Umiejętności twarde często są do nadrobienia, można ich kogoś nauczyć, ale jeśli chodzi o kompetencje miękkie, motywacje danej osoby i jej osobowość, są to aspekty trudne do wyuczenia. Pewne cechy posiadamy naturalnie i mogą one mieć niezwykle ważny wpływ i przekładać się na życie zawodowe oraz sukces firmy. Raport „Prognozy przyszłości – OLX Praca. Know How 2021” wykazał, że wzrasta znaczenie kompetencji miękkich i pracodawcy coraz bardziej dostrzegają ich wartość. Skoro tak, to czy da się rozpoznać daną osobowość w trakcie rekrutacji i czy powinna wpływać ona na ostateczny wybór kandydata?
Bądź świadom różnorodności
Przede wszystkim należy zacząć od budowania w sobie świadomości, że ludzie są różni, mają różne motywacje i różnie się komunikują. Nie ma lepszych czy gorszych osobowości – po prostu są różne. Ten prosty fakt jest bardzo często bagatelizowany zarówno przez liderów, współpracowników, jak i samych rekruterów.
Szukając nowego pracownika, powinniśmy mieć świadomość różnych stylów behawioralnych i wznieść się ponad własne, indywidualne preferencje. To, że na co dzień przykładowo lubimy pracować z osobami otwartymi, gadatliwymi, nie powinno przysłaniać nam obiektywnej oceny kandydata. Być może na stanowisku, na które akurat szukamy pracownika, znacznie lepiej sprawdzi się osoba ze spokojniejszym usposobieniem, która potrafi świetnie organizować procesy, analizować dane i nie musi w tym celu być osobą otwartą.
Odrzuć swoje preferencje
Planując proces rekrutacji, warto najpierw przygotować profil idealnego kandydata na dane stanowisko. W tym celu należy dobrze przeanalizować rolę przyszłego pracownika w organizacji i na tej podstawie wskazać niezbędne kompetencje. Warto zadać pytanie, jakie kompetencje miękkie będą ważne na tym stanowisku, które z nich mogą pomóc w osiąganiu wyznaczonych celów.
Przykładowo, jeśli szukamy osoby, która ma obsługiwać klientów, którzy zgłaszają reklamacje i chcemy, aby ten proces odbywał się w profesjonalny sposób, to z pewnością ważnymi cechami kandydata będą:
- cierpliwość,
- umiejętność słuchania i zachowania spokoju w sytuacjach stresowych,
- otwartość na drugiego człowieka,
- empatia,
- wysoka kultura osobista.
W trakcie rozmowy z kandydatem powinniśmy więc skupić się na szukaniu zdefiniowanych kompetencji i potrzebach stanowiska, a nie na indywidualnych preferencjach. No dobrze, ale jak rozpoznać osobowość i czy jest to w ogóle możliwe?
Odróżnij introwertyka od ekstrawertyka
Najczęstszym i najbardziej znanym podziałem rodzajów osobowości jest zróżnicowanie na introwertyków i ekstrawertyków. Jest to podział niezwykle uproszczony i z pewnością nie oddaje złożoności ludzkiej natury. Niemniej jest on często spotykany, więc warto znać cechy każdego z nich.
Introwertyk, czyli kto?
Za introwertyka uważa się osoby, którzy czerpią swoją energię z wewnątrz, a więc wolą spędzać czas sami ze sobą niż z gronem innych osób. Osoby introwertyczne lubią ciszę i spokój, potrafią świetnie słuchać i obserwować, ale nawiązywanie nowych relacji raczej przychodzi im z trudnością. W życiu zawodowym preferują pracę indywidulną niż w grupie. Przed podjęciem decyzji analizują dane i dopiero potem podejmują działania, rozwiązują problemy i myślą strategicznie.
Osoby introwertyczne lubią ciszę i spokój, potrafią świetnie słuchać i obserwować, ale nawiązywanie nowych relacji raczej przychodzi im z trudnością.
Świetnie mogą sprawdzić się w projektowaniu procesów, zarządzaniu projektami i ustalaniu strategii. Ze względu na swoje usposobienie niekoniecznie odnajdą się w bezpośrednim kontakcie z klientem – to mogłoby być dla nich męczące. Podczas rekrutacji mogą sprawiać wrażenie osób zamkniętych, trochę wycofanych, a ich lakoniczne odpowiedzi mogą utrudniać wypracowanie opinii u rekrutera, dlatego tak ważne jest, aby dopełnić ocenę diagnostyczną np. o wywiad behawioralny lub testy kompetencyjne, to pozwoli obiektywnie ocenić kandydata.
Ekstrawertyk – jak go rozpoznać?
Ten typ osobowości czerpie swoją energię z zewnątrz, a więc z kontaktu z innymi ludźmi. Jest to osoba, która dobrze czuje się w pracy w grupie. Rozmowa z klientem nie będzie stanowić dla niej problemu, gdyż łatwo nawiązuje nowe relacje. Ekstrawertyk najchętniej wykonuje zadania w grupie, wspólnie z innymi.
Ekstrawertyk nie ma trudności z nawiązaniem relacji i tym samym potrafi świetnie prezentować swoją osobę.
Cztery postawy wg metodologii DISC
Oprócz najbardziej popularnego podziału problematykę osobowości i różnorodności stylów szerzej opisuje metodologia DISC. Amerykański psycholog William Marston wyróżnił cztery postawy po dwie przeciwstawne sobie pary:
- otwarte na innych ludzi, ekstrawertyczne (ang. outgoing),
- introwertyczne, powściągliwe (ang. reserved);
oraz:
- zorientowane na ludzi (ang. people oriented),
- zorientowane na zadania (ang. task oriented).
W ich obszarze znajdują się cztery główne osobowości, czyli:
- dominująca (ang. dominant),
- inspirująca (ang. influencing),
- stabilna (ang. steady),
- rozważna (ang. cautious).
Są one świetnym dopełnieniem klasycznego podziału i bardziej szczegółowo opisują daną osobowość. Jakie są cechy charakterystyczne poszczególnych stylów i jak przekładają się one na postawy pracowników i kandydatów?
Znaczenie stylu behawioralnego w pracy
Osoby z przeważającym stylem dominującym w osobowości pracują szybko, lubią wyzwania, nie boją się podejmować ryzyka, ale mogą też działać impulsywnie. To często dobrzy liderzy zespołu, ale są też wymagający. Oczekują szybkich wyników od siebie i od innych. To z pewnością osoby asertywne, które mają swoje zdanie. Osoby, u których przeważa styl inspirujący, to z kolei osoby, które często są świetnymi liderami, gdyż mają charyzmę, potrafią pociągać za sobą tłumy. Są kreatywne i pomysłowe. Niewątpliwie najlepiej odnajdują się w działaniu grupowym. Ciężko będzie im się odnaleźć w schematycznej, powtarzalnej pracy.
Osobowość stabilna to z reguły osoby, które są nastawione na ludzi i lubią pracę w zespole. Nie chcą być w centrum uwagi, za to potrafią na pierwszym miejscu postawić dobro ogółu aniżeli swoje własne. Są solidni, empatyczni, lojalni i pomocni. Cenią sobie równowagę między pracą a życiem osobistym. Ostatni styl to osoby z usposobieniem rozważnym. Osoby te są często zadaniowcami i dobrymi analitykami. Potrzebują spokoju i samodzielności. Lepiej odnajdują się w pracy indywidualnej niż grupowej. Są skoncentrowane na celu i nie spoczną, dopóki go nie osiągną. To często perfekcjoniści.
Oczywiście nikt nie odpowiada tylko jednemu stylowi behawioralnemu, ale jest kombinacją wielu z przewagą któregoś z nich. Prowadząc rozmowy kwalifikacyjne, warto znać różnice i cechy różnych typów osobowości i poszerzać swoją wiedzę w tym zakresie. Znajomość tego obszaru z pewnością ułatwi podejmowanie słusznych i obiektywnych decyzji oraz pozwoli lepiej zrozumieć kandydatów i drzemiący w nich potencjał.
O dopasowaniu komunikacji do potrzeb kandydata opowie 6 maja Kasia Tang.
Zapisz się na darmowy webinar TUTAJ.
