Co to jest przychód pracownika – definicja
Przychód to kwota, którą uzyskuje uprawniony. Można go uzyskać np. na podstawie umowy o pracę czy w ramach prowadzenia własnej działalności gospodarczej. W praktyce nie oznacza to jednak, że wszystkie pieniądze można zatrzymać dla siebie. Przychód podlega opodatkowaniu.
Potwierdza to definicja ustawowa. Zgodnie z art. 14 ust. 1 o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. 2022 poz. 2647) za przychód z działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Dochód – czym jest?
Dochód to z kolei kwota, która pozostaje do dyspozycji po poniesieniu różnych ciężarów, w tym podatków. To tzw. koszty uzyskania przychodu. Aby uzyskać dochód, uzyskany przychód musi być wyższy niż koszty jego uzyskania.
W przypadku umowy o pracę dochód to całkowite wynagrodzenie pracownika pomniejszone o zaliczki na podatek dochodowy, składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz społeczne. Inaczej mówiąc to kwota, którą pracownik otrzymuje na konto od pracodawcy za pracę wykonaną.
Koszty uzyskania przychodu
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Powinny mieć związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, być odpowiednio udokumentowanie i nie nosić cech wydatków o charakterze prywatnym.
Wydatki, które są kosztami uzyskania przychodu
Do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć wszelkie wydatki, które są związane ze świadczonymi przez przedsiębiorstwo usługami czy wytwarzanymi produktami. Ich katalog jest szeroki i obejmuje różne opłaty – od tych za czynsz i media, po te związane z użytkowaniem firmowego pojazdu.
Najpopularniejsze koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione na sprzęt elektroniczny, meble, artykuły biurowe, środki czystości, szkolenia, internet, odsetki od kredytów firmowych, a także książki i czasopisma branżowe.
Koszty uzyskania przychodu można podzielić na bezpośrednie i pośrednie.
Koszty bezpośrednie
Koszty bezpośrednie to te wydatki, które bezpośrednio wpłynęły na uzyskanie konkretnego przychodu. Dla przykładu w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych najczęściej uznaje się za nie materiały i towary, a także usługi podwykonawcze.
Koszty pośrednie
Koszty pośrednie uzyskania przychodów to z kolei koszty, które dotyczą kwestii związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, ale są to wydatki związane nie z konkretnym przedsięwzięciem czy produkcją danego towaru, tylko z ogółem prowadzenia biznesu. Zalicza się do nich przede wszystkim koszty leasingu, mediów, czynszu i obsługi prawnej.
Wydatki, które nie są kosztami uzyskania przychodu
W art. 23 ustawy o podatku dochodowym wskazano katalog wydatków, które nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Zalicza się do nich m.in.:
- koszty reprezentacji;
- wydatki na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów;
- odsetki od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów;
- koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań;
- poniesione wydatki związane z zamianą waluty wirtualnej na inną walutę wirtualną;
- wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Jak widać katalog wydatków, których nie można wymienić w ewidencji kosztów uzyskania przychodów, jest szeroki i zróżnicowany. Z tego powodu w razie wątpliwości warto szczegółowo zweryfikować zapisy wspomnianego przepisu.
Jak obliczyć dochód?
Przychód a dochód osoby fizycznej to nie to samo. Aby obliczyć dochód, należy od przychodu odjąć sumę kosztów uzyskania przychodu. To różnica między osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami podatkowymi.
Dochód wystąpi tylko w sytuacji, gdy uzyskany przychód będzie wyższy od kosztów uzyskania przychodu. Dochód to tym samym realne odzwierciedlenie sytuacji finansowej danej osoby fizycznej lub prawnej.
W praktyce występują dwa rodzaje dochodu.
Dochód brutto
Dochód brutto to dochód uzyskany przed opodatkowaniem. Nie obrazuje więc w pełni sytuacji finansowej.
Dochód netto
Dopiero dochód netto uwzględnia dodatkowo podatek dochodowy. Tym samym to właśnie ten wskaźnik pokazuje, jaką realnie kwotę udało się uzyskać. Dochodem netto można dysponować.
Przychód a dochód pracownika
Przychód i dochód to pojęcia kluczowe nie tylko dla osób wykonujących działalność gospodarczą. Zastanawiasz się, czym się różni przychód od dochodu pracownika?
Przychód to wynagrodzenie brutto, a dochód – netto. Jeśli jesteś zatrudniony na podstawie umowy o pracę, nie musisz się martwić obliczeniem obu kwot. Zrobi to za Ciebie pracodawca. Na konto otrzymasz uzyskany dochód, a więc kwotę wynagrodzenia netto. Pracodawca odprowadzi niezbędne podatki jako płatnik i opłaci składki na ubezpieczenia społeczne.
W umowie o pracę najczęściej podaje się kwotę wynagrodzenia brutto. Podczas rozmów kwalifikacyjnych strony posługują się różnymi pojęciami, dlatego warto precyzować swoje oczekiwania poprzez zaznaczenie, czy chodzi Ci o wynagrodzenie brutto czy netto.
Przykładowe analizy
Zależność między przychodem a dochodem najłatwiej pokazać na przykładach.
Jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą wystawia 5 faktur na kwoty po 2000 złotych, to jej przychód stanowi w tym miesiącu 10 000 złotych. Jednocześnie ponosi koszty uzyskania przychodu w kwocie 1500 złotych za wynajem biura i 300 złotych za wydatki związane z jego wyposażeniem. Dochód brutto wynosi zatem 8200 złotych. Od tego trzeba jeszcze opłacić podatek dochodowy. Dochód netto będzie więc zależny od zastosowanej stawki podatkowej.
Dochód, który zaksięgujesz, nie zawsze będzie jednak równy temu, co realnie zarobisz. Wszystko dlatego, że w praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się opóźnienia w płatnościach. Załóżmy, że wystawiłeś 4 faktury po 1500 złotych, jednak w terminie opłacił swoje zobowiązanie tylko jeden kontrahent. Koszty uzyskania przychodu wyniosły 500 złotych. Dochód wynosi więc 5500 złotych. Realnie otrzymałeś na konto 1500 złotych. Mimo to musisz opłacić podatek dochodowy od kwoty 5500 złotych, więc pozostanie Ci do dyspozycji – w zależności od mającej zastosowanie skali podatkowej – jedynie kilkaset złotych.
Przychód a dochód – PIT
Podatek PIT – czyli podatek dochodowy od osób fizycznych – jest podatkiem bezpośrednim. Tym samym opodatkowaniu podlega osoba fizyczna, która uzyskuje określone przychody.
Podatek PIT muszą płacić zarówno polscy rezydenci podatkowi, jak i inne osoby w zakresie przychodów, które uzyskały w Polsce. Potocznie określenie „PIT” jest stosowane w kontekście deklaracji podatkowej, którą składają podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych.
Podatnicy podatku PIT zatrudnieni na podstawie umowy o pracę co miesiąc odprowadzają zaliczki na jego poczet od przychodu. Aby obliczyć ich wysokość, należy pomnożyć podstawę opodatkowania przez stawkę podatku. Uwzględnia się również kwoty, które zmniejszają podatek. Dopiero po odprowadzeniu zaliczki uzyskuje się dochód netto, który jest równy kwocie wypłacanej pracownikowi.
Rozumienie różnicy pomiędzy przychodem a dochodem pozwala odnaleźć się w świecie podatków. To również bardzo istotna kwestia dla osób prowadzących działalność gospodarczą.
