Podatek od nagrody w pracy – ile wynosi?
Nagroda pieniężna lub rzeczowa to sposób na docenienie pracownika, który przyczynił się do wzrostu renomy firmy. Aby ją otrzymać, nie wystarczy więc sumiennie wypełniać swoich obowiązków – to powinien robić każdy zatrudniony. Zgodnie z Kodeksem pracy, nagroda przysługuje osobom, które:
- wzorowo wypełniają swoje obowiązki,
- przejawiają w pracy inicjatywę,
- podnoszą wydajność i jakość pracy zakładu.
Nagroda w pracy przyjmuje zazwyczaj postać materialną – pracodawca dolicza konkretną kwotę do wynagrodzenia wyróżnionego pracownika. W niektórych sytuacjach może zdecydować się też na nagrodę rzeczową. W obu przypadkach zatrudniony musi się jednak liczyć z koniecznością zapłaty podatku od nagrody uznaniowej w pracy. Co więcej, dodatkowy przychód podlega też oskładkowaniu w ZUS.
Odpowiedzialność za obliczenie podatku od nagrody pieniężnej dla pracownika spoczywa na pracodawcy. To także on przekazuje do urzędu skarbowego zaliczkę w odpowiedniej wysokości. Przychód z tego świadczenia powinien być opodatkowany dokładnie w taki sam sposób jak wynagrodzenie zasadnicze. Zazwyczaj stosuje się więc wobec niego zasady ogólne: stawkę 12%, a po przekroczeniu progu 120 tys. zł – 32%.
Jako przychód ze stosunku pracy, podatek od nagrody pieniężnej można rozliczać w formularzu PIT-37 w rubryce „inne źródła”. Zyski z odsprzedanej nagrody rzeczowej należy natomiast uwzględnić w druku PIT-36.
Podatek od nagrody w pracy – kiedy trzeba go płacić?
Podatek dochodowy od nagrody w pracy trzeba płacić właściwie w każdym przypadku. Dotyczy to przede wszystkim nagród uznaniowych – zarówno pieniężnych, jak i rzeczowych. Pracownik zapłaci również podatek od nagrody jubileuszowej. Jest to wyróżnienie przyznawane za określony staż pracy i przysługuje głównie osobom zatrudnionym w budżetówce (m.in. w oświacie, służbach cywilnych czy urzędach).
Warto jednak zauważyć, że częstotliwość wypłacania nagrody jubileuszowej decyduje o jej ewentualnym oskładkowaniu w ZUS. Zazwyczaj pierwsze takie świadczenie można uzyskać po 20 latach pracy i w takim przypadku pracownik nie musi płacić od niego składek na ubezpieczenie. Prywatni przedsiębiorcy mają jednak prawo ustalać inne warunki wypłacania nagrody jubileuszowej. Jeśli będą przyznawać ją częściej niż co 5 lat, dodatkowy przychód pracownika zostanie oskładkowany.
W tym miejscu trzeba także wspomnieć o firmach prowadzących własny Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Z tego źródła finansuje się na przykład paczki świąteczne i inne nagrody o wartości do 2 tys. zł rocznie. Jeśli wyróżnienie przyjmie w takiej sytuacji formę pieniężną lub rzeczową (nie np. bonu czy talonu), nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym ani też oskładkowaniu w ZUS.
Jaka jest różnica między premią a nagrodą w pracy?
Pojęcie nagrody w pracy często mylone jest z premią. Choć świadczenia te mają kilka cech wspólnych, to w rzeczywistości stanowią dwa różne rodzaje gratyfikacji. Łączy je przede wszystkim dobrowolny charakter i funkcja motywacyjna. Pracodawca może przyznać je pracownikowi, aby nagrodzić jego starania, ale wcale nie musi.
Główna różnica między nagrodą a premią sprowadza się natomiast do zasad ich przyznawania. Tę pierwszą pracownik może otrzymać jednorazowo, jeżeli w sposób szczególny przyczyni się do wykonywania zadań zakładu pracy. Nie ma jednak prawa się jej domagać – ewentualna inicjatywa w tym zakresie leży wyłącznie w gestii pracodawcy.
Zupełnie inaczej wyglądają zasady przyznawania premii. Po pierwsze muszą one być określone w wewnętrznym regulaminie firmy. Wszyscy pracownicy powinni dokładnie wiedzieć, jakie warunki spełnić, aby otrzymać taki dodatek do wynagrodzenia. Po drugie uzyskanie premii nie wymaga żadnych nadzwyczajnych osiągnięć – wystarczy sumienne wykonywanie obowiązków pracowniczych i realizacja założeń ustalonych przez pracodawcę. Tego rodzaju gratyfikacja może być ponadto przyznawana wielokrotnie i ma charakter roszczeniowy. Oznacza to, że pracownikowi przysługuje prawo, aby się jej domagać.
Różnic między nagrodą a premią nie widać natomiast w formie świadczenia. Jedna i druga może przyjąć zarówno postać pieniężną, jak i rzeczową. Choć najpopularniejszym rozwiązaniem jest gotówka, to pracodawcy sięgają także po bony, karty podarunkowe, bilety na wydarzenia, karnety sportowe czy gadżety elektroniczne.
Postaraj się zapamiętać przede wszystkim, że premie przyznawane są za spełnienie określonych warunków, takich jak:
- konkretne wyniki w pracy,
- staż pracy,
- pełniona w zakładzie pracy funkcja.
Nagrodę można natomiast otrzymać jedynie za wyjątkowe osiągnięcia, takie jak na przykład:
- pozyskanie dofinansowania dla firmy,
- zdobycie wartościowego klienta,
- wygenerowanie dodatkowych zysków dla firmy,
- poszerzenie działalności zakładu pracy,
- usprawnienie pracy poprzez wartościowe rozwiązania technologiczne,
- wdrożenie bardziej efektywnego modelu biznesowego.
Zarówno nagroda, jak i premia stanowią przychód ze stosunku pracy, a więc podlegają opodatkowaniu. Pracownik ma również obowiązek zapłaty składek ZUS od tych świadczeń. Robi to za niego oczywiście pracodawca, co nie zmienia faktu, że przyznane mu gratyfikacje mają zauważalnie niższą wartość. Podatek od premii wylicza się dokładnie w taki sam sposób jak w przypadku pozostałych składników wynagrodzenia – zastosowanie znajdują tu stawki 12% i 32%.
Jaki podatek od nagrody w pracy? Podsumowanie
Nagrody w pracy to jeden z najskuteczniejszych sposobów dbania o motywację pracowników. Stanowią atrakcyjny dodatek do wynagrodzenia, który może przyjmować formę pieniężną lub rzeczową. Przypominają nieco premie, lecz różnią się od nich zasadami przyznawania – mają charakter uznaniowy i przysługują wyłącznie tym osobom, które w sposób szczególny zasłużyły się w firmie.
Od nagrody w pracy – podobnie jak od premii – trzeba odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 12% (a po przekroczeniu progu 120 tys. zł – 32%). Świadczenia podlegają też oskładkowaniu w ZUS. Wyjątek stanowi nagroda jubileuszowa przyznawana nie częściej niż co 5 lat, od której nie trzeba płacić składek na ubezpieczenie. Z podatku zwolnione są zaś wyłącznie nagrody finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Wiedząc, ile wynosi podatek od nagrody i jak wygląda opodatkowanie premii, łatwo obliczysz faktyczną wysokość gratyfikacji przyznawanych w Twojej firmie!
