Wniosek o wolne na opiekę nad dzieckiem powinien zawierać konkretne i jasno sformułowane informacje, dzięki którym pracodawca będzie mógł natychmiast udzielić Ci tego urlopu. Choć przepisy Kodeksu pracy nie narzucają sztywnego wzoru dokumentu, należy w nim zamieścić przede wszystkim następujące elementy:

• Miejsce i data złożenia wniosku – tradycyjnie zamieszczane na samej górze wniosku.
• Dane pracownika – imię, nazwisko, stanowisko i nazwa jednostki organizacyjnej.
• Dane pracodawcy – nazwa firmy lub imię i nazwisko przełożonego, adres siedziby, a także dział, do którego kierowany jest wniosek (np. dział kadr).
• Podstawa prawna – warto wskazać, że wniosek składany jest na podstawie artykułu 188 Kodeksu pracy.
• Forma wykorzystania wolnego – pracownik powinien określić, czy chce skorzystać z wolnego w formie 2 dni, czy 16 godzin.
• Termin planowanej przerwy od pracy – konkretna data lub przedział czasowy opieki nad dzieckiem.
• Data urodzenia dziecka – niezbędna dla obliczenia jego wieku.
• Oświadczenie o przysługującym prawie do opieki – jeśli drugi rodzic również pracuje, należy zadeklarować, że nie bierze on wolnego na opiekę w tym samym czasie.

Podpis pracownika – a także miejsce na podpis pracodawcy.

O urlop na opiekę nad dzieckiem możesz wnioskować zarówno w formie tradycyjnej, jak i elektronicznej. Wybór będzie zależał przede wszystkim od praktyk przyjętych w danej firmie. Duże organizacje coraz częściej stosują systemy HR, w których wystarczy zaznaczyć odpowiednie opcje, aby gotowy formularz automatycznie trafił do Twojego przełożonego lub działu kadr.

Nikt nie powinien mieć większych problemów z wypełnieniem wniosku o urlop na dziecko. Swojej prośby nie musisz nawet w żaden sposób uzasadniać. Ustawodawca nie różnicuje bowiem sytuacji, które mogą wymagać od pracownika opieki nad pociechą. Niezależnie więc od tego, czy musisz odebrać dziecko z wycieczki, czy nie masz go po prostu z kim zostawić po szkole, wniosek o udzielenie urlopu będzie wyglądał tak samo.

Kiedy Twoje podanie o zwolnienie na opiekę nad dzieckiem trafi do pracodawcy, zweryfikuje on, czy faktycznie przysługuje Ci to uprawnienie pracownicze. Sprawdzi przede wszystkim:

• wiek dziecka – urlop ten przysługuje wyłącznie na opiekę nad dzieckiem do lat 14,
• dotychczasowe wykorzystanie czasu na opiekę – do dyspozycji masz jedynie 2 dni lub 16 godzin urlopu w skali roku.

Jeśli wniosek będzie wypełniony prawidłowo, a weryfikacja Twoich uprawnień przebiegnie pozytywnie, pracodawca udzieli Ci zwolnienia od pracy z tytułu opieki nad dzieckiem. Jest do tego zobowiązany przepisami, więc nie może Ci odmówić.

Wolne na opiekę nad dzieckiem przysługuje każdej osobie zatrudnionej na umowie o pracę. Co istotne, taki przywilej nabywa się już pierwszego dnia zatrudnienia, bez względu na staż pracy. Nie ma też znaczenia, czy jest to pełny etat, czy tylko jego część. O prawie do urlopu decyduje jednak wiek dziecka. Jak wspomniałem wyżej, może ono mieć maksymalnie 14 lat. Ze zwolnienia nie skorzystają oczywiście pracownicy pozbawieni władzy rodzicielskiej.

Pula 2 dni lub 16 godzin wolnego na opiekę nad dzieckiem należy się wspólnie obojgu rodzicom. Oznacza to, że muszą oni podzielić urlop między siebie według własnych potrzeb. Całe zwolnienie może też wykorzystać tylko jedno z nich.

Za dwa dni opieki nad dzieckiem rodzic zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wysokość pensji wylicza się na tych samych zasadach co wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Oznacza to, że pracownik może liczyć na identyczną wypłatę, jaką otrzymałby, pracując.

Zauważ, że w tym artykule cały czas piszę o opiece nad zdrowym dzieckiem. Warto podkreślić, że nie jest ona tożsama ze zwolnieniem lekarskim na chorego członka rodziny. Z tego tytułu pracownikowi przysługuje bowiem zasiłek opiekuńczy w wysokości 80% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Co ciekawe, można skorzystać z niego nie tylko w przypadku choroby, ale także w nagłych sytuacjach, takich jak niespodziewane zamknięcie szkoły czy żłobka.

Jak już wiesz, opieka nad dzieckiem do 14. roku życia udzielana jest w formie 2 dni lub 16 godzin płatnego wolnego. Oznacza to, że w skali roku możesz:

• skorzystać z opieki nad dzieckiem w wymiarze godzinowym (w maksymalnie 16 częściach po 1 godzinie),
• odbierać dni opieki nad dzieckiem w formie całych dni (w maksymalnie 2 częściach po 1 dniu).

Musisz mieć jednak na uwadze, że raz podjęta decyzja będzie miała wpływ na cały rok kalendarzowy. Jeżeli pierwszy raz w danym roku zawnioskujesz o wolne np. w wymiarze 1 dnia, stracisz szansę odebrania pozostałych 8 godzin w częściach.

Warto wspomnieć jeszcze o tym, jak na prawo do opieki nad dzieckiem wpływa wymiar etatu. Jak możesz się domyślić, liczbę godzin przysługującego Ci urlopu ustala się proporcjonalnie do Twojego wymiaru czasu pracy. Niepełne godziny zaokrągla się w górę. Wygląda to zatem następująco:

• na ¾ etatu pracownik ma prawo do 12 godzin urlopu opiekuńczego,
• na ½ etatu pracownikowi przysługuje 8 godzin wolnego na opiekę nad dzieckiem,
• na ¼ etatu pracownikowi przysługują 4 godziny zwolnienia na opiekę
• itd.

2 dni opieki na dziecko to maksymalny wymiar urlopu, jaki przysługuje rodzicom z tego tytułu. Oznacza to, że ilość wolnego nie wzrasta ani z kolejnymi umowami o pracę, ani z liczbą dzieci. Nieważne, u ilu pracodawców są zatrudnieni rodzice i ile pociech wychowują – w każdym roku kalendarzowym mogą razem wykorzystać co najwyżej 2 dni lub 16 godzin zwolnienia na opiekę (w przypadku niepełnego wymiaru pula ta proporcjonalnie maleje).

Musisz też zapamiętać, że niewykorzystany wymiar dni wolnych przepada. Jeśli w danym roku nie odbierzesz w całości przysługującego Ci urlopu na opiekę nad dzieckiem, godziny te nie przejdą na kolejny okres. Wymiar wolnego odnowi się 1 stycznia następnego roku – znowu będą przysługiwały Ci 2 dni opieki nad dzieckiem.

Przepisy nie precyzują, kiedy dokładnie należy złożyć oświadczenie o chęci skorzystania z urlopu na opiekę nad dzieckiem. Dobrą praktyką jest oczywiście przedstawienie wniosku z odpowiednim wyprzedzeniem. Dzięki temu Twój pracodawca będzie mógł właściwie zorganizować pracę firmy w danym okresie i zaplanować za Ciebie zastępstwo, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Natura tego urlopu sprawia jednak, że nie zawsze da się go przewidzieć. Konieczność opieki nad dzieckiem może pojawić się nagle. Masz wówczas prawo skorzystać z przysługującego Ci zwolnienia, nawet jeśli oznacza to złożenie wniosku w tym samym dniu.

Choć pracownik musi udzielić Ci wolnego na opiekę nad dzieckiem, w wyjątkowych sytuacjach może też zaproponować inny termin zwolnienia. Dzieje się tak jednak wyłącznie wtedy, gdy Twoja nieobecność w pracy mogłaby poważnie zakłócić działanie firmy.

Urlop na opiekę nad dzieckiem to świadczenie, które pozwala pracownikom godzić obowiązki zawodowe z życiem rodzinnym. Jego maksymalny wymiar wynosi 2 dni lub 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego dla obojga pracujących rodziców. Niewykorzystany urlop przepada.

Wniosek o opiekę nad dzieckiem do 14 lat to prosty dokument, który poza podstawowymi danymi powinien zawierać przede wszystkim preferowaną formę wykorzystania zwolnienia (2 dni albo 16 godzin), datę urodzenia pociechy i termin planowanej nieobecności. Jeśli to możliwe, podanie warto złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem, choć masz prawo zrobić to nawet tego samego dnia, w którym korzystasz ze zwolnienia.

Wolne na opiekę nad dzieckiem to jedno z uprawnień pracowniczych gwarantowanych przez Kodeks pracy. Pracodawca nie może odmówić więc zwolnienia z tego tytułu. Choć na pełnym etacie przysługują Ci tylko 2 dni takiego urlopu, zawsze warto z niego skorzystać. Jeśli Twoje dziecko nie ukończyło 14. roku życia, zrób dobry użytek z informacji zawartych w tym artykule i skorzystaj z naszego wzoru wniosku o opiekę, aby poświęcić nieco więcej czasu swojej rodzinie!