Praca zespołowa – definicja
Zespół to grupa współpracujących ze sobą osób. Współpraca musi opierać się na zaangażowaniu wszystkich członków i wykorzystaniu ich umiejętności, które pozwalają realizować założenia projektu.
Praca zespołu powinna być oparta na przewodnictwie lidera, który nadzoruje działania członków i planuje kolejne etapy realizacji przedsięwzięcia. W zespole poszczególne osoby nie powinny myśleć tylko o swoich interesach, ale angażować się w pracę z myślą o pozostałych współpracownikach.
Wady i zalety pracy zespołowej
W praktyce umiejętność pracy w zespole wcale nie jest tak powszechna, jakby mogło się wydawać. Współpraca w takiej formie może zwiększyć efektywność, jednak jest dla wielu sporym wyzwaniem. Poniżej przedstawiamy główne wady i zalety pracy zespołowej.
Zalety pracy zespołowej
Zalety pracy w grupie są różnorodne. Przede wszystkim współpraca w takiej formie może zapewnić wyższą efektywność i szybszą realizację projektów. Jedna osoba nie jest w stanie zrealizować wszystkich założonych przedsięwzięć, ponieważ jej czas jest ograniczony, a specjalizacja skupia się zazwyczaj na ograniczonym obszarze. W zespole poszczególni jego członkowie się uzupełniają i wspólnie pracują na uzyskanie jak najlepszych efektów.
Członkowie grupy mają poczucie odpowiedzialności za innych. W zespole można podzielić zadania oraz odpowiedzialność za ich realizację na poszczególnych członków. Dzięki temu każdy pracownik wie, że musi wykonać odpowiednie czynności, ponieważ jest to niezbędne do tego, aby praca pozostałych przyniosła efekt.
Takie okoliczności sprzyjają zaangażowaniu. Dzięki pracy z innymi osobami ludzie stają się bardziej aktywni. Czują, że są obserwowani przez pozostałych członków zespołu, więc chcą nie tylko lepiej się zaprezentować w zakresie swoich zadań, ale również częściej przejawiają inicjatywę. Podnosi się też kreatywność. Burze mózgów pozwalają odkryć nowe rozwiązania, a grupowa synergia umożliwia zwiększanie wyników.
W zespole łatwiej podnosić kompetencje. Jego członkowie wymieniają się doświadczeniami oraz chętnie przekazują wiedzę pozostałym współpracownikom w toku wykonywania zadań, często bez konieczności przeprowadzenia osobnych szkoleń. Dzięki temu praca w zespole pozwala zminimalizować koszty bez obniżania jakości.
Współpraca w zespole zacieśnia więzi międzyludzkie i poprawia atmosferę pracy. Zatrudnieni chętniej stawiają się w pracy, w której jest z kim porozmawiać i spędzić miło czas. Mają poczucie współodpowiedzialności, dzięki czemu są bardziej aktywni i lepiej przykładają się do powierzonych zadań.
Wady pracy w grupie
Niestety, w praktyce można dostrzec również określone wady pracy w grupie.
To przede wszystkim większe ryzyko konfliktów. Mimo że praca zespołowa sprzyja integracji, to indywidualne cechy współpracowników mogą sprawiać, że w obliczu problemów dojdzie do kłótni, które utrudnią pracę.
Warto dodać, że w niektórych przypadkach praca w grupie wcale nie jest czynnikiem angażującym. Takie zjawisko nazywa się próżniactwem społecznym. Polega na tym, że niektóre osoby w zespole pracują mniej, ponieważ mają przeświadczenie, że i tak ktoś inny wykona za nich zadania. Odpowiedzialność bywa rozproszona, więc pracownicy uchylający się od swoich obowiązków często zostają anonimowi. Z tego powodu w przypadku pracy zespołowej kluczowy jest odpowiedni podział prac i nadzór nad ich realizacją.
W grupie czasami dochodzi do sytuacji, w której część osób nie wysuwa swoich propozycji, a jedynie przystaje na pomysły silniejszych, bardziej pewnych siebie członków zespołu. Jednomyślność może zabijać kreatywność i w rezultacie nieść negatywne konsekwencje dla procesu realizacji projektu.
Istotne ryzyko związane z pracą w grupie dotyczy też sytuacji, w której przez błędy przy rekrutacji dojdzie do zatrudnienia indywidualistów albo zbyt wielu osób z predyspozycjami lidera. Rywalizacja o pozycję kierownika zespołu albo z drugiej strony – nieumiejętność komunikacji niektórych członków grupy – mogą sparaliżować pracę i uniemożliwić efektywne działanie zespołu.
Zasady pracy w grupie
Współpraca w grupie ma wiele zalet, ale nie jest też wolna od wad. Te drugie można zminimalizować, przestrzegając określonych zasad pracy w zespole. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich.
Odpowiednia komunikacja
Główna zasada dobrej współpracy w grupie to odpowiednia komunikacja. Członkowie zespołu muszą na bieżąco przekazywać sobie szczerze odczucia i przemyślenia na temat pracy. Warto być otwartym na krytykę i jednocześnie rozumieć innych współpracowników. Dobrą komunikacją w zespole powinien zarządzać jego lider i w razie problemów podejmować działania w celu jej poprawy.
Umiejętność rozwiązywania problemów
Umiejętność pracy w zespole w dużej mierze opiera się na umiejętności rozwiązywania problemów. U części osób w razie komplikacji pojawia się stres i zniechęcenie. Zwłaszcza w sytuacji, gdy za realizację przedsięwzięcia odpowiedzialna jest grupa ludzi, nie można doprowadzić do tego, aby pojawienie się problemu zdezorganizowało jego pracę. Z tego powodu warto wprowadzić procedurę rozwiązywania problemów. W razie gdy pojawiają się komplikacje, zespół powinien spotkać się i na spokojnie przemyśleć najlepsze w danym przypadku rozwiązania. Następnie w ich realizację powinni zaangażować się wszyscy albo wyznaczeni w drodze porozumienia członkowie grupy.
Właściwy dobór osób do zadań
Współpraca w grupie musi być oparta na odpowiednim doborze osób do realizacji poszczególnych zadań. Chodzi tutaj zarówno o cechy osobiste, jak i kwalifikacje oraz umiejętności. Źle dobrane osoby mogą sparaliżować pracę grupy, ponieważ błędy trzeba będzie później usunąć. W zespole nie można umieszczać zbyt wielu indywidualistów, ponieważ nie uda się zbudować atmosfery współpracy. Podczas rekrutacji trzeba też zwrócić uwagę na to, aby nie włączyć do grupy zbyt wielu urodzonych przywódców, którzy będą sprzeczać się o pozycję kierownika i podcinać sobie skrzydła, dając się wciągnąć w wyścig szczurów.
Sumienne wykonywanie powierzonych obowiązków
Każdy członek zespołu powinien sumiennie wykonywać swoje obowiązki. To podstawa pracy grupy. W tym celu trzeba wytworzyć w jej członkach poczucie odpowiedzialności za zespół. Chodzi o to, aby przekonać współpracowników, że wynikiem pracy zespołu będzie suma zaangażowania i składowych działań wszystkich jego członków. Jeśli jeden nawali, istnieje ryzyko, że osiągnięty efekt nie będzie zadowalający i negatywne konsekwencje spadną na wszystkich.
Uczciwość
Zasady pracy zespołowej opierają się na uczciwości. Każdy członek grupy musi być nie tylko zaangażowany, ale również uczciwy. Oszukiwanie czy uchylanie się od obowiązków nie tylko sprawi, że atmosfera w zespole się pogorszy, ale również może doprowadzić do przykrych konsekwencji dla wszystkich współpracowników. Podstawą pracy zespołowej powinno być więc poczucie odpowiedzialności zarówno za pozostałych członków zespołu, jak i cel, który ten kolektyw planuje osiągnąć.
Budowanie przyjaznej atmosfery
Współpraca nie zawsze jest łatwa. Aby umożliwić zespołowi efektywne funkcjonowanie, trzeba zrobić wszystko, aby zbudować przyjazną atmosferę w grupie. W tym celu już na początku wspólnych prac trzeba zadbać o poznanie się i integrację. Na dalszych etapach wspólnej pracy trzeba być uprzejmym i wspierającym. Nie oznacza to, że pracownik nie może zwrócić uwagi koledze albo przedstawić swoich poglądów, ale powinien to robić w sposób wyważony. Warto dbać o to, aby przekazanie sugestii miało wydźwięk motywujący. Na co dzień współpracownicy powinni się wspierać i dawać innym poczucie, że stoją za pozostałymi murem.
Informacje zwrotne
Aby zwiększyć efektywność prac zespołu, trzeba zadbać o przekazywanie jego członkom informacji zwrotnych. Nie ma przy tym znaczenia, czy zadanie zostało wykonane przez pracownika dobrze, czy pojawiły się błędy – pochwała będzie motywować do dalszego działania i angażowania się w projekt, a konstruktywna krytyka pozwoli uniknąć podobnych niedociągnięć w przyszłości. Brak feedbacku ze strony przełożonych oraz współpracowników może sprawić, że członek zespołu będzie się w grupie czuł zagubiony. Informacje zwrotne pozwalają zespołowi się rozwijać i zwiększać efektywność podejmowanych działań.
Wyznaczenie silnego lidera
Podstawą pracy w grupie jest wyznaczenie silnego lidera, który weźmie na swoje barki nadzór nad pracą poszczególnych członków zespołu. Taka osoba musi być pewna siebie i sprawiedliwa, a także nie może sobie pozwolić wejść na głowę. Dobry lider powinien motywować współpracowników do dawania z siebie jak najwięcej. Jednocześnie musi umieć wyrażać krytykę w dostosowany do okoliczności sposób. Nie powinien być pobłażliwy, ale jednocześnie musi zachować szacunek do pozostałych współpracowników i pozostawać z nimi w dobrych relacjach. Lider grupy musi wzbudzać zaufanie i wytworzyć wśród pozostałych współpracowników pewność, że postara się im pomóc w każdej sytuacji.
Prowadzenie dokumentacji
Działania zespołu są bardziej skomplikowane niż praca indywidualna. Z tego powodu trudniej je nadzorować. Aby lepiej zarządzać procesem realizacji projektu i mieć możliwość weryfikacji pracy poszczególnych członków zespołu, warto prowadzić dokumentację prac, postępów oraz odbywanych spotkań. Spisując najważniejsze informacje na piśmie, można do nich wrócić w każdej chwili i zachować ogólny porządek w zespole.
Podsumowanie
Praca w grupie ma wiele zalet. Właśnie dlatego jest podstawą funkcjonowania wielu dzisiejszych zakładów pracy. Trzeba jednak pamiętać, że współpraca w grupie niesie za sobą sporo ryzyk. Aby je zminimalizować, warto przestrzegać zasad pracy w zespole. W ten sposób można poprawić atmosferę w zakładzie pracy i przyczynić się do zwiększenia efektywności.
