Prawa i przywileje pracownicy w ciąży

28.01.20
clock 3 min.
Katarzyna Klemba Katarzyna Klemba

Po tym jak pracownica poinformuje pracodawcę o stanie ciąży, czyli przedstawi zaświadczenie lekarskie, zastosowanie znajdują przepisy ochronne zawarte w Kodeksie pracy. Jakie regulacje ochronne wprowadził nasz ustawodawca?

Regulacje dotyczące umowy o pracę

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę ani zmienić warunków pracy i płacy pracownicy w ciąży, nie może rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownicę. Sama umowa o pracę nie może być rozwiązana także wtedy, gdy pracodawca złożył oświadczenie przed zajściem w ciążę, a pracownica zaszła w ciążę w czasie okresu wypowiedzenia, albo wtedy, gdy pracownica była już w ciąży, ale o tym nie wiedziała.

Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, jeśli uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega automatycznemu przedłużeniu do dnia porodu.

Przywileje ciężarnej

Pracownica w ciąży nie może pracować w godzinach nadliczbowych oraz w porze nocnej. Pracodawca nie może dopuścić do tego, nawet gdyby pracownica dobrowolnie chciała pracować w takich warunkach. Pracodawca obowiązany jest zmienić rozkład czasu pracy pracownicy pracującej w nocy w sposób eliminujący porą nocną. Ewentualnie może przenieść pracownicę do innej pracy lub zwolnić pracownicę z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia. Jeśli pracownica wyrazi na to zgodę, pracodawca może zlecić pracownicy wykonywanie pracy poza stałym miejscem pracy oraz może zatrudniać ją w przerywanym systemie czasu pracy.

Pracodawca zobowiązany jest dostosować warunki pracy lub ograniczyć czas pracy, aby wyeliminować szkodliwe warunki, zmienić stanowisko pracy bądź zwolnić ze świadczenia pracy, z prawem do dotychczasowego wynagrodzenia, pracownicę, która wykonuje pracę wzbronioną wymienioną w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią. Zasady te znajdują zastosowanie także, gdy przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania dotychczasowej pracy wynikają z zaświadczenia lekarskiego.

Pracownica ma prawo przejść badania lekarskie związane z ciążą w godzinach pracy, jeśli ich przeprowadzenie poza pracą nie jest możliwe. Pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownicę z pracy na czas badań, a pracownicy należy się za ten czas wynagrodzenie.

Pracownica w ciąży zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego w razie wystąpienia niezdolności do pracy przez 270 dni. Zasiłek chorobowy wypłacany jest w kwocie 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Pracownica może skorzystać także z urlopu macierzyńskiego w wymiarze maksymalnie 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu. Pracownica w tym celu powinna złożyć do pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu (który jest wiążący dla pracodawcy) wraz z kopią zaświadczenia lekarskiego określającego przewidywaną datę porodu. Po porodzie pracownica wykorzystuje pozostałą część urlopu macierzyńskiego.