Tomek jest przedstawicielem handlowym w firmie z branży farmaceutycznej. Dużą wagę przywiązuje do osiąganych wyników i dobrych relacji z klientami. Wybrał ten zawód, bo lubi zmiany i ruch, a to stanowisko wymaga od niego ciągłych podróży. Jednocześnie szukał takiej profesji, w której nie będzie uzależniony od działania zespołu. Jak mówi o sobie – ma silną osobowość, lubi współzawodnictwo i pomimo otwartości na innych oraz komunikatywności, jest raczej typem „wolnego strzelca”. Zawsze działał w pojedynkę i dlatego zawód handlowca jest dla niego strzałem w dziesiątkę.
Dlaczego praca zespołowa jest ważna?
Praca zespołowa to zarówno wiele korzyści, jak i pewne zagrożenia. Nie wszystkie obszary w naszej organizacji powinny być realizowane przez zespoły i nie wszyscy mają predyspozycje do pracy w grupie. Duża odpowiedzialność spoczywa tutaj na przełożonych, którzy powinni selekcjonować członków zespołu w sposób przemyślany, bo od tego w gruncie rzeczy zależy powodzenie realizowanych projektów.
Poniżej kilka kluczowych zalet pracy zespołowej:
- daje szybsze rezultaty,
- zwiększa efektywność,
- generuje więcej skutecznych rozwiązań,
- pomaga rozwijać i zacieśniać więzi pomiędzy współpracownikami,
- korzystnie wpływa na poziom kreatywności pracowników.
Za powodzeniem skomplikowanych i dużych projektów najczęściej stoją dobrze dobrane zespoły. Nie tyczy to tylko branży kreatywnej. Praca zespołowa jest wręcz niezbędna np. w gastronomii (m.in. w restauracjach, w których każda osoba pracująca w kuchni jest odpowiedzialna za inny etap pracy) albo w branży budowlanej. Dzięki działaniom zespołowym możliwy jest efektywniejszy podział obowiązków, który znacznie przyspiesza i ułatwia proces realizacji konkretnych zadań. Pracownicy wzajemnie się motywują oraz inspirują, co prowadzi do tzw. dodatniej synergii, którą można określić „równaniem” 1 + 1 = 3.
Jednak, jak już zostało to na początku zaznaczone, praca zespołowa nie jest dla wszystkich i nie we wszystkich zawodach czy obowiązkach przynosi zadowalające rezultaty.
Ciemne strony pracy zespołowej
Jeśli zespół jest dość jednorodny pod względem charakterów oraz mocnych stron jego członków, może to doprowadzić do pojawienia się tzw. efektu Apolla. Praca nie będzie postępować, bo każdy krok będzie skłaniał pracowników do dyskusji i wzajemnego przekonywania się do swoich racji. Projekt utknie w martwym punkcie.
Innymi zagrożeniami może być tzw. próżniactwo społeczne. Pojawia się ono zwłaszcza gdy zadania, które realizuje zespół, są monotonne, nudne, mało skomplikowane, a ponadto członkowie nie odczuwają, że ich wkład w postęp prac ma znaczenie. Zjawisko to polega na zmniejszeniu efektywności i zaangażowania, które są wkładane przez pojedynczego członka zespołu w zadania realizowane grupowo.
Próżniactwo społeczne wiąże się też z innym zjawiskiem – rozproszoną odpowiedzialnością w zespole. Polega ona na tym, że członkowie zespołu nie widząc znaczenia swojej roli, nie czują się również odpowiedzialni za wykonywaną pracę. Nie doświadczają uczucia sprawczości. Nie mają świadomości, jaki wkład wnoszą w pracę grupy, co może skutkować wycofywaniem się w momencie pojawienia się sytuacji kryzysowej lub uczuciem niedosytu oraz niedocenienia w sytuacji, gdy realizacja jakiegoś projektu kończy się sukcesem.
Negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie zespołów mogą konflikty. Jednakże konflikty konfliktom nie są równe. W sytuacji, gdy w ramach grupy współdziałają osoby o różnych osobowościach i cechach, konfrontacje są raczej nieuniknione. Wszystko zależy od tego, jak się do nich podchodzi. Ważne, żeby ich nie unikać, bo zamiatanie sporów pod firmowy „dywan” może doprowadzić jedynie do niepotrzebnej eskalacji nieporozumień.
Z pewnością niezwykle ważną rolę odgrywa lider zespołu, który:
- powinien jednoczyć grupę wokół wspólnego celu,
- powinien być osobą empatyczną, komunikatywną i otwartą,
- potrafi delegować zadania,
- docenia pracę nie tylko całej grupy, ale także każdej zaangażowanej osoby.
Kolejnymi negatywnymi zjawiskami, towarzyszącymi pracy zespołowej, są konformizm i myślenie grupowe. W pierwszym przypadku, jeżeli jedna osoba ma odmienne zdanie na dany temat, to w sytuacji, gdy nie jest ono zgodne z tym, co myśli cała grupa, wówczas osoba ta nie przedstawi swojego pomysłu na forum w obawie przed krytyką, a nawet ostracyzmem. W drugim przypadku, oryginalne rozwiązania zgłaszane przez pojedyncze osoby są odsuwane na boczny tor tylko dlatego, że z racji swojej „inności” nie uzyskują one wstępnej akceptacji grupy.
Oba zjawiska wpływają negatywnie na kreatywność oraz innowacyjne podejście, warunkujące rozwój w organizacji.
Pomocne mogą być w tym przypadku np. zasady obowiązujące w pracach metodą design thinking. Myślenie projektowe bowiem wręcz zakazuje krytykowania pomysłów innych. Nie ma złych czy głupich idei, a sukces tkwi w ilości wygenerowanych rozwiązań. Zachęcamy w ten sposób członków zespołu do wychodzenia z nietuzinkowymi propozycjami i uczymy wzajemnego szacunku. Pokazujemy w ten sposób, że wspólna praca może dawać dużo satysfakcji.
Jak jeszcze radzić sobie z pułapkami pracy zespołowej?
Ważne, żeby każdy członek zespołu wiedział, za co jest odpowiedzialny i jakie znaczenie ma jego realne zaangażowanie w realizację danego projektu.
Nikt nie powinien czuć się anonimowo, ani nie powinien odczuwać bezsensowności swojej roli.
Na powodzenie pracy zespołowej składa się kilka istotnych czynników, a mianowicie:
- regularna wymiana informacji,
- kultura feedbacku oraz umiejętność przekazywania zarówno pozytywnej, jak i negatywnej informacji zwrotnej,
- otwartość na innowacyjne rozwiązania,
- wzajemny szacunek i zaufanie,
- świadomość celu, do którego dąży zespół oraz tego, jaką rolę pełni każdy jego członek,
- poczucie odpowiedzialności za wspólną pracę,
- umiejętność doceniania wkładu jednostek,
- wspólne celebrowanie sukcesów.
Wydaje się, że tym co ma największe znaczenie, jest prostu umiejętność prowadzenia otwartej komunikacji. Nieprzeceniona jest także rola lidera, dbającego o rozwój zespołu oraz zaangażowanie pracowników.
Zawody dla indywidualistów
Nie wszystkie zadania mogą być realizowane zespołowo. Są zawody wymagające silnego indywidualizmu. Dzięki temu ci, którzy niekoniecznie odnajdują się z projektach zespołowych, wolą pracę samodzielną i są zdecydowanymi introwertykami, mogą również odnosić sukcesy zawodowe w sprzyjającym środowisku. Do takich zawodów należą np. copywriterzy, dziennikarze, fotografowie, programiści czy kierowcy samochodów ciężarowych.
Wspomniane powyżej profesje – pomimo że realizowane w ich ramach obowiązki mają charakter indywidualny – to jednak i tak wymagają efektywnej współpracy z innymi. Programiści, wbrew obiegowym opiniom, nie są osobami zamkniętymi w swoim komputerowym świecie. Na co dzień współpracują z testerami, menedżerami czy klientami. Podobnie wygląda zawód dziennikarza czy fotografa.
Tak więc czy pracujemy w zespole czy też indywidualnie, umiejętność pracy w grupie oraz komunikatywność są niezwykle cenne.
Charakterystykę osób można poznać już podczas samej rekrutacji, do której rekruter musi być zawsze dobrze przygotowany. O osobowościach rekrutacyjnych podczas rozmowy kwalifikacyjnej można przeczytać TUTAJ – porównano w nim m.in. dwie grupy osób: introwertyków oraz ekstrawertyków i ich znaczenie w organizacji codziennej pracy.
Źródła:
