Kiedy przysługuje urlop ojcowski?
Choć kwestia dotycząca tego, komu, kiedy i na jakich warunkach przysługuje urlop ojcowski, wydaje się być oczywista, warto znać szczegółowe warunki otrzymania takiego urlopu, by wiedzieć, jak można skorzystać ze świadczenia i kiedy złożyć odpowiedni wniosek.
Narodziny dziecka
Pierwszy przypadek, kiedy mężczyzna może ubiegać się o urlop ojcowski to czas narodzenia dziecka. Każdemu świeżo upieczonemu tacie przysługuje czternaście dni wolnych na spędzenie czasu z niedawno narodzonym dzieckiem. Różni się to od urlopu okolicznościowego z okazji narodzin dziecka, o który mężczyzna może złożyć wniosek – wówczas przysługują mu dwa dni wolnego na chwilę przed porodem bądź po porodzie. To jednak nie to samo, co urlop ojcowski!
Co istotne, oprócz urlopu ojcowskiego, wyróżniamy również urlop tacierzyński oraz urlop rodzicielski. Urlop tacierzyński to część urlopu macierzyńskiego, którą matka może oddać ojcu. Taki urlop może trwać maksymalnie sześć tygodni. Rodzice jednak nie mogą w tym samym czasie przebywać na urlopie macierzyńskim bądź tacierzyńskim. Urlop rodzicielski natomiast to przedłużenie urlopu macierzyńskiego bądź też tacierzyńskiego, na którym to rodzice mogą przebywać razem. Trwa on minimum trzydzieści dwa tygodnie.
Urlop ojcowski jest niezależny od tych dwóch opisanych wyżej świadczeń. Ojciec może go wykorzystać bez względu na to, czy matka dziecka przebywa na urlopie. Czy musi to zrobić od razu po porodzie? Nie! Każdy ojciec ma aż dwa lata na wykorzystanie urlopu ojcowskiego.
Adopcja dziecka
W przypadku, gdy mężczyzna zdecyduje się zostać rodzicem adopcyjnym, okres dwudziestu czterech miesięcy liczy się od dnia, kiedy uprawomocni się postanowienie orzekające przysposobienie, czyli inaczej mówiąc adopcję. Warunkiem skorzystania z urlopu ojcowskiego na dziecko adoptowane jest jego wiek – musi mieć ono mniej niż siedem lat.
Urlop ojcowski – ile trwa?
Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi dwa tygodnie. Jest to czternaście dni następujących po sobie, ale nie trzeba brać takiego urlopu jednorazowo. Można podzielić go na dwie części – dwa razy po jednym tygodniu wolnego. Jeśli mężczyźnie urodziły się bliźniaki czy trojaczki, to i tak wymiar ten się nie zmienia. Warto również dodać, że skorzystanie z urlopu ojcowskiego nie wpływa w żaden sposób na wymiar urlopu wypoczynkowego.
Wniosek o urlop ojcowski
Urlop ojcowski przysługuje mężczyznom, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, a także przedsiębiorcom prowadzącym własne działalności. Bez względu na to, czy ojciec dziecka zatrudniony jest na cały etat, czy część etatu, na umowę na okres próbny, czas określony czy nieokreślony, przysługuje mu taki sam wymiar urlopu ojcowskiego, czyli okres dwóch tygodni.
Kiedy złożyć wniosek?
Uprawnioną osobą do złożenia wniosku o urlop ojcowski jest osoba wychowująca dziecko – nie musi być to małżonek czy partner kobiety, która je urodziła. Urlop nie przysługuje oczywiście osobom pozbawionych praw rodzicielskich i nieutrzymujących kontaktu z dzieckiem. Żeby skorzystać z tego przywileju, należy jednak złożyć odpowiedni wniosek do pracodawcy.
Wzory wniosku o urlop ojcowski znajdziemy w internecie – w wygodnej formie do pobrania i wypełnienia. Według artykułu 1823 § 2 Kodeksu pracy wniosek musi być złożony w formie pisemnej i najpóźniej siedem dni przed planowanym urlopem.
Jak wypełnić wniosek?
Wniosek o urlop ojcowski powinien zawierać:
- miejscowość i datę złożenia wniosku,
- imię i nazwisko pracownika,
- dane pracodawcy,
- uzasadnienie, czyli prośbę o udzielenie urlopu,
- imię i nazwisko dziecka,
- datę urodzenia dziecka,
- wymiar urlopu (jednorazowe czternaście dni czy jedna część siedmiodniowa),
- datę początkową i końcową urlopu,
- podpis pracownika.
Jakie dokumenty należy dołączyć?
Wniosek o urlop ojcowski nie jest skomplikowanym dokumentem. Powinniśmy jedynie pamiętać o załączeniu dokumentów, które poświadczą o tym, że pracownik jest ojcem dziecka, na które bierze urlop. Warto zatem załączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka bądź jego kopię, a w przypadku rodzica adopcyjnego – kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka.
Kto płaci za urlop ojcowski?
Jeżeli pracownik dopełni wszystkich formalności, to pracodawca nie ma prawa odmówić mu udzielenia urlopu. A kto w tym czasie jest płatnikiem takiego pracownika? Pracodawca? ZUS?
Pieniądze w czasie urlopu ojcowskiego otrzymuje się ze składek chorobowych oraz zdrowotnych, które co miesiąc do ZUS-u odprowadza pracodawca. Obowiązek złożenia wniosku o ten zasiłek jest po stronie zatrudniającego. Co ważne, za okres spędzony na opiece nad dzieckiem podczas urlopu ojcowskiego przysługuje pełnowymiarowe wynagrodzenie.
Ochrona pracownika w czasie urlopu ojcowskiego
O czym jeszcze warto wiedzieć w momencie, gdy decydujemy się na pójście na urlop ojcowski? W tym czasie przysługuje pracownikom specjalna ochrona, czyli jest to okres, w którym pracodawca nie może zwolnić mężczyzny z pracy. Ponadto, po powrocie pracownika z urlopu ojcowskiego, firma ma obowiązek przywrócić go na wcześniej zajmowane stanowisko
Urlop ojcowski może być wspaniałym czasem nawiązywania więzi z nowym członkiem rodziny. Warto pamiętać, że kwestie urlopów ojcowskich reguluje artykuł 1823 Kodeksu pracy. To tam zawarte są wszystkie informacje na temat wymiaru wolnego czasu, kwestii wynagrodzenia i ochrony w czasie urlopu. Dwa tygodnie wydają się być krótkim okresem, ale – jeśli mężczyzna tego potrzebuje i chce – to istnieją sposoby, by czas opieki nad dzieckiem wydłużyć. Możliwości jest kilka, bo zarówno urlop macierzyński, jak i rodzicielski czy wychowawczy, rodzice mogą dzielić po równo. Nie pozostaje zatem nic innego, jak cieszyć się wyjątkowym czasem ze swoją małą pociechą!
