w której odpowiedni zapis na ten temat zostanie zawarty w porozumieniu zleceniodawcy i menedżera. Z punktu widzenia przepisów pracownik kontraktowy nie ma więc ustawowego prawa do urlopu ani do innych uprawnień wynikających z Kodeksu pracy. Jeśli opłaca jednak dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, przysługuje mu prawo do płatnego chorobowego.

Warto też podkreślić, że umowa kontraktowa i umowa o pracę zupełnie inaczej traktują czas pracy. Pracownika etatowego obowiązuje norma 8 godzin dziennie i 40 tygodniowo, podczas gdy w kontrakcie czegoś takiego nie ma. Przewiduje on bowiem pracę o charakterze zadaniowym. Liczy się więc efekt, a nie liczba przepracowanych godzin. To menedżer we własnym zakresie decyduje, kiedy i jak wykona powierzone mu obowiązki.

W praktyce zatrudnienie na kontrakt to większa elastyczność, ale jednocześnie słabsza ochrona prawna. Choć menedżer zyskuje pełną niezależność i swobodę w zarządzaniu zadaniami (a często nawet możliwość wynegocjowania korzystniejszych warunków finansowych niż na etacie), to w każdej chwili może stracić pracę.

Kontrakt menedżerski bywa czasem mylony z umową B2B. W rzeczywistości stanowi on jedną z jej form, ale nie jest z nią tożsamy. Podstawowe różnice sprowadzają się do następujących kwestii:

• Cel i zakres współpracy – menedżer na kontrakcie obejmuje funkcję kierowniczą, a wykonawca na umowie B2B odpowiada wyłącznie za realizację określonych usług.
• Strony umowy – umowa B2B zawsze zawierana jest pomiędzy dwiema firmami, a pracę na kontrakcie menedżerskim może wykonywać także osoba fizyczna.

Charakter współpracy – umowa o zarządzanie oznacza zazwyczaj pracę na rzecz jednego podmiotu i wiąże się z restrykcyjnymi zakazami konkurencji, podczas gdy kontrakt B2B zapewnia zleceniobiorcy większą swobodę i możliwość świadczenia usług wielu klientom jednocześnie.

Umowa kontraktowa daje dużą swobodę działania, ale – jako że dotyczy zarządzania przedsiębiorstwem – wiąże się też ze sporą odpowiedzialnością. To rozwiązanie idealne dla osób, które posiadają odpowiednie doświadczenie i chcą działać niezależnie, w oparciu o własne warunki. Jeśli zaliczasz się do tego grona lub szukasz kogoś, kto pomoże Ci w kierowaniu Twoją firmą, koniecznie skorzystaj z naszego wzoru umowy kontraktowej!