Nie wystarczy, że świetnie wykonujesz swoje zawodowe obowiązki. Twoje twarde umiejętności są jak najbardziej potrzebne, ale to, za co faktycznie otrzymujesz wynagrodzenie w większości przypadków, łączy kilka obszarów: wiedzę, praktykę i…. kompetencje społeczne.
Czym są kompetencje społeczne?
Zgodnie z definicją prof. Anny Matczak – psycholożki badającej m.in. zagadnienia diagnozy intelektu, inteligencję emocjonalną czy konstrukcję narzędzi diagnostycznych, kompetencje społeczne to „złożone umiejętności warunkujące efektywność radzenia sobie w określonego typu sytuacjach społecznych, nabywane przez jednostkę w toku treningu społecznego”. Wskazane sytuacje społeczne to zarówno relacje dwuosobowe (przyjacielskie, towarzyskie czy zawodowe), jаk i interаkcje grupowe (komunikowаnie publiczne, oddziаływаnie nа grupy).
Przykłady kompetencji społecznych:
- umiejętność komunikowania (aktywne słuchanie, przekazywanie informacji zwrotnej),
- radzenie sobie z emocjami (szczególnie ważne w sytuacjach konfliktu w środowisku pracy),
- asertywność,
- świadoma autoprezentacja,
- umiejętności motywacyjne (szczególnie ważne dla liderów).
W latach 1980–2018 zatrudnienie w zawodach, w których kompetencje społeczne były kluczowe, wzrosło aż o 111%!
Specjalista, który zna języki programowania i ma bogate doświadczenie, powinien umieć również efektywnie komunikować się z zespołem czy klientami. O ile umiejętności twardych można się nauczyć w dość krótkim czasie (zwłaszcza wiedząc, w jaki sposób skutecznie przyswajać nową wiedzę), to wśród wielu osób pokutuje przekonanie, że zmiany w naszym zachowaniu są niemożliwe lub bardzo trudne, bo albo się rodzimy asertywni i otwarci na kontakt z innymi albo nie.
Rozwijanie kompetencji społecznych
Na szczęście kompetencje społeczne można trenować. A robimy to właściwie codziennie i nie zawsze w środowisku zawodowym. Przywołaną już asertywność możemy trenować w relacjach z bliskimi czy dalszymi znajomymi lub członkami rodziny. Podobnie radzenie sobie z emocjami w trudnych dla nas sytuacjach.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że jeżeli nauczymy się asertywnej komunikacji w relacjach prywatnych, przeniesiemy ją także na płaszczyznę zawodową. Kompetencje społeczne są uniwersalne i niezależnie od tego, jaki aktualnie wykonujemy zawód. Jeżeli potrafimy efektywnie motywować pracowników działu sprzedaży sprzętu AGD, to najprawdopodobniej będziemy to robić równie dobrze, kiedy zdecydujemy się na zmianę branży.
Jak poprawić swoje umiejętności społeczne?
Co może nam w tym pomóc?
- udział w kursach, które pomagają rozwijać np. asertywność czy autoprezentację;
- obserwowanie innych współpracowników, zwłaszcza tych, którzy charakteryzują się rozwiniętymi kompetencjami społecznymi, zwracajmy uwagę na to, jak pracują, jak się komunikują czy reagują w stresujących sytuacjach;
- nauka indywidualna z pomocą książek i poradników, które zawierają konkretne wskazówki – ważne, żeby wdrażać je w życie i sprawdzać ich skuteczność;
- udział w sytuacjach, które wymagają od nas nowego zachowania, czyli tzw. wychodzenie z bezpiecznej strefy (np. prowadzenie webinarów, spotkań dla pracowników, prezentacji dla zarządu).
Wydaje się, że ze względu na to, że ten rodzaj kompetencji jest trudno mierzalny, przyswojenie ich czy trenowanie może być dla nas nie lada wyzwaniem. Pomocne może się okazać wyznaczanie konkretnych, ale też niezbyt ambitnych celów. Jeśli chcesz pracować nad swoją autoprezentacją, bo wiesz, że nie jest to Twoją mocną stroną, a powinno (bo np. szykujesz się do awansu na wyższe stanowisko), raz na 2 tygodnie poprowadź spotkanie zespołu dotyczące Twojego projektu.
A może uważasz się za osobę bardzo nieśmiałą? Umów się ze sobą, że Twoim celem będzie jedna krótka rozmowa w biurowej kuchni, raz w tygodniu. Możesz też podjąć decyzję, że na co poniedziałkowych spotkaniach, zapytasz członków swojego zespołu, jak spędzili weekend. To są naprawdę małe kroki, ale pozwalają się skupić na jednym obszarze i trenować swoje zachowanie w komfortowych warunkach.
Kompetencje społeczne warto rozwijać. Zwłaszcza ostatnie 2 lata pokazały, jak istotna jest np. umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach czy autoprezentacja, kiedy pracujemy zdalnie lub chcemy zmienić pracę, a rozmowy rekrutacyjne prowadzone są za pomocą komunikatorów.
Więcej na temat umiejętności miękkich możesz przeczytać TUTAJ.
Źródła:
