Czym jest staż?
Staż jest formą nauki zawodu w miejscu pracy pod nadzorem mentora. Na czym polega staż? Stażysta dostaje zadania do wykonania, zbliżone do tych, jakie ma etatowy pracownik. Dzięki temu ma szansę na praktyczną naukę nowych umiejętności i podniesienie kwalifikacji przydatnych w przyszłej pracy.
Istnieje kilka rodzajów stażu:
- nieobowiązkowy (ponad wymagane praktyki) staż dla studenta, wykonywany na mocy umowy o staż płatny;
- staż absolwencki – dla osób kończących studia i chcących wdrożyć się w życie zawodowe; może to być bezpłatny staż albo płatny; w najbardziej renomowanych firmach trzeba wziąć udział w rekrutacji;
- staż z urzędu pracy dla osób bezrobotnych (regulowany przez ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy).
Staż z urzędu jest instrumentem aktywizacji zawodowej. Jego organizatorem jest pracodawca, ale finansuje go urząd pracy. Jak zastrzega instytucja, pracodawca nie może mieć w stosunku do stażysty takich samych wymagań jak wobec swoich pracowników. Co więcej, nie jest on też tanią siłą roboczą, ale kandydatem do pracy.
Aby dostać się na staż, należy uzyskać skierowanie z urzędu. Ile zarabia się na stażu? W trakcie stażu bezrobotny dostaje wynagrodzenie w wysokości 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Ponadto może ubiegać się o zwrot kosztów dojazdu do firmy, jeśli znajduje się ona poza miejscem zamieszkania oraz o zwrot kosztów opieki nad dzieckiem np. za opłatę za żłobek.
Stażyście przysługuje też prawo do zwolnienia lekarskiego oraz płatnego urlopu w wymiarze dwóch dni za każde 30 dni kalendarzowe.
To, ile trwa staż z urzędu, zależy od wieku bezrobotnego:
- do 12 miesięcy – jeżeli bezrobotny nie ukończył 30 lat;
- do 6 miesięcy – dla osób powyżej 30 roku życia;
przy czym minimalny okres to 3 miesiące.
Po zakończeniu stażu istnieje możliwość zatrudnienia na stałe. Co więcej, mentor wydaje opinię o stażyście do urzędu pracy, która może też stanowić referencje dla innych potencjalnych pracodawców.
Czym są praktyki?
Praktyki zawodowe stanowią ważny element programu nauczania i są jego obowiązkowym elementem w technikach, branżowych szkołach I stopnia i II stopnia, szkołach zawodowych i policealnych oraz na studiach wyższych każdego stopnia. Ich ukończenie jest wymagane, aby otrzymać tytuł zawodowy lub świadectwo ukończenia szkoły.
Celem praktyk jest danie uczniom i studentom możliwości zastosowania i pogłębienia zdobytej wiedzy i umiejętności zawodowych w praktyce w prawdziwych warunkach pracy.
Praktyki zawodowe reguluje wiele aktów prawnych, m.in. Prawo oświatowe, Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki zawodu oraz rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.
Zgodnie z przepisami każda szkoła zawodowa i technikum musi dysponować bazą firm organizujących praktyki. Co oznacza, że nie trzeba samodzielnie szukać firmy, która nas przyjmie. Realizacja praktyk odbywa się na podstawie umowy o praktyczną naukę zawodu, zawartą pomiędzy dyrektorem szkoły a pracodawcą. Praktykant jest zobowiązany do prowadzenia dziennika praktyk lub sporządzenia sprawozdania z praktyk. W dokumencie może też znajdować się opinia o praktykancie.
Zgodnie z prawem uczniowi za praktyki przysługuje wynagrodzenie. Niestety te regulacje nie obejmują uczniów techników i studentów. W tym przypadku to firma decyduje, czy wypłacić wynagrodzenie praktykantowi. Na szczęście coraz rzadziej można spotkać oferty bezpłatnych praktyk studenckich.
Staż a praktyki – różnice
Porównując staż a praktyki, można zauważyć wiele podobieństw. Obie formy zatrudnienia nie są zawierane na mocy stosunku pracy, mogą być płatne, jak i bezpłatne, i co najważniejsze zwiększają szansę na podjęcie pracy. Fakt ich odbycia można wpisać do CV jako doświadczenie zawodowe.
Zatem czym się różni staż od praktyk? Po pierwsze zazwyczaj dotyczy osób, które są w stanie być w firmie w pełnym wymiarze czasu pracy i mają już za sobą pewne doświadczenia zawodowe. Więc staż to niejako połączenie wiedzy i praktyki, podczas gdy na praktykach dopiero poznajemy realia pracy i zasady funkcjonowania firmy.
Po drugie, stażysta pracuje w pełnym wymiarze godzin, czyli 40 godzin tygodniowo, a długość stażu może trwać nawet rok. Natomiast praktyki odbywają się zgodnie z harmonogramem programu nauczania i mogą odbywać się jednorazowo np. przez 3 miesiące albo być rozłożone na kolejne lata nauki.
Zakres obowiązków to kolejna rzecz, czym się różni staż od praktyk. Stażysta ma listę zadań do wykonania, musi też dostosować się do poleceń pracodawcy i zasad panujących w firmie. Praktykant pracuje pod ścisłym nadzorem opiekuna.
W kwestii formalnej praktyki odbywają się na podstawie umowy trójstronnej: dyrektor szkoły/uczelni, firma i uczeń, staże natomiast realizowane są na podstawie umowy dwustronnej. Wyjątkiem jest staż z urzędu pracy.
Staż a praktyki – co wybrać?
Mając do wyboru praktyki a staż, najczęściej ludzie wybierają korzystniejszą finansowo opcję. Jednak w tym przypadku warto zastanowić się nad niematerialnymi korzyściami, np. lepszym poznaniem firmy lub branży, w której pragniemy znaleźć zatrudnienie oraz zakresem obowiązków. Im więcej się nauczymy, tym większe będą nasz kompetencje, a co za tym idzie, łatwej powinniśmy znaleźć pracę.
Oczywiście nie wolno dawać się wykorzystywać, nawet w firmie, o której marzyliśmy, ponieważ za każdą pracę należy się wynagrodzenie.
