Czy można skrócić zwolnienie lekarskie?
Kiedy pracownik przebywa na L4, otrzymuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% przeciętnej miesięcznej pensji. Nic więc dziwnego, że w przypadku lepszego samopoczucia niektórzy zatrudnieni zastanawiają się nad możliwością szybszego powrotu do pracy. Niestety nie jest to takie proste.
Konsekwencje samowolnej rezygnacji ze zwolnienia lekarskiego mogą być bardzo dotkliwe dla pracownika. Jeśli wykorzystuje L4 niezgodnie z przeznaczeniem lub wykonuje pracę zarobkową w okresie orzeczonej niezdolności, naraża się na utratę zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia lekarskiego.
Co więcej, w przedwczesnym zakończeniu L4 nie może mu pomóc także pracodawca. Otrzymuje on bowiem informację o jego niedyspozycji od razu, kiedy elektroniczne zwolnienie trafia na profil PUE ZUS. Pracownik ma także obowiązek niezwłocznie powiadomić przełożonego o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania (nie później niż w 2. dniu tej nieobecności).
Jak powinien więc wyglądać proces odwoławczy zwolnień lekarskich? To zależy od czasu trwania L4. Inne zasady obowiązują przy chorobie krótszej niż 30 dni, a inne w przypadku niedyspozycji dłuższej niż 30 dni.
Zwolnienie lekarskie krótsze niż 30 dni
Sytuacja pracownika, który chce anulować zwolnienie wystawione na mniej niż 30 dni (lub dokładnie 30 dni), jest stosunkowo prosta. Wystarczy, że uzyska zgodę lekarza na powrót do pracy. Zaświadczenie o odzyskaniu zdolności do wykonywania obowiązków zawodowych może wystawić lekarz pierwszego kontaktu – nie musi to być nawet ta sama osoba, która dała pracownikowi L4.
Jeśli lekarz zgodzi się na skrócenie zwolnienia, pracownik może wrócić do pracy, aby otrzymywać pełne wynagrodzenie. Stawka chorobowa w wysokości 80% zostanie mu wypłacona wyłącznie za wykorzystane dni L4.
Jak skrócić L4 krótsze niż 30 dni?
Nie istnieje coś takiego jak wniosek o skrócenie zwolnienia lekarskiego, który mógłby zostać przyjęty przez pracodawcę. Tylko lekarz ma prawo skrócić L4 pracownika. Aby takie zaświadczenie trafiło do ZUS (a więc także do płatnika składek), zatrudniony musi więc skonsultować się na przykład z lekarzem rodzinnym i uzyskać jego zgodę na powrót do pracy.
Zwolnienie lekarskie dłuższe niż 30 dni
Inne procedury obowiązują pracowników, którzy otrzymali zwolnienie na więcej niż 30 dni. Ograniczenia prawne w skracaniu L4 sprawiają, że o powrocie zatrudnionego do pracy nie może zdecydować lekarz prowadzący. Niezbędna okaże się natomiast wizyta u lekarza medycyny pracy.
Jeśli na podstawie badań kontrolnych lekarz zgodzi się na skrócenie zwolnienia, pracownik odzyska prawo do pełnego wynagrodzenia. Zasiłek chorobowy będzie mu z kolei przysługiwał tylko za czas, w którym nie pracował.
Jak skrócić L4 dłuższe niż 30 dni?
Powrót do pełnienia obowiązków zawodowych po długiej nieobecności wymaga zaświadczenia wydanego przez lekarza medycyny pracy. Na odpowiednie badania może skierować zatrudnionego pracodawca. Lekarz sprawdza wówczas, czy pacjent odzyskał zdolność do pracy, i określa warunki przerwania zwolnienia.
Badania kontrolne po dłuższej nieobecności
Procedura powrotu do pracy po zwolnieniu lekarskim, które trwało dłużej niż 30 dni, wymaga ponadto badań kontrolnych. Ich cel polega na ustaleniu zdolności zatrudnionego do dalszego wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku. Pracownik musi się im poddać, a niezastosowanie się do tych przepisów może skutkować nałożeniem na niego kary upomnienia, nagany, a nawet grzywny pieniężnej.
Warto jednak zauważyć, że skierowanie pracownika na badania kontrolne nie może nastąpić w trakcie trwania zwolnienia lekarskiego. Po długotrwałej chorobie zatrudniony ma obowiązek wykonać badania w pierwszym dniu po zakończeniu leczenia, ale przed ponownym przystąpieniem do wykonywania obowiązków.
Badania kontrolne powinny zostać przeprowadzone w godzinach pracy zatrudnionego. Zachowuje on też prawo do pełnego wynagrodzenia za czas niezbędny na ich wykonanie. W przypadku przejazdu na badania do innej miejscowości przysługuje mu również należność na pokrycie kosztów transportu zgodnie z zasadami obowiązującymi przy podróżach służbowych.
L4 na dziecko
Niektórzy mogą się też zastanawiać, czy da się zrezygnować z L4 na dziecko lub opiekę nad innym członkiem rodziny. W trakcie przebywania na takim zwolnieniu pracownik otrzymuje zasiłek opiekuńczy i nie może podejmować aktywności zarobkowej. Na szczęście wcześniejszy powrót do pracy jest w tym przypadku znacznie prostszy niż przy tradycyjnym L4.
W celu przerwania L4 na dziecko wystarczy oświadczenie pracownika, w którym uzasadni on swoją decyzję. Jeśli zatrudniony znajdzie więc innego opiekuna dla swojej pociechy lub wyzdrowieje ona szybciej, będzie mógł łatwo i szybko wrócić do pełnienia obowiązków zawodowych.
Skrócenie zwolnienia lekarskiego – podsumowanie
Znając prawne aspekty zwolnień lekarskich i obowiązki pracodawcy w kontekście L4, każdy pracownik może zadbać o to, aby ewentualna niedyspozycja nie komplikowała zanadto jego sytuacji zawodowej. Zapamiętaj więc opisane wyżej regulacje i spróbuj wrócić do pracy wcześniej, jeśli tylko pozwala Ci na to zdrowie!
