Praca w Polsce – najważniejsze informacje dla obywateli Ukrainy

18.03.22
clock 5 min.
Patrycja Polaczuk-Rutkowska Patrycja Polaczuk-Rutkowska

W połowie marca polski rząd zatwierdził zmiany w ustawodawstwie, które znacząco ułatwią Ukraińcom podejmowanie pracy na terenie Polski. Nowe przepisy dotyczą osób, które legalnie przekroczyły granicę polsko-ukraińską po 24 lutego 2022 r. Jeśli chcesz rozpocząć pracę u pracodawcy na terenie Polski, sprawdź, czego dotyczą kluczowe zmiany.

Praca u polskiego pracodawcy krok po kroku – 10 pytań i odpowiedzi

1. Jak zacząć pracę w Polsce?

Proces poszukiwania pracy i nawiązania współpracy z polskim pracodawcą uległ uproszczeniu. Obecnie wystarczy, że pracodawca w ciągu 14 dni od dnia podjęcia przez Ciebie pracy, zgłosi ten fakt do właściwego urzędu pracy. Może tego dokonać za pośrednictwem strony www.praca.gov.pl. Niewypełnienie tego warunku uniemożliwi Wam dalszą współpracę bez uzyskanego przez Ciebie zezwolenia na pracę.

Twój pracodawca potrzebować będzie od Ciebie następujących informacji:

  • Twoje imię/imiona i nazwisko,
  • datę urodzenia,
  • płeć,
  • obywatelstwo,
  • rodzaj, numer i serię dokumentu podróży lub innego dokumentu stwierdzającego lub pozwalającego ustalić tożsamość oraz państwo, w którym wydano ten dokument.

Ważne, abyś zgłosił się również po numer PESEL (to symbol numeryczny, który pozwala na łatwą identyfikację osoby, która go posiada). Proces nadawania numeru PESEL obywatelom Ukrainy rozpoczął się 16 marca bieżącego roku. Numer PESEL pozwoli Ci korzystać z pomocy socjalnej, medycznej, a także z polskiego systemu edukacji. Wniosek o nadanie składa się osobiście w siedzibie organu gminy na piśmie opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem, pobierane są odciski palców, a także potrzebna jest fotografia o wymiarach: 3,5 x 4,5 cm, na której twarz zajmować ma 70–80% fotografii.

2. Kogo dotyczą nowe przepisy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym?

Zmiany w polskim prawie dotyczą:

  • każdego obywatela Ukrainy, który legalnie przekroczy granicę polsko-ukraińską po 24 lutego 2022 r.,
  • Ukraińców, którzy posiadają Kartę Polaka i przybyli do Polski wraz z najbliższą rodziną,
  • małżonków obywateli Ukrainy, którzy nie posiadają obywatelstwa Ukrainy.

3. Do czego jestem upoważniony na podstawie nowych przepisów?

Zgodnie z Ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy, możesz m.in.:

  • uzyskać numer PESEL (w specjalnie uruchomionym trybie),
  • korzystać z opieki zdrowotnej,
  • uzyskać dostęp do edukacji.

4. Kto może zaoferować Ci pracę na terenie Rzeczpospolitej?

Może to zrobić każdy pracodawca, czyli:

  • osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą,
  • osoby prawne (np. fundacje, spółki, stowarzyszenia, uczelnie, spółdzielnie czy związki wyznaniowe),
  • osoby fizyczne, które nie prowadzą firmy (np. oferujące zatrudnienie na stanowisku pomocy domowej lub opiekunki dzieci).

5. Jak długo mogę pracować dla polskiego pracodawcy bez pozwolenia na pracę?

Jeśli legalnie przekroczyłeś granicę polsko-ukraińską po 24 lutego 2022 r., Twój pobyt na terenie Rzeczpospolitej będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy. To znacząco ułatwia proces poszukiwania pracy, a także skraca formalności po stronie Twojego przyszłego pracodawcy.

6. Czy mogę opuszczać w tym czasie terytorium Rzeczpospolitej?

Tak, ale nie dłużej niż na miesiąc. Po przekroczeniu tego czasu, stracisz uzyskane przywileje.

7. W jaki sposób mogę szukać pracy?

Obowiązują Cię takie same zasady jak obywateli Polski. Nowe przepisy otwierają dla Ukraińców polski rynek pracy. Możesz zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy i tym samym korzystać z tamtejszych ofert pracy, proponowanych kursów dla osób bezrobotnych czy spotkań z doradcami zawodowymi (na takich samych zasadach jak Polacy).

8. Jakie formy zatrudnienia mogą zaproponować Ci pracodawcy na terenie Polski?

Podstawą Twojego zatrudnienia powinna być umowa o pracę lub jedna z umów cywilnoprawnych.

9. Szkolnictwo, opiekunowie dzieci, pracownicy służby zdrowia – udogodnienia dla obywateli Ukrainy

Obywatele Ukrainy przebywający legalnie na terenie Polski mogą być zatrudnieni jako wychowawcy, opiekunowie dziecięcy, psycholodzy oraz pedagodzy. Nowe przepisy odnoszą się do tych osób, które mają ww. kompetencje i chcą pracować z dziećmi w placówkach wsparcia dziennego oraz w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej.

Ukraińcy, którzy otrzymali kwalifikacje lekarza, lekarza dentysty czy pielęgniarza poza terytorium państw należących do Unii Europejskiej, uzyskują także warunkowe prawo wykonywania zawodu lekarza czy pielęgniarza przez okres 18 miesięcy.

Ponadto pracownicy naukowi, którzy przybyli do Polski z Ukrainy po 24 lutego 2022 r., mogą podjąć pracę na jednej z polskich uczelni lub w wybranych instytucjach naukowych bez udziału w konkursie. Dotyczy to jednostek Polskiej Akademii Nauk, instytutów badawczych, Centrum Łukasiewicz oraz instytutów działających w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz.

10. Gdzie mogę szukać informacji i pomocy w związku z podjęciem lub chęcią podjęcia pracy na terenie Polski?

Poniżej znajdziesz adresy stron internetowych, które dostępne są również w języku ukraińskim:

Przeczytaj więcej materiałów na temat poszukiwania pracy dla Ukraińców w Polsce: