Sektor transportu w Polsce – niezależnie od tego, czy jest to transport kolejowy, morski czy drogowy – przeżywa poważne trudności związane z deficytem pracowników. Problem z brakiem wystarczającej liczby pracowników ma swoje źródło w kilku czynnikach. Jednym z nich jest brak wymiany pokoleniowej. Według prognoz PwC do 2030 r. w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego z rynku pracy odejdzie 40% kierowców. Osoby poniżej 35. roku życia stanowiły w 2019 r. zaledwie 17% wszystkich pracowników posiadających uprawnienia do wykonywania zawodu kierowcy.
Młode osoby nie są jednak chętne do pracy w branży transportowej. Zawód kierowcy nie cieszy się dobrym PR-em. Praca wymaga dużej dyspozycyjności, często jest związana z wykonywaniem obowiązków w weekendy lub po godzinach, co ma bezpośredni wpływ na trudności połączenia życia zawodowego z rodzinnym. Dodatkowo ożywienie gospodarki i silny rozwój e-commerce zwiększyły zapotrzebowanie na przewozy i pogłębiły popyt na kierowców.
Mając na uwadze wyzwania związane z szukaniem kierowców, zanim rozpocznie się rekrutację i przystąpi do projektowania ogłoszenia o pracę, należy najpierw dobrze poznać grupę docelową, do której kierowana jest oferta. W opracowaniu OLX „KNOW HOW 2019. Poznaj swojego pracownika” przedstawiona została wnikliwa charakterystyka zawodu kierowcy, a więc zarówno jego oczekiwania, jak i trudności, z jakimi wiąże się ten zawód. Znając problemy kierowców zawodowych, można zastanowić się, jak je rozwiązać i tym samym zwiększyć atrakcyjność oferty.
Trudy pracy w zawodzie kierowcy
Głównymi problemami, jakie dostrzegają kierowcy, są mało przejrzyste zasady współpracy. Zakres obowiązków, czas pracy i sposób wynagradzania oraz wypłacania premii powinny być ustalane w momencie zatrudnienia. Enigmatyczne zapisy, takie jak „wykonywanie innych poleceń przełożonego”, budzą niepokój.
Kolejną kwestią zgłaszaną przez kierowców jest zwlekanie z podpisywaniem umowy. Zastrzeżenia dotyczą również rozliczania czasu pracy – w tym nadgodzin. O ile realizowanie dodatkowych godzin pracy nie jest problemem dla kierowców, to niestety często uczciwe rozliczanie nadprogramowych godzin pracy przez pracodawcę stanowi już kłopot. Oprócz tego, do najczęstszych trudności kierowcy zaliczają zły stan pojazdów czy też nakłanianie do łamania przepisów związanych z wagą załadunku.
Oczekiwania zawodowego kierowcy
Analizując zgłaszane zastrzeżenia, wyłania się obraz oczekiwań kierowców względem pracodawcy. Jakie wartości są istotne przy wyborze pracy i jakie są ich oczekiwania? W raporcie OLX kierowcy wskazali elementy, które wpływają na ich decyzję o wyborze pracy:
- zarobki,
- czas dla rodziny,
- wpływ na zdrowie i kondycję fizyczną.
Na kolejnych miejscach znalazły się: czas na hobby, lokalizacja i rozwój osobisty. Niezwykle istotny dla kierowców jest również szacunek pracodawcy, który powinien się przejawiać:
- w respektowaniu przez pracodawców warunków współpracy zawartych w umowie,
- w docenianiu ich wysiłku włożonego w pracę,
- w nieobciążaniu ich za niezawinione opóźnienia czy szkody powstałe podczas pracy,
- we wspieraniu przy rozwiązywaniu problemów.
Kandydaci na stanowisko kierowcy chcą pracować w sprawnie funkcjonującej organizacji, cieszącej się dobrą opinią, dbającej o swoich pracowników, czyli takiej, w której pracodawca okazuje szacunek oraz na równi traktuje wszystkich pracowników i jest terminowy w wypłacaniu wynagrodzeń.
Jak powinno wyglądać ogłoszenie o pracę dla kierowców?
1. Profil działalności firmy
Można krótko przedstawić jej historię, pochwalić się jej sukcesami oraz opisać sektor i zakres usług. Warto również dodać informację o liczbie zatrudnionych osób czy też o jakości pojazdów, z których firma korzysta. W opisie działalności firmy dobrze jest również zawrzeć informację, czy organizacja działa tylko w Polsce czy też może międzynarodowo. Treść powinna być spójna, czytelna, zawierać najważniejsze informacje (w tym m.in. lokalizację). Ma wprowadzić kandydata do kolejnego etapu ogłoszenia o pracę, czyli opisu obowiązków.
2. Konkretny opis obowiązków i oczekiwań
Niestety nadal wiele firm szukających kierowców publikuje ogłoszenie o pracę w formie zlepka kilku zdań, bardzo często napisanych z błędami. Precyzyjny opis zakresu obowiązków i wymagań może zdecydowanie ułatwić proces rekrutacyjny. Im bardziej informacje będą konkretne, tym lepiej dla kandydata oraz pracodawcy. W ofercie powinno się unikać banałów bądź ogólnych sformułowań, takich jak już wspomniane „wykonywanie innych poleceń przełożonego”. Może to jedynie wzbudzać podejrzenia kandydata o brak uczciwości pracodawcy. Warto na tym etapie podkreślić uprawnienia, które powinien posiadać kandydat (np. prawo jazdy C+E, kurs ADR skierowany do wszystkich kierowców chcących wykonywać przewóz materiałów klasyfikowanych jako niebezpieczne).
Precyzyjny opis zakresu obowiązków i wymagań może zdecydowanie ułatwić proces rekrutacyjny. Im bardziej informacje będą konkretne, tym lepiej dla kandydata oraz pracodawcy.
W oczekiwaniach względem kandydata kluczem jest to, czym zajmuje się kierowca na co dzień w danej firmie. I choć dla pracodawcy i jego kierowców codzienna praca i wykonywanie obowiązków jest czymś naturalnym, ponieważ każdy z nich się na tym zna, to nowy pracownik nie musi być świadomy tego, że np. jeśli aplikuje na stanowisko kierowcy pojazdu asenizacyjnego na obszarze województwa świętokrzyskiego, musi znać bardzo dobrze topografię tego województwa. Warto dopisać więc taki punkt w ogłoszeniu o pracę, być może zwrócą na to uwagę kierowcy, którzy w tym regionie mają już spore doświadczenie zawodowe.
3. Informacja o wynagrodzeniu
Zarobki to najważniejszy czynnik w rankingu wartości dla kierowców i zdecydowanie warto dodać informację o wysokości pensji w treści ogłoszenia o pracę. Jeśli są jakieś dodatkowe elementy wynagrodzenia (premie, dodatki, nagrody), to również warto o nich wspomnieć. Podanie widełek płacowych w ogłoszeniu rekrutacyjnym to wyjście naprzeciw oczekiwaniom nie tylko kierowców, ale ogólnie kandydatów, którzy poszukują pracy niezależnie od branży. Pracodawca powinien zwrócić uwagę na to, ile czasu może oszczędzić podczas procesu rekrutacyjnego, gdy konkretne informacje poda już w treści oferty pracy. Warto też przeanalizować, czy oferowane wynagrodzenie nie jest np. zbyt niskie, aby przekonać nowych pracowników lub znaleźć specjalistów na rynku pracy.
4. System pracy
Z perspektywy kierowcy niezmiernie istotny jest system pracy. Warto podać w ogłoszeniu rekrutacyjnym:
- Ile czasu kierowca spędzi w trasie?
- Ile kierowca będzie mieć przerwy?
- Czy wyjazdy będą odbywać się tylko w dni powszednie?
- Czy transport będzie miał charakter krajowy czy międzynarodowy?
- Jakim pojazdem będzie jeździć kierowca?
Tego rodzaju informacje będą dawały konkretne wyobrażenie, czego kierowca może się spodziewać ze strony pracodawcy. Dobrze sprofilowane oraz podkreślone powinny być również informacje o urlopie przysługującym pracownikom, a także rodzaju umowy.
5. Benefity pozapłacowe
W ogłoszeniu o pracę nie można zapominać o benefitach mogących wpłynąć na decyzję o aplikowaniu. W rankingu wartości (opracowanie OLX) na trzecim miejscu znalazły się „zdrowie i kondycja fizyczna”, stąd opieka medyczna, ubezpieczenie grupowe, dopłaty do okularów, konsultacje z dietetykiem, pomoc fizjoterapeuty mogą być trafionym dodatkiem. Istotne będzie również zwrócenie uwagi na szerszy kontekst pracy – np. paczki dla dzieci na święta, prezenty okolicznościowe dla pracowników, zwroty za testy kwalifikacji zawodowych, które kierowcy muszą realizować, żeby utrzymać uprawnienia.
Planując proces rekrutacji warto zadbać o to, aby był on szybki i przejrzysty. Deficyt kierowców to problem nie tylko Polski, ale globalny, stąd konkretne ogłoszenie o pracę oraz przemyślana rekrutacja mogą pomóc wyróżnić firmę na tle konkurencji. Jeśli panuje luka na rynku pracy i można stwierdzić, że w branży transportowej panuje rynek pracownika, to pracodawcy powinni przygotować nową, rozszerzoną ofertą. Bez tego szukanie nowych kierowców może się znacznie wydłużyć.
