Kto może ubiegać się o zwolnienie od psychiatry?
Wizyta u psychiatry nie wymaga skierowania. Jednak, aby dostać zwolnienie, należy odbyć konsultację. W jej trakcie lekarz oceni Twój stan psychiczny i jeśli uzna, że dla jego poprawy niezbędne jest odizolowanie od źródła problemu – w tym przypadku pracodawcy – wystawi L4.
Zwolnienie od psychiatry możesz dostać, jeśli np.:
- czujesz wypalenie zawodowe;
- masz objawy stanów depresyjnych;
- jesteś ofiarą mobbingu albo nękania w pracy;
- cierpisz na zaburzenia psychiczne, uniemożliwiające wykonywanie obowiązków służbowych.
Zaświadczenie o leczeniu psychiatrycznym i zwolnienie L4 od psychiatry mogą być dowodami w sądzie podczas ewentualnej rozprawy przeciwko pracodawcy.
Zwolnienie od psychiatry – ile może trwać?
Zaświadczenie lekarskie powinno być wystawione na okres, w którym pacjent ze względu na stan zdrowia musi powstrzymać się od pracy. Jednak nie dłużej niż do dnia, w którym jest konieczne przeprowadzenie ponownego badania stanu zdrowia.
Zwolnienie lekarskie od psychiatry może trwać maksymalnie 182 dni. Po tym czasie możesz starać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego na okres maksymalnie do 12 miesięcy. A jeśli nadal jesteś niezdolny do pracy możesz wnioskować do ZUS o rentę.
Zwolnienie od psychiatry – ile dni wstecz i do przodu może wystawić?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 listopada 2015 r.
w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim L4 może być wystawione na okres od dnia, w którym przeprowadzono badanie, lub od dnia bezpośrednio następującego po wizycie, nie później jednak niż 4. dnia po dniu badania, jeżeli:
- po nim są dni wolne od pracy;
- konsultacja jest przeprowadzona w okresie wcześniej orzeczonej czasowej niezdolności do pracy.
Lekarz psychiatra może też wystawić zwolenianie z datą wsteczną, w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność pacjenta do oceny własnego postępowania. Co oznacza, że możesz dostać L4 od psychiatry na kilka, albo kilkanaście dni wstecz.
Czy można zwolnić pracownika na zwolnieniu lekarskim od psychiatry?
Co do zasady pracodawca nie może zwolnić pracownika przebywającego na L4 od psychiatry albo od innego lekarza, chyba że wystąpią przesłanki opisane w Kodeksie pracy.
Przede wszystkim ma taką możliwość w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy. Poza tym bez zachowania okresu wypowiedzenia pracodawca ma prawo zwolnić pracownika, jeśli jego niezdolność do pracy wskutek choroby trwa:
- dłużej niż 3 miesiące – gdy był zatrudniony w danej firmie krócej niż 6 miesięcy;
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
Pamiętaj też, że pracodawca zgodnie z przepisami powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych powyżej zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po wyleczeniu. Co więcej, nie może Cię zwolnić bez wypowiedzenia, jeśli stawisz się do pracy po ustaniu przyczyny nieobecności.
Pracodawca może też zwolnić Cię ze skutkiem natychmiastowym, jeśli naruszyłeś obowiązki pracownicze. Tzw. dyscyplinarkę wystawia się także, kiedy pracownik jest na zwolnieniu lekarskim.
Zwolnienie od psychiatry a kontrola ZUS
Do kontroli uprawniony jest ZUS i płatnik składek, czyli pracodawca (jeśli zgłasza do ubezpieczenia więcej niż 20 pracowników). Taką możliwość daje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.
Celem kontroli może być:
- Weryfikacja czy zwolnienie zostało wystawione prawidłowo oraz, czy podane w nim dane są zgodne ze stanem faktycznym.
- Kontrola zasadności wydania L4.
- Sprawdzenie, czy pracownika będąc na L4 wykorzystuje je zgodnie z przeznaczeniem, np. nie pracuje dla innego pracodawcy.
Kontrola formalna zaświadczeń lekarskich polega na sprawdzeniu, czy nie zostało ono sfałszowane, i czy lekarz wydał je zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich. Natomiast badaniem zasadności zaświadczenia zajmują się lekarze orzecznicy z ZUS. Ich zadaniem jest potwierdzenie, że zwolnienie przysługuje i czy są do niego odpowiednie przesłanki.
Podczas kontroli, ZUS może też podważyć zwolnienie od psychiatry, jeśli nie stosujesz się do warunków zwolnienia, np. kontrolerzy nie zastaną Cię w domu. Z tego powodu warto zadbać o adnotację wyrażającą zezwolenie na wychodzenie.
Pamiętaj, że będąc na zwolnieniu lekarskim od psychiatry z zaleceniem zmiany miejsca zamieszkania, masz obowiązek podać adres, pod którym będziesz dostępny. Jeśli go zmienisz w trakcie, również musisz powiadomić ZUS i pracodawcę.
Wypłata na zwolnieniu lekarskim od psychiatry
Zwolnienie od psychiatry jest tak samo traktowane, jak zaświadczenie od każdego innego lekarza, zatem przysługuje Ci 80% wynagrodzenia chorobowego. Wyjątkiem są pracownice w ciąży, którym wypłaca się 100%. Za pierwsze 33 dni zwolnienia płaci pracodawca. Za kolejne dni, tygodnie lub miesiące na L4 od psychiatry zapłaci Ci ZUS w formie zasiłku chorobowego. Jego wysokość jest taka sama jak wynagrodzenia chorobowego.
Podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie.
Jeśli okaże się, że po wyczerpaniu zasiłku, nadal wymagasz leczenia, orzecznik ZUS może przyznać Ci świadczenie rehabilitacyjne. Wynosi ono:
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 3 miesięcy (90 dni);
- 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres;
- 100% w przypadku kobiet w ciąży;
- 100% w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Świadczenie jest przyznawane na okres do 12 miesięcy. Z kolei, jeśli choroba psychiczna okaże się przewlekła, możesz spróbować ubiegać się o rentę.
Czy pracodawca dowie się, na co chorujesz?
Zgodnie z RODO, informacja o L4, która trafia do pracodawcy, nie może zawierać danych szczegółowych dotyczących zwolnień, w tym numeru statystycznego choroby. A to oznacza, że pracodawca nie pozna dokładnej przyczyny Twojej nieobecności. Na dokumencie widnieje jedynie literowe oznaczenie tzw. kod, który jest niezbędny, aby pracodawca mógł określić wysokość chorobowego:
- A – niezdolność do pracy powstała po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowana tą samą chorobą;
- B – niezdolność do pracy w czasie ciąży;
- C – niezdolność do pracy spowodowana nadużyciem alkoholu;
- D – zwolnienie z powodu gruźlicy;
- E – niezdolność do pracy spowodowaną chorobą zakaźną.
Na prośbę ubezpieczonego, na zaświadczeniu lekarz może nie umieszczać kodów B i D.
Podsumowanie
Wizyty u psychiatry już dawno przestała być czymś wstydliwym. Coraz więcej osób choruje na depresję albo czuje wypalenie zawodowe. Zwolnienie lekarskie od psychiatry z pewnością pomoże uporać się ze stresem i poprawić kondycję psychiczną. Ponieważ jest ono traktowane tak sam, jak od każdego innego lekarza, to przysługują Ci takie same prawa.
