Letnie doładowanie: odzyskaj energię ciała, umysłu i w relacjach z innymi

Triada soma–psyche–polis

Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zdrowie to stan pełnego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu, a nie tylko brak chorób czy niepełnosprawności. Definicja ta ma charakter holistyczny i zwraca uwagę na wzajemne powiązania różnych aspektów zdrowia: fizycznego, psychicznego oraz społecznego. To pokazuje, jak nadal aktualne jest ujęcie dobrostanu w kontekście wywodzącej się ze starożytnej Grecji koncepcji podziału na soma, psyche i polis. 

Soma czyli ciało fizyczne odnosi się do materialnego, biologicznego wymiaru człowieka – zdrowia, fizyczności, wrażeń cielesnych, ruchu, zmęczenia, bólu, odczuwania przyjemności. 

Psyche oznacza w języku greckim duszę. W dzisiejszym ujęciu odnosi się głównie do psychiki, emocji, świadomości, procesów poznawczych i życia wewnętrznego. To wszystko, co związane jest z naszym przeżywaniem, myśleniem, odczuwaniem – z naszym wnętrzem, tożsamością i tym, kim jesteśmy od środka. 

Polis z kolei symbolizuje wspólnotę, społeczne otoczenie, kulturę i relacje międzyludzkie.

Te trzy elementy tworzą spójną, nierozerwalną całość, której poszczególne elementy wzajemnie na siebie wpływają i się uzupełniają. Gdy odczuwamy na przykład stres, możemy doświadczać go z poziomu wszystkich trzech sfer – bólu głowy czy napięcia w karku (soma), złości lub frustracji (psyche) lub nagłego impulsu, by zaszyć się gdzieś w głuszy z dala od ludzi (polis). Często jednak nie dostrzegamy tych sygnałów lub nie łączymy ich ze sobą. Koncentrujemy się jedynie na wybranym obszarze – najczęściej tym, który wzbudza nasz niepokój lub przyciąga najwięcej naszej uwagi.

Tymczasem jesteśmy całością – nasze ciało, psychika i relacje społeczne to jeden, zintegrowany proces, funkcjonujący w nieustannym dialogu z otoczeniem. To dlatego poziom naszej energii manifestuje się w tak różnych aspektach naszej codzienności. Warto więc spojrzeć nie tylko na swoje zdrowie, ale też i swój wakacyjny odpoczynek w sposób bardziej całościowy.

Proste sposoby na codzienne odnawianie energii

O dobrostan energetyczny można więc w te wakacje zadbać na trzech poziomach.

Soma

• Zadbaj o sen i optymalną ilość ruchu
• Zwróć uwagę na jakość jedzenia i odpowiednie nawodnienie

Dodatkowe pomysły:

• Oddech przeponowy

Połóż jedną dłoń na klatce piersiowej, a druga niech spoczywa na twoim brzuchu. Weź trzy świadome oddechy przeponowe. Zwróć uwagę na to, by ręka na twoim brzuchu unosiła się i cofała z każdym wdechem i wydechem. Ręka na klatce piersiowej niech pozostanie nieruchoma. Tę sekwencję powtórz kilka razy na przykład przed snem lub zaraz po przebudzeniu.

• Życzliwy dotyk

Połóż dłoń w tym miejscu twojego ciała, w którym odczuwasz jakieś napięcie. Może to być kark czy ramiona. Wykonaj delikatny masaż tego miejsca. Możesz eksperymentować z różnym natężeniem lub zdecydować się na delikatne gładzenie czy obejmowanie bolącego miejsca.

• Wzdychanie

Weź spokojny wdech nosem, a po chwili jeszcze jeden, nieco głębszy tak, by wypełnić swoje płuca powietrzem. Następnie wypuszczaj powietrze ustami, wzdychając przy tym głośno. Powtórz kilka razy.

Psyche

• Równoważ czas skupienia i czas regeneracji
• Pozwalaj sobie na wszystkie emocje

Dodatkowe pomysły:

• Skupienie na zmysłach

Zajmij wygodną pozycję, zamknij oczy i przez 2-3 minuty skup się na otaczających cię dźwiękach. Wsłuchuj się w różne odgłosy napływające z otoczenia, spróbuj rozpoznać je i nazwać.

W podobny sposób możesz angażować także pozostałe swoje zmysły – wzrok, dotyk czy węch.

• Spacer w naturze

Wybierz się na niespieszny spacer na łonie natury. Może to być las czy pusta plaża. Skup się na tym, co widzisz i słyszysz. Następnie skieruj swoją uwagę na to, co czujesz.

• Chłonięcie mikro momentów dobra

Przywołaj w myślach jakąś przyjemną sytuację minionego dnia. To nie musi być nic wielkiego – może być to smaczny posiłek, promienie słońca na twojej twarzy, czyjś miły gest lub uśmiech. Przez około 60 sekund postaraj się przypomnieć sobie jak najwięcej szczegółów tego wydarzenia i towarzyszących mu odczuć tak, jakbyś chciał/a przeżyć ją ponownie, wgrać i zainstalować na twardym dysku swojej pamięci.

Polis

• Zadbaj o towarzystwo na wyjazd, by przebiegał on w przyjacielskiej, życzliwej lub rodzinnej atmosferze
• Szukaj okazji do wspólnego śmiechu, zabawy, zbierania nowych doświadczeń, robienia czegoś wspólnie

Dodatkowe pomysły:

• Praktyka wdzięczności

Na koniec dnia wymień lub zapisz trzy pozytywne rzeczy, które cię dziś spotkały. Możesz poprzedzić je słowami: „Jestem wdzięczny/a za…”

• Celebrowanie radości

Pamiętaj, że radość mnoży się, kiedy się ją dzieli. Pomyśl więc przez chwilę i opowiedz swoim towarzyszom podróży o tym, co sprawia ci radość. Co wywołało dziś uśmiech na twojej twarzy?

• Pomocna dłoń

Zastanów się nad tym, w jakiej sytuacji komuś ostatnio pomogłeś/łaś. A kiedy ktoś pomógł tobie? Jak się po tym czułaś/łeś?

Odpoczynek, który naprawdę ładuje nasze baterie, nie polega jedynie na chwilowej ucieczce od obowiązków i rutyny, lecz na bardziej holistycznym podejściu do dobrostanu. Gdy soma, psyche i polis wchodzą w rezonans, pojawia się coś więcej niż tylko regeneracja – odradza się wewnętrzna energia i harmonia, które mają szansę zostać z nami na dłużej.