Wartości osobiste – jak je identyfikować i jak pomagają w realizowaniu celu?

Tony Schwartz w swoje książce „Taka praca nie ma sensu” poświęca im cały rozdział i pisze tak:

„Wartości określają, jakim pragniesz być człowiekiem. W nich jesteśmy zakorzenieni i na nich najbardziej nam zależy. Stanowią wewnętrzny kompas pomagający nawigować życiem nawet podczas ciężkich burz, które spotykają nas wszystkich i dokonywać słusznych wyborów, nawet gdy pojawia się pokusa pójścia na skróty. Wartości dają nam tożsamość, konsekwencję i siłę.”.

Jeżeli Twoje cele, wizje i planowane działania stoją w sprzeczności z tym, co naprawdę dla Ciebie ważne Twoje zaangażowanie będzie płytkie, a podjęta aktywność okupiona dużym kosztem osobistym. Wartości są kluczowe. Identyfikacja wartości opiera się w dużym stopniu na odczuwaniu tego, co ma dla nas znaczenie, co stanowi istotę działania i nadaje mu sens. Wartości nie tylko integrują umysł i serce, ale  odzwierciedlają się w postawie i działaniu, czyniąc nas samych skutecznymi i zaangażowanymi. Nic dziwnego, że pytanie o wartości osobiste pojawia się podczas rozmów rekrutacyjnych. Znajome mi osoby przeprowadzające wywiady rekrutacyjne mówią, że często zdarza się, że kandydaci_kandydatki nie do końca potrafią odnieść się do tego pytania. Niezależnie od etapu kariery zawodowej warto poświęcić trochę czas, żeby sprawdzić, co jest dla Ciebie ważne, na tyle, że może być drogowskazem w podejmowaniu decyzji i realizowaniu zawodowych celów.

Praca z wartościami: 5 kroków

Krok 1: Stwórz listę swoich 10. wartości które uznajesz za naprawdę ważne dla Ciebie. Wartości to drogowskaz, którymi kierujesz się w życiu, podejmujesz decyzje. Wartości często nadają sens i cel życiowy oraz napędzają do określonych aktywności (także w pracy). Możesz to zrobić spontanicznie, lub wybrać z „listy wartości”. Jeśli masz taką potrzebę możesz spróbować rozdzielić to zadanie np.: na wartości, którymi kierujesz się w pracy.

Krok 2: Przy każdej wybranej przez siebie wartości zdefiniuj, co tak naprawdę oznacza ona dla Ciebie (np. szacunek to szacunek nie tylko do drugiego człowieka, ale także do każdej żyjącej istoty). Nie pomijaj tego etapu, nawet jeśli wyda Ci się bardzo oczywisty. Chwila refleksji nad każdą z wybranych wartości pomoże nie tylko zatrzymać się ale także przyjrzeć się wartościami z innej perspektywy.

Krok 3: Jeżeli w wyniku pracy w kroku 2 i autorefleksji postanowisz „wymienić” jakąś wartość na inną, lepiej oddającą to, co cenisz – zrób to teraz.

Krok 4: Następnie zawęź swoją listę tylko do pięciu wartości, tych absolutnie kluczowych, których broniłbyś_aś „do końca”. Trudne, ale jak przejdziesz przez ten etap będziesz miał jasno ustalone obszary silnej autoidentyfikacji.

Krok 5: Następnie ułóż pięć wartości zgodnie z Twoimi priorytetami, tworząc hierarchię – od najważniejszej do tej najmniej ważnej. Te pięć wartości, które ostatecznie zostały na Twojej liście najprawdopodobniej tworzą Twoje wartości osiowe – czyli takie, które stanowią latarnię w momentach kryzysu, „nie wiem”, czy emocjonalnego poruszenia.

Lista przykładowych wartości

wolność, odpowiedzialność, kreatywność, akceptacja, ambicja, ciekawość, równowaga, rozwój, zadowolenie, radość, przyjaźń, równość, szczerość, honor, uczciwość, prawda, szacunek, sława, rozwaga, troskliwość, wiedza, otwartość, piękno, perfekcjonizm, niezależność, odwaga, ryzyko, prestiż, rodzina, zabawa, szacunek, prostota, miłość, porządek, harmonia, szczęście, zaufanie, zaradność, sprawczość, wytrwałość, konsekwencja, stabilność, spontaniczność, sprawiedliwość, rozwaga, wdzięczność, wierność, lojalność, samoświadomość, spokój, wygoda, wrażliwość, czułość, poważanie, empatia, zaangażowanie