Przebranżowienie – kiedy warto się przekwalifikować?
Chroniczne zmęczenie, stres i znudzenie obowiązkami służbowymi to zazwyczaj objawy przepracowania. Możesz z nimi walczyć, wybierając się na dłuższy urlop czy poprawiając swój work-life balance. Jeśli to nie wystarczy, masz prawdopodobnie do czynienia z wypaleniem zawodowym, które najłatwiej pokonać zmianą branży. Kiedy warto się przebranżowić?
- Czujesz ciągłe zmęczenie pracą – masz wrażenie wyczerpania i zobojętnienia, mimo że fizycznie nic Ci nie dolega. Taki stan warto skonsultować z psychologiem, ponieważ może świadczyć zarówno o wypaleniu zawodowym, jak i o depresji.
- Nie angażujesz się w swoją pracę – nie potrafisz docenić swoich umiejętności i kompetencji, a wykonywanie obowiązków nie daje Ci satysfakcji.
- Twoja pensja Cię nie motywuje – wynagrodzenie, które do tej pory rekompensowało Ci poczucie nudy i pustki, przestaje wystarczać.
- Masz wrażenie, że marnujesz swój potencjał – czujesz, że obecna praca nie pozwala Ci się rozwijać i nie robisz użytku ze swoich głównych atutów, choć stać Cię na dużo więcej.
- Porównujesz się z innymi – zazdrościsz znajomym ich pracy i fantazjujesz o zmianie zawodu.
- Nie planujesz dalszej kariery – masz wrażenie, że w życiu zawodowym nie czeka Cię już nic ciekawego, i nie wyznaczasz sobie żadnych celów na przyszłość.
- Nie lubisz rozmów o pracy – drażnią Cię tematy związane z karierą, bo odczuwasz wstyd przed opowiadaniem o swoich obowiązkach zawodowych. Nie cenisz wykonywanej pracy i boisz się, że na tej podstawie ludzie będą Cię negatywnie oceniać.
- Praca nie sprawia Ci przyjemności – nie masz poczucia, że realizujesz swoje pasje i zainteresowania, a codzienna praca nie wzbudza w Tobie żadnych pozytywnych emocji.
Wiele z powyższych problemów da się rozwiązać poprzez rozmowę z przełożonym, która może poskutkować na przykład awansem, przeniesieniem na inne stanowisko czy wdrożeniem spersonalizowanej ścieżki rozwoju. W niektórych sytuacjach takie półśrodki okażą się jednak niewystarczające. Nie pozostanie Ci wówczas nic innego jak zmienić branżę.
Przebranżowienie – jak zmienić zawód?
Brak motywacji do pracy i chęć zmiany sytuacji zawodowej przychodzą bardzo często wraz z wiekiem. 20-latkowie rzadziej doświadczają wypalenia niż ich 30- lub 40-letni koledzy. Mimo to trudno oprzeć się wrażeniu, że im człowiek jest starszy, tym więcej wysiłku wymaga przekwalifikowanie. W kolejnych akapitach postaram się więc wyjaśnić, jak przebranżowić się niezależnie od wieku.
Oceń swoje kompetencje i mocne strony
Być może masz już pomysł, na jaki zawód się przekwalifikować. Jeśli nie – przyda Ci się audyt własnych umiejętności. Dzięki niemu zorientujesz się, jakie predyspozycje posiadasz i w jakich branżach najłatwiej się odnajdziesz. Możesz wykorzystać w tym celu testy kompetencyjne dostępne online. Odpowiadając na pytania dotyczące preferencji zawodowych, szybko uzyskasz podpowiedzi konkretnych zawodów do wyboru.
Innym sposobem na poznanie własnych predyspozycji zawodowych jest analiza SWOT. Oceniasz w niej swoje mocne i słabe strony (Strenghts & Weaknesses) oraz szanse i zagrożenia (Opportunities & Threats). Po wykonaniu takiego ćwiczenia będziesz lepiej wiedzieć, w jakich branżach szukać nowej pracy, aby nie wpaść z deszczu pod rynnę.
Poznaj rynek pracy i zawody przyszłości
Przyznasz chyba, że nie ma większego sensu rezygnować z obecnej pracy tylko po to, aby trafić do jeszcze mniej satysfakcjonującej i gorzej płatnej. Aby uniknąć takiego błędu, warto zrobić dokładną analizę rynku. Zorientuj się więc, jak wyglądają nastroje w interesujących Cię branżach, ile wynoszą wynagrodzenia na poszczególnych stanowiskach i jakie są perspektywy rozwoju w ramach różnych profesji. Możesz skorzystać w tym celu z danych dostępnych w Barometrze Zawodów, raportach LinkedIn czy statystykach publikowanych przez PUP.
Biorąc pod uwagę bardzo dynamiczny rozwój technologii, jedną z najważniejszych obecnie kwestii wydaje się wybór zawodu, który będzie wartościowy w przyszłości. Już teraz możemy zadawać sobie pytania o sens specjalizacji coraz częściej wyręczanych przez sztuczną inteligencję. Choć roboty prawdopodobnie nigdy nie zastąpią człowieka z całą jego empatią, wyobraźnią i krytycznym myśleniem, to na pewno przejmą dużą część jego obowiązków, zmieniając w ten sposób oblicze wielu branż.
Przy przekwalifikowaniu weź więc pod uwagę zawody deficytowe i profesje przyszłości, aby w nowej branży utrzymać się dłużej niż parę miesięcy.
Rozważ różne kierunki przebranżowienia
Bez względu na wyniki przeprowadzonych analiz oraz osobiste preferencje, zawsze warto mieć w zanadrzu kilka planów działania. Jeśli jeden z nich się nie powiedzie, spróbujesz szczęścia z innym. Zwróć jednocześnie uwagę na to, jak różne ścieżki możesz obrać. Niektóre będą wymagały długoterminowych studiów, ale w przypadku innych wystarczą Ci krótkie kursy lub szkolenia. Wybór warto oczywiście uzależnić od osobistej sytuacji i podstawowych oczekiwań względem nowej pracy.
Jeśli rozważasz przebranżowienie po 30, studia kierunkowe mogą okazać się trafionym pomysłem. W tym wieku parę lat dodatkowej edukacji nie robi jeszcze dużej różnicy, a zajęcia na uczelni dość łatwo pogodzić z życiem zawodowym i prywatnym. Zmiana zawodu po 40 może być już jednak nieco trudniejsza z uwagi na inne zobowiązania, takie jak spłacanie kredytu czy wychowywanie dzieci.
W wielu przypadkach z pomocą przyjdą Ci branże zawodowe, w których doświadczenie nie jest wymagane. Można zaryzykować stwierdzenie, że nigdy nie jest za późno na rozpoczęcie kariery testera oprogramowania, specjalisty ds. obsługi klienta czy doradcy zawodowego. Zastanów się więc nad takimi kierunkami, jeśli planujesz na przykład przebranżowienie po 40.
Przygotuj plan działania krok po kroku
Zanim zaczniesz szukać pracy w nowej profesji, określ, ile czasu możesz poświęcać na naukę i inne działania związane z przebranżowieniem. Warto ustalić sobie konkretną normę dzienną lub tygodniową i faktycznie się jej trzymać. Dzięki temu będziesz systematycznie przygotowywać się do przejęcia interesujących Cię obowiązków. Pozwoli Ci to również nakreślić horyzont czasowy, w którym płynnie przejdziesz z dotychczasowego zawodu do nowej pracy.
Przygotowując plan działania, rozpisz sobie wszystkie cele prowadzące do przebranżowienia i ustal dla nich terminy realizacji. Takie rozbicie całego procesu na etapy ułatwi Ci zachowanie motywacji i pozwoli uwierzyć w to, że nawet największa zmiana jest w Twoim zasięgu, jeśli odpowiednio ją zaplanujesz.
Pamiętaj też o monitorowaniu postępów i wdrażaniu usprawnień na bieżąco. Jeśli podczas nauki nowego fachu odkryjesz na przykład kolejne tematy wymagające zgłębienia, zweryfikuj swój plan przebranżowienia i dostosuj go do aktualnego stanu wiedzy. Wszelkie zmiany i osiągnięcia zapisuj w arkuszu kalkulacyjnym lub specjalnej aplikacji, takiej jak choćby Notion. Pozwoli Ci to trzymać rękę na pulsie i zachować kontrolę nad procesem przekwalifikowania.
Wybierz sposoby szukania pracy
W wielu branżach zdobycie dobrej pracy okaże się nie lada wyzwaniem nawet mimo sumiennej nauki i wartościowych certyfikatów. Warto więc zawczasu zastanowić się nad tym, gdzie szukać pracy po przebranżowieniu. Jednym ze skutecznych sposobów może być networking – zarówno online (np. na LinkedIn czy w grupach tematycznych), jak i w ramach rozmaitych konferencji oraz targów branżowych.
Bardzo cennymi doświadczeniami na początku drogi w nowym zawodzie okażą się też różnego rodzaju wolontariaty, staże i praktyki. Choć mogą to być zajęcia słabo wynagradzane lub wręcz bezpłatne, z pewnością wniosą ogromną wartość do aktualizowanego CV.
Przebranżowienie – jak znaleźć pracę w innej branży?
Nie wiesz, jak się przekwalifikować, żeby znowu nie minąć się z powołaniem zawodowym? Staraj się unikać najczęściej popełnianych błędów i pamiętaj o następujących zasadach:
Nie rzucaj od razu obecnej pracy
Nawet jeśli nie lubisz swojej pracy i marzy Ci się ciekawszy zawód, zachowaj zdrowy rozsądek. Wręczenie szefowi wypowiedzenia może wydawać się kuszącym rozwiązaniem, ale jest to również krok, który pozbawi Cię prawdopodobnie głównego źródła utrzymania. Warto więc wstrzymać się z tak drastycznymi decyzjami do momentu, kiedy znajdziesz inną aktywność zarobkową „na zakładkę”. Dopóki to nie nastąpi, staraj się czerpać siłę do pracy z samej nauki i przygotowań do przebranżowienia.
Podsumuj swoją karierę zawodową
Choć możesz nie znosić swojej pracy, to czas w niej spędzony na pewno nie był czasem całkowicie straconym. Zanim zmienisz zawód, zastanów się, jak do tej pory przebiegała Twoja kariera. Postaraj się docenić siebie nawet za najmniejsze sukcesy. W przyszłych dokumentach aplikacyjnych dobrze będą wyglądały wzmianki o zdobytych kwalifikacjach zawodowych i innych osiągnięciach.
Znajdź to, co Cię interesuje
Zmiana pracy po 40 ma sens tylko wtedy, jeśli podejmujesz się czegoś, co faktycznie daje Ci satysfakcję. Nie ryzykuj przebranżowienia do IT tylko ze względu na wysokie zarobki – jeśli ta branża Cię nie interesuje, lepiej poszukaj innej. W tym celu możesz rozmawiać ze znajomymi, czytać fora internetowe, a obecnie nawet zasięgać porad asystentów AI. Na tej podstawie łatwiej będzie Ci się zainspirować i zacząć budować wymarzoną karierę zawodową.
Zdobywaj nowe umiejętności
Nawet zmiana zawodu po 30 nie jest możliwa, jeśli nie towarzyszy jej edukacja. Choć nie każda branża będzie wymagała od Ciebie doświadczenia, to nie obejdziesz się bez wiedzy na jej temat. Zanim zaczniesz szukać pracy, postaraj się więc zdobyć niezbędne w danym obszarze kwalifikacje. Dzięki szeroko dostępnym dziś szkoleniom i kursom przebranżowienie powinno Ci przyjść z łatwością.
Przygotuj nowe CV i list motywacyjny
Nie możesz oczywiście starać się o pracę w nowym zawodzie, posługując się dotychczasowymi dokumentami aplikacyjnymi. Napisz więc list motywacyjny dostosowany do stanowiska, o które chcesz się ubiegać, i zbuduj tak zwane CV funkcjonalne. Jak powinno ono wyglądać? Od tradycyjnego życiorysu różni się przede wszystkim tym, że ukrywa luki w zatrudnieniu i osiągnięciach zawodowych, skupiając się głównie na opisach kwalifikacji, umiejętności i zdobytych certyfikatów.
Jak się przebranżowić po 30, 40 lub później? Podsumowanie
Przekwalifikowanie zawodowe wcale nie musi być trudne. Wystarczy, że dobrze się do niego przygotujesz. Zanim zdecydujesz się na rozwiązanie umowy o pracę w obecnej firmie, szczegółowo zaplanuj więc proces przebranżowienia. Obierz nowy cel zawodowy, przeanalizuj rynek i poszukaj inspiracji. Zaktualizuj też dokumenty aplikacyjne i przygotuj się do rozmów kwalifikacyjnych.
Pomocne przy przekwalifikowaniu zawodowym okażą się również rozmaite kursy, certyfikaty czy nawet staże z Urzędu Pracy. W wielu przypadkach warto zainteresować się ponadto dofinansowaniami na przebranżowienie. Współczesny rynek pracy definiowany jest głównie przez elastyczność, więc zmiana profesji dla nikogo nie powinna być dziś żadnym problemem.
