Ergofobia – co to?
Ergofobia to lęk przed pracą. Pojęcie powstało poprzez połączenie greckich słów „ergos” (praca) oraz „phobos” (strach). Jest rodzajem fobii specyficznej. W tym przypadku lęk pojawia się w związku z określonym czynnikiem.
Osoba dotknięta problemem wie, że sytuacja nie stanowi dla niej realnego zagrożenia, ale mimo to nie potrafi zwalczyć irracjonalnego strachu. Ergofobia może dotyczyć lęków związanych z różnymi sytuacjami związanymi z życiem zawodowym, w tym np. pójściem do pracy, wykonaniem zadania czy koniecznością poszukiwania zatrudnienia.
Co bardzo ważne, ergofobii nie należy mylić z innymi problemami związanymi z życiem zawodowym, takimi jak np. lenistwo, brak odpowiedniego przygotowania merytorycznego czy wypalenie zawodowe.
Jakie są przyczyny ergofobii?
Ergofobia od wielu lat jest przedmiotem zainteresowania specjalistów. Większość z nich uznaje, że przyczynami choroby są czynniki natury biologicznej, które mogą podlegać dziedziczeniu oraz czynniki środowiskowe.
Najbardziej narażone na ergofobię są osoby, które mają niskie poczucie własnej wartości. Lęk przed krytyką czy odrzuceniem zwiększają presję i mogą wywoływać stres związany z życiem zawodowym. Ryzyko problemów tego typu zwiększa się, gdy dana osoba ma traumatyczne doświadczenia związane z pracą, takie jak mobbing czy nagła utrata zatrudnienia. Ergofobia może być następstwem fobii szkolnej, u której podstaw bardzo często leżą problemy z dzieciństwa, w tym np. deficyt uwagi i miłości czy trudności w relacjach rówieśniczych.
Mimo że nie należy mylić ergofobii z wypaleniem zawodowym, to takie zjawisko może sprzyjać odczuwaniu lęku przed pracą.
Objawy ergofobii
Zdarza się, że odczuwasz stres przed pracą i zastanawiasz się, czy możesz cierpieć na ergofobię? Poniżej przedstawiamy przykładowe objawy tej choroby:
- lęk przed odpowiedzialnością w pracy – obawa przed realizowaniem swoich obowiązków zawodowych, które wiążą się z odpowiedzialnością;
- strach przed pójściem do pracy – lęk związany z samym przebywaniem w miejscu pracy;
- strach przed kontaktem z przełożonym – może również dotyczyć kontaktów z innymi współpracownikami;
- lęk przed poszukiwaniem pracy – ergofobia może też obejmować stres związany ze wszystkim, co wiąże się z pracą, w tym nawet z jej poszukiwaniem (sprawdzaniem dostępnych ogłoszeń, udziałem w rozmowach rekrutacyjnych);
- chorobliwy brak apetytu – stres związany z pracą może skutkować zaburzeniami odżywiania;
- objawy somatyczne – takie jak np. drżenie rąk, przyspieszone bicie serca, duszności, zawroty głowy, zaburzenia snu, zawroty głowy.
Objawy ergofobii bywają tak uciążliwe, że chory może nie być w stanie pracować. To z kolei prowadzi do kolejnych problemów, takich jak np. utrata zatrudnienia czy niezależności finansowej.
Jak zdiagnozować ergofobię?
Ergofobia nie została zakwalifikowania jako oficjalne schorzenie. Z tego powodu nie ma jednoznacznych kryteriów, które pozwalałyby ustalić, czy dana osoba się z nią zmaga.
Osoby, które podejrzewają u siebie ergofobię, powinny niezwłocznie poddać się badaniu psychiatrycznemu. Warto pamiętać, że ergofobia często wiąże się z zespołem lęku uogólnionego (który może objawiać się właśnie paraliżującym strachem przed kontaktem z szefem w pracy czy przebywaniem w biurze) i zaburzeniami depresyjnymi.
Leczenie ergofobii
Ergofobia to poważne zaburzenie, które może prowadzić do daleko idących następstw. Jeśli okaże się, że cierpisz na to schorzenie, musisz podjąć zdecydowane działania. Jak można sobie radzić z ergofobią?
Jeśli problemem nie jest specyfika pracy, a w danym przypadku można mówić o występowaniu schorzenia, sama zmiana zatrudnienia nie pomoże. Trzeba podjąć odpowiednie działania – konieczna może okazać się zarówno psychoterapia, jak i farmakoterapia. Decyzję o przebiegu leczenia podejmie lekarz.
Psychoterapia może skupiać się nie tylko na przepracowaniu wewnętrznych traum, ale również wypracowaniu sposobów na radzenie sobie ze stresem. Dodatkową pomocą są ćwiczenia oddechowe i relaksacja.
Lęk przed pracą – jak sobie z nim radzić?
Lęk przed pracą można starać się zwalczyć. W niektórych przypadkach stres nie wiąże się z ergofobią, a jest następstwem złej atmosfery w biurze albo wypalenia zawodowego. Aby zapobiegać problemom, warto regularnie dbać o relacje ze współpracownikami oraz doskonalić swoje umiejętności zawodowe.
Czasami rozwiązaniem może być zmiana pracy. Jeśli nie czujesz się dobrze w pracy z klientem, spróbuj zmienić branżę. Być może okaże się, że stres przed pracą minie, gdy zaczniesz realizować swoje marzenia w nowym środowisku. Jeśli podłożem lęku jest mobbing, nie czekaj przed podjęciem działań formalnych w stosunku do osób dopuszczających się naruszeń.
Ergofobia a praca zdalna
Pojawieniu się ergofobii może też sprzyjać powrót do biura po miesiącach pracy zdalnej. Nagła zmiana realiów po długim okresie przebywania w domu spowodowanym pandemią COVID-19 to wyzwanie, zwłaszcza dla osób, które nie czują się dobrze wśród ludzi.
Zastanawiasz się, jak przezwyciężyć strach przed pracą? Jeśli bardziej odpowiada Ci tryb zdalny, spróbuj poszukać zatrudnienia, które umożliwia home office. Czasami wystarczające dla osiągnięcia komfortu będzie skorzystanie z trybu hybrydowego. Pamiętaj jednak, że jeśli niechęć przed pracą stacjonarną wynika z lęku przed kontaktem ze współpracownikami, warto skorzystać z pomocy lekarskiej.
Ergofobia utrudnia codzienne funkcjonowanie i może prowadzić do utraty pracy. Jeśli podejrzewasz u siebie takie schorzenie, nie czekaj z diagnozą. Stres w pracy nie musi być codziennością. W przypadku osób, które nie cierpią na ergofobię, ale mimo to odczuwają objawy wypalenia zawodowego, dobrym rozwiązaniem może okazać się dokształcanie czy zmiana pracy.
