Czym zajmuje się menedżer?
Obowiązki menedżera różnią się w zależności od branży oraz kultury organizacyjnej firmy. Jego typowe zadania to np.:
- rozdzielanie obowiązków i zadań podwładnym;
- motywowanie i wspieranie zespołu;
- koordynacja i kontrolowanie postępów prac;
- rozwiązywanie konfliktów;
- employer branding, czyli wspomaganie budowanie wizerunku firmy jako dobrego pracodawcy;
- informowanie zespołu o działaniach w firmie;
- wdrażanie systemu ocen pracowniczych;
- reprezentowanie firmy na zewnątrz;
- zatrudnianie i wdrażanie nowych pracowników;
- opracowywanie i wdrażanie strategii biznesowych;
- podejmowanie decyzji biznesowych.
W dzisiejszych czasach menedżerowie mają wiele ważnych ról do odegrania w swoich firmach. Są reprezentantami przedsiębiorstwa na zewnątrz, przyjmują rolę lidera, który wyznacza innym kierunki działania i coacha motywującego do większej efektywności. Przy tych wszystkich zadaniach, nie powinni też zapominać o samokształceniu i rozwijaniu posiadanych kompetencji i umiejętności.
Jak zostać menedżerem?
Przyjęło się, że menedżerem może zostać osoba, która skończyła studia wyższe o kierunku zarządzanie oraz ma odpowiednio długi staż pracy. Jednak w niektórych przedsiębiorstwach, na stanowiska kierownicze awansuje się wyróżniających się pracowników, bez znaczenia czy mają dyplom, czy nie. W takim przypadku najważniejsze są kompetencje miękkie takie jak zdolności przywódcze, komunikatywność, organizacja czasu i determinacja w dążeniu do celu.
Istnieje też wiele kursów i szkoleń, które rozwijają cechy niezbędne na stanowisku menedżerskim. Osoba po takim szkoleniu i z odpowiedni doświadczeniem branżowym ma duże szanse na posadę kierowniczą.
Menedżer a kierownik – na czym polega różnica?
Jeszcze do niedawna w firmach obowiązywało wyłącznie polskie nazewnictwo. I tak byli kierownicy, dyrektorzy i prezesi. Od kilku lat mamy nowe stanowisko w hierarchii: menedżer. Powszechnie nazwa kierownik i menedżer są używane zamiennie, ponieważ osoby zatrudniona na tych stanowiskach mają pod sobą zespół pracowników, za który odpowiadają. Jednak istnieje subtelna różnica pomiędzy nimi.
Kierownik jest organem wykonawczym sprawującym nadzór, planującym i monitorującym postępy prac podległego mu zespołu w danym obszarze. Natomiast rola menedżera w organizacji jest znacznie szersza, ponieważ oprócz kontroli i koordynacji prac oczekuje się od niego inicjatywy, samodzielności w zarządzaniu oraz wizji rozwoju firmy. Taki podział ról oznacza, że kierownik jest w hierarchii firmowej niższej od menedżera.
Warto dodać, że im mniejsza firma, tym węższa struktura. W takiej sytuacji obowiązki kierownika i menedżera są zwykle tożsame. Z kolei z dużych korporacjach istnieje podział na menedżerów: niskiego szczebla, czyli kierowników, średniego oraz wysokiego, czyli prezesów i dyrektorów.
Kluczowe kompetencje menedżerskie
Na pozór wydaje się, że menedżer zespołu powinien być specjalistą w danej branży i obszarze, w jakim zarządza. Oczywiście kompetencje twarde takie jak wiedza i doświadczenie są przydatne w podejmowaniu decyzji oraz tworzeniu strategii, jednak nie najważniejsze. Coraz częściej najbardziej pożądane są umiejętności interpersonalne. Jakie są najważniejsze cechy lidera?
Komunikatywność
Komunikatywność to umiejętność swobodnego wypowiadania się, nawiązania dialogu, a także uważnego słuchania i wyciągania wniosków z wypowiedzi innych. Jest to jedna z najważniejszych kompetencji menedżera, ponieważ musi on porozumieć się z każdym członkiem zespołu, szefami innych działów i zarządem, czyli ludźmi o różnych charakterach i postawach. Szef, aby zbudować zgrany zespół, musi nie tylko w jasny sposób formułować swoje polecenia i oczekiwania, ale też uważnie słuchać, jakie są potrzeby pracowników.
Zarządzanie czasem
Zakres obowiązków menedżera jest bardzo szeroki, dlatego, aby osiągnąć rezultaty, które zaplanował, powinien potrafić efektywnie zarządzać swoim czasem. Oznacza to, że musi mieć umiejętność ustalania priorytetów i podejmowania szybkich decyzji. Dobrze zorganizowany menedżer nie powinien też zapominać o przerwach w pracy ani zostawać po godzinach, o ile nie wymaga tego chwilowa sytuacji.
Zarządzanie ludźmi
Zarządzanie ludźmi polega na nie tylko na wydawaniu poleceń i sprawdzaniu efektów, ale także na rozpoznaniu i wykorzystaniu potencjału pracowników oraz dbaniu o nich. Jest wiele technik kierowania zespołem, których można się wyczuć, jednak aby to było skuteczne, dana osoba musi mieć umiejętności przywódcze, czyli np. potrafić rozwiązywać problemy i konflikty, podejmować odważne decyzje, umieć budować zespół i delegować ich członkom zadania. Istotne są też wizja i determinacja w dążeniu do obranego celu. Te cechy sprawią, że pracownicy chętnie podążą za charyzmatycznym przywódcą i będą efektywniejsi w swoich działaniach.
Inteligencja emocjonalna
Inteligencja emocjonalna to szerokie pojęcie, które zawiera w sobie kilka cech. Są to m.in. samoświadomość własnych emocji i uczuć; umiejętność panowania nad emocjami, motywacja do działania, empatia, zdolność nawiązywania relacji z innymi, praca w grupie, asertywność oraz perswazja.
Menedżer z wysoko rozwiniętą inteligencją emocjonalną będzie w stanie spojrzeć na problemy z dystansu, zauważyć potrzeby zespołu i zmotywować go do większego zaangażowania.
Otwartość
Otwartość cechuje ludzi o dużej wyobraźni i kreatywności, które są ciekawe świata. Tylko oni mogą tworzyć nowe idee albo pomysły. Dobry menedżer chętnie wysłucha swoich ludzi i zmotywuje ich do szukania nowych rozwiązań.
Cechy dobrego menedżera
Wyznaczanie i dążenie do konkretnych celów
Orientacja na wynik odnosi się do koncentracji na wybranym celu. Menedżer skoncentrowany na wyniku potrafi tworzyć realistyczne plany i strategie, możliwe do wykonania przez kierowany przez niego zespół. Ważne jest, aby cele były mierzalne, co pozwoli obserwować postępy i wprowadzać ewentualne korekty w obranej strategii.
Branie odpowiedzialności za zespół
Stanowisko kierownicze to duży prestiż, ale też i odpowiedzialność. Niestety nie każdy jest w stanie poradzić sobie w sytuacjach kryzysowych, kiedy coś idzie źle. W takich momentach dobry menedżer bierze odpowiedzialność za pracę swoich ludzi na sobie, a nie szuka winnych. To on jako zarządzający powinien czuwać nad pracami swoich ludzi, monitorować przebieg zadania i dopilnować, aby wszystko zakończyło się zgodnie z założeniami. W innym przypadku straci zaufanie i szacunek swojego zespołu.
Motywowanie pracowników
Menedżer potrafi pozytywnie motywować pracowników: chwali ich, przyznaje premie, wysyła na szkolenia albo organizuje wyjścia integracyjne. Zadowoleni podwładni pracują efektywnej i do tego się rozwijają. Warto też pamiętać, że dobrym motywatorem do działania jest wysłuchanie podwładnych i wdrożenie najlepszych pomysłów. Nic nie działa bardziej mobilizująco, jak zobaczyć własny projekt w realizacji.
Odporność na stres
Obowiązki menedżera są dość stresujące, dlatego powinien wypracować metody przezwyciężania strachu i opanowania emocji. Niestety nerwowe zachowanie lidera, przenosi się też na zespół, a w takich warunkach nietrudno o popełnienie błędów. Na szczęście umiejętności opanowania stresu i emocji można się nauczyć.
Delegowanie zadań
Wiele osób, które obejmują stanowiska kierownicze, chce wszystko robić samemu. Taka postawa szybko prowadzi do wypalenia zawodowego i przepracowania. Co więcej, taki menedżer postrzegany jest jako osoba nieumiejąca zarządzać innymi, bojąca się o swoje stanowisko i ukrywająca coś. Dobry lider wie, że rozdzielanie obowiązków wzmacnia zaufanie i relacje w zespole. Ludzie czują się ważni i potrzebni, a on sam może skupić się na najważniejszych sprawach.
Przyznawanie się do błędu
Popełnianie błędów nie jest niczym wstydliwym, nawet jak dotyczy kadry zarządzającej. Menedżer podejmuje codziennie ważne decyzje i nie wszystkie są trafne. Przyznanie się do błędu, szczególnie jeśli jego konsekwencje ponoszą także inni, to oznaka odwagi i pewności siebie. Taka postawa powoduje, że podwładni nie widzą w swoim szefie wyłącznie pracodawcy, ale i człowieka, takiego jak oni. W związku z tym będą bardziej skłonni wybaczyć mu złe decyzje i podążyć za nim dalej.
Udzielanie konstruktywnego feedbacku
Feedback, czyli informacja zwrotna to kluczowy element dobrych relacji między pracownikiem a szefem. Dzięki temu ten pierwszy wie, co zrobił dobrze, a co źle. Skuteczny feedback opiera się na konkretnych sytuacjach i zachowaniach, a nie na osądach.
Udzielanie feedbacku konstruktywnego nie polega na krytyce ani nadmiernych pochwałach, tylko na wskazaniu ewentualnych błędów wraz z sugestiami i pomysłami, jak je poprawić. Da to szansę pracownikowi na poprawę oraz doskonalenie swoich umiejętności.
Dobry menedżer udziela feedbacku regularnie i dopasowuje jego formę do odbiorcy. Pamięta też o tym, że krytykuje się na osobności, a chwali na forum.
Dbanie o atmosferę w pracy
Lider musi pamiętać o tym, że oprócz osiągania wyznaczonych celów liczy się też dobra atmosfera pracy. Dlatego, jeśli zastanawiasz się, jak być lepszym menedżerem, pomyśl, czy dbasz o swój zespół. Przestrzegasz zasad panujących w firmie? Umożliwiasz rozwój zawodowy pracowników? Nie oczekujesz od nich pracy po godzinach albo ponad swoje siły? Jeśli w firmie będzie panowała dobra atmosfera, ludzie chętniej będą podejmować nowe wyzwania, bardziej się angażować, aby osiągnąć wspólny cel.
Podsumowanie
Osoba na stanowisku menedżera powinna mieć umiejętności: zarządzania ludźmi; podejmowania trudnych i często ryzykownych decyzji; radzenia sobie ze stresem; rozwiązywania konfliktów, tworzenia wizji oraz odpowiedniego motywowania współpracowników.
Jak być lepszym menedżerem? Swoje kompetencje można rozwijać na kursach i szkoleniach. Ponadto trzeba uczyć się na własnych błędach, analizować swoje decyzje oraz traktować z szacunkiem siebie i swój zespół. Dobra atmosfera wpływa na zadowolenie pracowników, a to przekłada się na większą efektywność, lojalność oraz szybsze osiągnięcie celów.
