Czym jest czterodniowy tydzień pracy?
Praca tylko przez 4 dni w tygodniu to marzenie wielu pracowników. Z myślą o satysfakcji zatrudnionych powstała idea obejmująca skrócenie czasu pracy. Dodatkowy wolny dzień ma umożliwić bardziej efektywny wypoczynek, pozwolić na spędzanie czasu z rodziną lub częstsze podróże.
Czterodniowy tydzień pracy polega na tym, że pracownik świadczy pracę tylko przez 4 dni. Piąty jest wolny, ale w pozostałe dni konieczne może być pozostanie w pracy w większym wymiarze godzinowym. W zależności od decyzji kierownictwa dzień wolny może przypadać dla wszystkich pracowników tego samego dnia albo różnić się w zależności od stanowiska czy zespołu.
Typy 4-dniowego tygodnia pracy
Czterodniowy tydzień pracy występuje w różnych wersjach. Dzięki temu można go dostosować do potrzeb konkretnego zakładu pracy. Najpopularniejsze rozwiązania to:
- Model skrócony – obejmuje skrócenie czasu pracy. Co do zasady nie prowadzi do obniżenia wynagrodzenia. Dodatkowy wolny dzień oznacza po prostu 32 godziny pracy tygodniowo.
- Model skondensowany – skrócenie tygodnia pracy oznacza w tym przypadku wydłużony dobowy system czasu pracy. Pracownicy mają dodatkowy dzień wolny, ale jednocześnie godzą się na standardowy 10-godzinny dzień.
- Model elastyczny – w tej sytuacji to pracownicy decydują, w które cztery dni pracują. Są jedynie zobowiązani do wyrobienia ustalonej normy czasowej.
W jakich branżach czterodniowy tydzień pracy jest możliwy?
Czterodniowy tydzień pracy wydaje się ciekawym rozwiązaniem. Niestety, nie we wszystkich branżach da się go wprowadzić. Wynika to ze specyfiki pracy.
Najbardziej podatne na zmiany są branże nowoczesne, takie jak branża IT, finanse czy ubezpieczenia. W tym przypadku stosunkowo łatwo podzielić pracę tak, aby zadania wykonywać tylko przez 4 dni w tygodniu. Problem pojawia się, gdy w grę wchodzą usługi i prace, których nie da się wykonać przez internet. Chodzi tu przede wszystkim o usługi publiczne, takie jak służba zdrowia, a także budownictwo, przemysł czy rolnictwo.
Korzyści wdrożenia 4-dniowego tygodnia pracy
Eksperci zwracają uwagę na liczne korzyści płynące z wprowadzenia 4-dniowego tygodnia pracy. Chodzi tu przede wszystkim o poprawę samopoczucia pracowników, a co za tym idzie zwiększenia ich lojalności w stosunku do pracodawców. W przyszłości krótszy tydzień pracy może się okazać narzędziem do walki o wartościowych pracowników.
Pierwsze eksperymenty w tym zakresie sugerują, że z pracy tylko przez 4 dni w tygodniu korzyści czerpią zarówno pracownicy, jak i pracodawcy. Efekty widać po dłuższym czasie, gdy wszyscy przyzwyczają się do krótszych tygodni. Po upływie kilku miesięcy od skrócenia czasu pracy można obserwować polepszenie organizacji i większą produktywność. Pracownicy sami zauważają, które czynności można wyeliminować, bo nie przyczyniają się do zwiększenia efektywności. Okazuje się, że wyeliminowanie zbędnych spotkań i przerw pozwala pracować szybciej i skuteczniej.
Dodatkowy dzień wolny pozwala na lepszy odpoczynek. Obniża stres i poprawia więzi rodzinne. To dobra okazja do podróży. Pracownicy pracujący w tym trybie czują się bardziej komfortowo w miejscu pracy i mają możliwość zachowania równowagi między życiem prywatnym a zawodowym.
Czterodniowy tydzień pracy – gdzie już został wprowadzony?
Transformacja technologiczna i związane z nią przemiany na rynku pracy zwiększyły oczekiwania pracowników. Dostrzegli to pracodawcy z zagranicy, którzy zdecydowali się wprowadzić na próbę 4-dniowy tydzień pracy w swoich przedsiębiorstwach. Większość takich zakładów po zakończeniu eksperymentu zdecydowała się utrzymać skrócony tydzień pracy.
Eksperymenty za granicą
Idea 4-dniowego tygodnia pracy nie jest niczym nowym. Jej początki sięgają już lat 70-tych XX wieku, gdy w trakcie kryzysu naftowego niektórzy przedsiębiorcy wprowadzali go w ramach eksperymentu, aby obniżyć koszty energii. Dziś do swojego biznesu rozwiązanie wdrażają kolejne korporacje. Jako przykład można wskazać chociażby firmę Perpetual Guardian w Nowej Zelandii, w której po wdrożeniu czterodniowego tygodnia pracy produktywność podwyższyła się o 20 procent. Podobne korzyści osiągnęły przedsiębiorstwa m.in. z Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych czy Japonii.
W jaich firmach pracuje się 4 dni w tygodniu?
Pandemia koronawirusa sprawiła, że zakłady pracy zmieniły swoje spojrzenie na rynek pracy i otworzyły się na zmiany. Po wdrożeniu home-office przyszedł czas na testowanie 4-dniowego tygodnia pracy w niektórych przedsiębiorstwach.
Jedną z pierwszych korporacji, które się na nie zdecydowały, była firma Microsoft, która na miejsce testów wybrała oddział Japoński. Okazało się, że dzięki nowemu systemowi produktywność pracowników podwyższyła się o 40 procent. Za ciosem poszedł również Buffer, czyli producent oprogramowania do zarządzania kanałami w social mediach. Okazało się to strzałem w dziesiątkę – oprócz podwyższenia efektywności u pracowników zmniejszył się poziom stresu. Inne znane przedsiębiorstwa, które wdrożyły czterodniowy tydzień pracy, to m.in. Unilever czy Elephant Ventures.
Czy czterodniowy tydzień pracy w Polsce jest możliwy?
Czterodniowy tydzień pracy w Polsce jest jak najbardziej możliwy. Obecnie testują go już pierwsze firmy. Polacy obserwują zachodnie trendy i zwiększają swoje oczekiwania w stosunku do pracodawców. Zmiana pokoleniowa sprawia, że coraz więcej pracowników na pierwszym miejscu stawia work-life balance i chętnie zmienia pracę, jeśli w nowym miejscu może liczyć na lepsze warunki.
Jednocześnie na polskim rynku pracy widać też przywiązanie do utartych schematów. Nasze społeczeństwo mierzy się z problemem pracoholizmu, a wielu pracowników cały czas wychodzi z założenia, że osiągnięcia wymagają dużej ilości pracy. Z tego powodu spora część siły roboczej jest przeciwna skróceniu czasu pracy.
4-dniowy tydzień pracy a Kodeks Pracy
Obecnie polski Kodeks Pracy nie przewiduje czterodniowego tygodnia pracy jako jednego z systemów standardowej organizacji czasu pracy. Nie zmienia to jednak faktu, że pracodawcy mogą regulować go we własnym zakresie. Jednym z rozwiązań usprawniających pracę jest też zadaniowy system pracy.
Przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi o zmianach w kodeksie pracy mówiła też Nowa Lewica. Jej postulat to skrócenie czasu pracy i wprowadzenie 35-godzinnego tygodnia. Trudno powiedzieć, czy nowelizacja zostanie wprowadzona, jednak tego typu projekty pokazują, że obecnie praca staje się tylko częścią życia, a o interesach pracowników coraz częściej mówi się w opinii publicznej.
Jak wprowadzić czterodniowy tydzień pracy w swojej firmie?
Czterodniowy tydzień pracy możesz z powodzeniem wprowadzić w swoim przedsiębiorstwie. Aby osiągnąć zamierzone rezultaty, trzeba trzymać się kilku założeń.
Podstawa to przekonanie do niej pracowników. Chodzi o to, aby zmienić ich myślenie z nastawienia na długą pracę na zwiększenie efektywności. Trzeba się również upewnić, czy nowe rozwiązanie wpisuje się w potrzeby podwładnych.
W kolejnym kroku trzeba dobrze zaplanować skrócenie tygodnia pracy. Warto zarezerwować dłuższy czas na wdrożenie zmian, tak aby utrzymać spójność i zachować odpowiednią komunikację. Na końcu nie można zapomnieć o kompleksowości nowego porządku. Trzeba pamiętać, aby do czterodniowego czasu pracy dostosować pozostałe procesy w firmie.
Skrócenie czasu pracy do 4 dni w tygodniu to rozwiązanie przyszłości. W toku przemian zachodzących na rynku pracy pracodawcy dostrzegli, że muszą podjąć dodatkowe starania, aby przyciągnąć do siebie wartościowych pracowników. Zagraniczne przedsiębiorstwa, które testowały rozwiązanie w ostatnich latach, zaobserwowały zwiększenie produktywności i poprawę samopoczucia zatrudnionych. Wydaje się, że w perspektywie kilku lat czterotygodniowy tydzień pracy upowszechni się w Polsce i wniesie korzyści w zakresie efektywności oraz satysfakcji z pracy.
