Analiza SWOT – czym jest?
Analiza SWOT to analiza firmy lub analiza produktu. Nazwa to akronim angielskich słów – strengths, weaknesses, opportunities i threats, czyli mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia. Każdy z parametrów ma znaczący wpływ na powodzenie przedsięwzięcia.
Narzędzie jest wykorzystywane do opracowywania planu działań strategicznych. Analizę SWOT przeprowadzają zarówno duże organizacje, jak i małe firmy i osoby prywatne. Ocena umożliwia doskonalenie biznesu i osiąganie założonych celów.
Kluczowe jest zestawienie mocnych i słabych stron projektu, a także szans i zagrożeń związanych z jego realizacją. Wbrew pozorom przeprowadzenie analizy nie jest skomplikowane. Podstawa to umiejętność poprawnej identyfikacji kluczowych dla oceny kryteriów.
Analiza SWOT - mocne strony (Strenghts)
Analiza SWOT rozpoczyna się od identyfikacji mocnych stron projektu. „Strenghts” to czynniki wewnętrzne, które pozwalają przeprowadzić skuteczne inicjatywy. Ich ustalenie może opierać się o analizę branży. Jeśli sprawdzisz, jakie działania wprowadza konkurencja i jakie efekty osiąga w tym zakresie, zobaczysz, jakie zalety ma Twoje przedsiębiorstwo przy wdrażaniu konkretnych rozwiązań. Dzięki temu wybierzesz techniki, które przynoszą najlepsze efekty i w pełni wykorzystasz potencjał swojego przedsiębiorstwa.
Analiza firmy w zakresie mocnych stron może być przeprowadzona na podstawie odpowiedzi na pytania takie jak np.:
- Jakie mamy zasoby?
- W czym jesteśmy najlepsi?
- Co nas wyróżnia na rynku?
- Za co cenią nas klienci?
Na tej podstawie mocną stroną może być np. stosowanie nowoczesnej technologii, która a 60% zwiększa wydajność produkcji w porównaniu do konkurencji.
Analiza SWOT - słabe strony (Weaknessess)
Analiza przedsiębiorstwa obejmuje również ustalenie słabych stron przedsięwzięcia. „Weaknesses” to te aspekty działalności, które wymaga poprawy. Najlepiej określić je po mocnych stronach, tak aby łatwiej identyfikować pozytywne i negatywne obszary. Dzięki dobrej identyfikacji słabych stron można znaleźć rozwiązania, które pozwolą zwiększyć skuteczność działania.
Pytania podczas ustalania słabych stron warto postawić analogicznie do tych, które były zadawane w zakresie mocnych stron, w tym np.:
- Czego nam brakuje, aby osiągać założone cele?
- Które aspekty działalności nie wychodzą nam najlepiej?
- Co jest źle oceniane przez naszych klientów?
- Co możemy ulepszyć?
Na skutek analizy słabych stron można ustalić na przykład, że przed osiąganiem celów blokuje nas obsługa klienta, która jest niedostosowana do potrzeb klientów i powoduje, że część z nich udaje się do konkurencji, którą wyróżnia obsługa na wysokim poziomie.
Analiza SWOT - szanse (Opportunities)
Analiza SWOT projektu musi również uwzględniać szanse, które są efektem mocnych i słabych stron. Ten etap polega na identyfikacji czynników, które można poprawić. Przydatna może się również okazać analiza makrootoczenia i zidentyfikowanie ulepszeń, które warto wprowadzić w życie, aby zwiększyć perspektywy powodzenia przedsięwzięcia.
Jak zbudować listę szans? Pomocna będzie kreatywność i odpowiedź na kilka pytań, w tym np.:
- Jakie niezagospodarowane obszary rynku możemy przejąć?
- Jakie przedsięwzięcia możemy zrealizować w najbliższym okresie?
- Czego potrzebujemy, aby wyeliminować słabe strony?
W tym kroku strategiczne działania, jakie można podjąć, to np. wdrożenie nowego programu obsługi klienta, który zwiększy jej skuteczność.
Analiza SWOT - zagrożenia (Threats)
Zagrożenia to te obszary, które mogą utrudnić osiągnięcie założonych celów. W przeciwieństwie do słabych stron nie chodzi o czynniki, które są mało skuteczne w przypadku Twojego biznesu, ale okoliczności zewnętrzne, na które nie masz wpływu. Trudno je kontrolować, dlatego tym bardziej istotne jest odpowiednie przygotowanie się na nie.
Zidentyfikowanie zagrożeń jest przeprowadzane poprzez odpowiedź na pytania takie jak np.:
- Jakich trendów na rynku oczekują specjaliści?
- Które aspekty branży mogą budzić niepokój?
- W czym konkurencja jest lepsza?
Przykład zagrożenia to m.in. zmiany w mikrootoczeniu przedsiębiorstwa.
Macierz SWOT
Macierz SWOT to obrazowe zestawienie wszystkich powyżej przedstawionych czynników. Obejmuje zarówno aspekty pozytywne, jak i negatywne, ujmując je w perspektywie zewnętrznej i wewnętrznej.
Czynniki wewnętrzne to silne i słabe strony przedsiębiorstwa. Szanse i zagrożenia to z kolei aspekty zewnętrzne, na które podmiot ma ograniczony wpływ.
Jak przeprowadzić analizę SWOT?
Nie ma jednego uniwersalnego sposobu na przeprowadzenie analizy SWOT. To, jak analiza rynkowa przebiegnie w przypadku Twojego biznesu, zależy m.in. od sposobu działania w innych obszarach. Niektóre firmy tworzą formalne macierze SWOT, podczas gdy część decyduje się na konstruowanie mapy myśli i zestawienie wniosków w formie obrazowej. Niezależnie od tego, jaką formę wybierzesz, podstawa to kreatywność.
Zacznij od zebrania zespołu i określenia celu przeprowadzenia analizy SWOT. Zapytaj jego członków, jak widzą przeprowadzenie badania. Być może okaże się, że zaproponują ciekawe i skuteczne rozwiązania, o których wcześniej nie pomyślałeś.
Kolejny krok to dokładny reasearch i burza mózgów. Praca zespołowa pobudza kreatywność i pozwala zbudować kompleksową macierz. W tym czasie uwzględnijcie nie tylko czynniki wewnętrzne, ale również zewnętrzne. Stwórz komfortowy dla pracowników obszar i zadbaj o to, aby dodać im pewności siebie i zintegrować zespół.
Na podstawie przeprowadzonych działań przygotuj strategię. Dobrym pomysłem może być utworzenie rankingu propozycji. W tym celu omówcie każdą z nich i dokonajcie jej oceny. Do macierzy wprowadźcie te propozycje, które spodobały się uczestnikom najbardziej. Na podstawie analizy przygotujcie strategię, która pomoże zniwelować słabe strony i zagrożenia, jednocześnie pozwalając na pełne wykorzystanie mocnych stron i szans.
Strategie przedsiębiorstwa
Po przeprowadzeniu analizy SWOT należy wybrać strategię, która pozwoli osiągnąć założone cele. Można wyróżnić cztery jej rodzaje – agresywną, konserwatywną, konkurencyjną i defensywną. Wybór tej, którą zastosuje Twoja organizacja, powinien być dokonany na podstawie ważenia stosunku mocnych stron, słabych stron, szans i zagrożeń.
Agresywna
Strategia agresywna jest polecana dla przedsiębiorstw, u których przeważają mocne strony, a analiza mikrootoczenia wykazała liczne szanse. W tym przypadku podstawą zmian będzie rozwój. Celem jest umocnienie pozycji na rynku, inwestycje, a nawet przejmowanie istniejących przedsiębiorstw.
Konserwatywna
Strategia konserwatywna jest dedykowana dla organizacji, w których przeważają mocne strony, jednak w otoczeniu widać sporo zagrożeń. W tym przypadku cel to maksymalne wykorzystanie własnych atutów i zminimalizowanie dzięki temu ryzyka zewnętrznego.
Konkurencyjna
Strategię konkurencyjną powinny zastosować firmy, w których przeważają słabe strony, ale w otoczeniu występuje wiele szans. Dzięki temu – mimo niedoskonałości organizacji – można wykorzystywać pojawiające się zewnętrzne okazje i utrzymywać przewagę konkurencyjną.
Defensywna
Strategia defensywna jest polecana dla przedsiębiorstw, w przypadku których analiza SWOT wykazała liczne słabe strony i zagrożenia zewnętrzne. W tym przypadku warto minimalizować ryzyko np. poprzez próby połączenia z inną organizacją czy umożliwienie przetrwania poprzez cięcie kosztów.
Analiza SWOT – przykłady
Nie wiesz, jak w praktyce przeprowadzić analizę SWOT? Poznaj przykładowe badanie dla restauracji.
Mocne strony:
- doświadczeni kucharze;
- zgromadzony kapitał;
- serwowanie posiłków zarówno stacjonarnie, jak i na dowóz;
- serwowanie zdrowej i wegetariańskiej żywności.
Słabe strony:
- lokalizacja daleko od centrum miasta;
- brak samochodu dostosowanego do dostarczania żywności;
- nieznana marka.
Szanse:
- zwiększające się zapotrzebowanie na posiłki na dowóz;
- rozbudowa okolicznych osiedli;
- zainteresowanie społeczności lokalnej nowymi trendami żywieniowymi.
Zagrożenia:
- wysokie koszty najmu lokalu restauracji;
- wysokie koszty zatrudnienia pracowników;
- plany otworzenia restauracji o podobnym profilu działalności w okolicy.
Na tej podstawie możesz przygotować analizę samodzielnie dla swojego projektu.
Analiza SWOT jest przydatnym narzędziem, które w prosty sposób pozwala ustalić kluczowe słabe i mocne strony, a także szanse i zagrożenia. Dzięki temu ustalisz obecną sytuację przedsięwzięcia i ocenisz, jaką strategię dobrać, aby zwiększyć prawdopodobieństwa odniesienia sukcesu.
