Podnoszenie kwalifikacji zawodowych – kodeks pracy
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników nie tylko leży w interesie pracodawców oraz samych zatrudnionych, ale również stanowi ustawowy wymóg, który muszą wypełniać zakłady pracy. Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 17 k.p.).
Art. 103 kodeksu pracy precyzuje, że przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.
Na mocy przepisów kodeksu pracy pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:
- urlop szkoleniowy;
- zwolnienie z całości lub części dnia pracy – na czas niezbędny, aby punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia, a także na czas ich trwania.
Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Jak podnieść swoje kwalifikacje zawodowe?
Szybko zmieniający się rynek pracy sprawia, że raz zdobyte wykształcenie nie wystarcza, aby osiągać zawodowe sukcesy i rozwijać dynamicznie swoją zawodową karierę. Aby zachować konkurencyjność, trzeba nieustannie się rozwijać. Pamiętaj, że pracownik podnoszący swoje kwalifikacje zawodowe jest lepiej postrzegany w oczach pracodawcy, a pokazane zaangażowanie może się przełożyć na podwyżki i awanse. Zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności jest możliwe w różnych formach.
Nauka nie zawsze musi być droga. Zainteresuj się ofertą kursów online czy webinariów, które często są całkiem darmowe. Korzystaj z książek specjalistycznych i uczęszczaj na branżowe konferencje o tematyce zgodnej z Twoimi kwalifikacjami i zainteresowaniami. Na co dzień przeglądaj portale tematyczne i czytaj prasę powiązaną z sektorem. Słuchaj podcastów i korzystaj z aplikacji, które podniosą Twoje umiejętności miękkie.
Ciekawe możliwości rozwoju dają też oczywiście płatne kursy i szkolenia. W przypadku niektórych z nich możesz np. złożyć wniosek o dofinansowanie szkolenia przez pracodawcę. Wymiernym wynikiem podnoszenia kwalifikacji zawodowych są certyfikaty, którymi możesz się pochwalić w CV. Część specjalistycznych uprawnień jest niezbędna, aby przejmować nowe obowiązki. Warto na bieżąco weryfikować możliwości dokształcania się w swojej branży i rozsądnie planować rozwój.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych za zgodą pracodawcy
Warto pamiętać, że podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, które uprawnia do skorzystania ze świadczeń wskazanych w kodeksie pracy, jest tylko dokształcanie spełniające kodeksowe warunki. W innych przypadkach udzielanie pomocy przez zakład pracy jest uzależnione od jego dobrej woli i może obejmować np. urlop bezpłatny.
Z drugiej strony większości pracodawców zależy, aby mieć dobrze przygotowane i konkurencyjne z punktu widzenia zakładów pracy zespoły. Z tego powodu firmy coraz częściej kierują pracowników na szkolenia lub wyrażają zgodę na doszkalanie z ich inicjatywy. W takich przypadkach zatrudnieni zachowują prawo do wsparcia, które ułatwi im podniesienie kwalifikacji zawodowych.
Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych
Jeśli wniosek o wyrażenie zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych zostanie rozpatrzony pozytywnie albo pracodawca zdecyduje się zachęcić do tego pracownika z własnej inicjatywy, może zostać zawarta na piśmie umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych (umowa szkoleniowa) z pracownikiem, która określi wzajemne prawa i obowiązki stron. Postanowienia mniej korzystne dla pracownika niż regulacje zawarte w kodeksie pracy są niedopuszczalne.
Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika z inicjatywy pracodawcy często zawiera zapisy zobowiązujące zatrudnionego do przepracowania po zakończeniu kursu określonego czasu w dotychczasowym zakładzie pracy. W ten sposób przedsiębiorstwa zabezpieczają się przed sytuacją, w której wydane na kształcenie środki nie przekładałyby się na pracę lepszej jakości w danej firmie. Kodeks pracy ogranicza jednak ten czas do maksymalnie 3 lat. Warto jednak pamiętać, że nie ma obowiązku zawarcia takiej umowy, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Dofinansowanie na podnoszenie kwalifikacji zawodowych
Pracownik podejmujący naukę z własnej inicjatywy może się ubiegać o dofinansowanie nauki przez pracodawcę. Zakład pracy może pokryć część kosztów opłaty za kształcenie z własnej woli, doceniając motywację pracownika i zachęcając go do pozostania w firmie. Korzyści z nauki odczuwają później obie strony stosunku pracy.
Na osoby, którym zależy na podnoszeniu swoich kwalifikacji zawodowych, czeka nie tylko wsparcie ze strony pracodawców. Istnieją programy, które umożliwiają ubieganie się o przyznanie dofinansowania na różnego rodzaju szkolenia. Jako przykład można podać chociażby Krajowy Fundusz Szkoleniowy, w którym wsparcie może być przyznane zarówno pracownikom, jak i pracodawcom, a kursy obejmują tematykę taką jak np. nowe technologie informacyjno-komunikacyjne.
Płatny urlop szkoleniowy
Pracownik, który podejmuje się podnoszenia kwalifikacji zawodowych za zgodą pracodawcy, ma prawo do płatnego urlopu szkoleniowego, który może przeznaczyć na naukę. W ten sposób łatwiej mu przygotować się do egzaminów końcowych.
Urlop szkoleniowy zgodnie z art. 1032 kodeksu pracy przysługuje w wymiarze:
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych;
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego;
- 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego;
- 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Urlopu szkoleniowego pracodawca udziela w dni, które są dla pracownika dniami pracy.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych – zwolnienie z dnia pracy
Skierowanie pracownika na szkolenie czasami uniemożliwia mu stawienie się w pracy i normalne wykonywanie swoich obowiązków służbowych albo wymaga wcześniejszego wyjścia z pracy. W takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany do zwolnienia pracownika z całego dnia pracy lub jego części. Za czas nieobecności w pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych – zwrot kosztów
W sytuacji, gdy pracownik podejmuje naukę za zgodą pracodawcy lub z jego inicjatywy, ma prawo oczekiwać od pracodawcy, że przedsiębiorstwo ułatwi mu ten proces. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników jest też oczywiście ważne z punktu widzenia zakładów pracy, dlatego wiele z nich decyduje się na poniesienie kosztów związanych z odbywanymi szkoleniami. Przepisy kodeksu pracy zabezpieczają interesy pracodawców w takim wypadku.
Zgodnie z art. 103 kodeksu pracy pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:
- który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie naukę,
- z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu w terminie określonym w umowie (nie dłuższym niż 3 lata),
- który w tym okresie rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn związanych z mobbingiem,
- który w tym okresie rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia mimo braku przyczyn określonych w odpowiednich przepisach
– jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia. Dzięki temu zakłady pracy nie ponoszą ryzyka, że nieprofesjonalne zachowanie pracowników narazi ich na straty finansowe.
Podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest kluczowe dla utrzymania wysokiej jakości i efektywności pracy. Do wyboru masz różne formy nauki, w tym dostępne za darmo w internecie. W niektórych sytuacjach możesz złożyć wniosek o podnoszenie kwalifikacji zawodowych do pracodawcy, aby korzystać z określonych w kodeksie pracy świadczeń. Rozwój swojej kariery warto dobrze zaplanować. W ten sposób utrzymasz konkurencyjność i staniesz się jeszcze bardziej wartościowym pracownikiem z punktu widzenia pracodawcy.
