Z czym wiąże się zatrudnienie pracowników po 50. roku życia?
Jak wynika z raportu OLX Praca „Srebrne talenty. Wykorzystanie potencjału Silver” osoby po 50. roku życia chcą być dalej aktywne zawodowo. Obecni silversi są dojrzali, stabilni zawodowo i życiowo. Większości z nich nie dotyczy wykluczenie cyfrowe – sprawnie posługują się smartfonem i laptopem. Dla pracodawcy osoby po 50. roku życia wnoszą spokój i doświadczenie, jednocześnie większość z nich objęta jest ochroną. Oznacza to, że zasadniczo nie można ich zwolnić ani obniżyć im pensji.
Korzyści z zatrudnienia pracowników po 50. roku życia
Zatrudnienie po 50. roku życia jest bardzo ważne dla pracowników. Dzięki pracy nie tylko mają środki do życia, ale i nabywają staż konieczny do przejścia na emeryturę. W Polsce wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Jakie jeszcze korzyści zyskują osoby zatrudnione po 50. roku życia?
Pracownika po 50. roku życia nie można zwolnić przed emeryturą
Ochrona pracownika po 50. roku życia jest zapisana w Kodeksie pracy. Art. 30 stanowi, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Należy pamiętać, że prawo do emerytury nabywa się po przepracowaniu: 20 lat w przypadku kobiet 25 lat dla mężczyzn.
Zatem ochrona pracownika po 50. roku życia obejmuje osoby:
- od 56 lat (kobiety) oraz od 61 (mężczyźni);
- zatrudnione na UoP;
- mające odpowiedni okres zatrudnienia.
Od tej zasady prawo pracy przewiduje wyjątki. Przepisy nie obowiązują, jeśli:
- pracownik po 50. roku życia uzyska prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
- pracodawca ogłosił upadłość lub likwidację;
- zwolnienie ma charakter dyscyplinarny;
- zwolnienie następuje bez wypowiedzenia ze względu na długotrwałą nieobecność w pracy;
- osoba po 50. roku życia utraci zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy stwierdzoną orzeczeniem lekarskim albo uprawnienia koniecznych do jej wykonywania (nie ze swojej winy).
Dodatek za wysługę lat dla pracowników 50 plus
Jeśli osoby po 50. roku życia są zatrudnione w budżetówce, to mogą liczyć na dodatek za wysługę lat. Przysługuje on m.in. urzędnikom administracji państwowej i samorządowej, nauczycielom, pracownikom publicznej służby zdrowia, strażakom, wojskowym, policjantom, pracownikom sądów i prokuratury.
Dodatek jest przyznawany automatyczne po przepracowaniu określonej liczby lat. Wymagany staży pracy zależy od przepisów dotyczących danej branży. Przykładowo urzędnicy, zgodnie z ustawą o służbie cywilnej, po przepracowaniu pięciu lat, dostają dodatek w wysokości 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Wrasta on o 1% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20% pensji.
Zasiłek chorobowy dla pracowników 50+
Zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, za niezdolność do pracy pracownika po 50. roku życia wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną trwają łącznie do 14 dni w ciągu danego roku kalendarzowego, pracodawca wypłaca mu do 80% wynagrodzenia, chyba że w danej firmie regulamin przewiduje wyższą pensję z tego tytułu. Od 15. dnia zwolnienia pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.
Warto pamiętać, że okres 14-dniowy dotyczy niezdolności pracownika do pracy przypadającej po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50. rok życia. Zatem jeśli dana osoba ma urodziny np. w kwietniu, to do końca roku obowiązują ją przepisy ogólne, czyli zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokość 80% przez łącznie 33 dni w roku.
Dodatek wyrównawczy za zmianę warunków pracy
Jeśli pracodawca (zatrudniający co najmniej 20 pracowników) planuje zwolnienia grupowe lub indywidualne na podstawie przepisów ustawy o zwolnieniach grupowych, to nie może wręczyć wypowiedzeń osobom, których dotyczy ochrona pracowników po 50. roku życia. Ma jedynie prawo wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy, aczkolwiek jeśli zwiąże się to z obniżeniem pensji, pracownikom w wieku przedemerytalnym musi wypłacić dodatek wyrównawczy do końca okresu ochronnego. Jest on wyliczany według zasad obowiązujących przy rozliczaniu wynagrodzenia urlopowego.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracodawca wprowadza nowe zasady wynagradzania dotyczące ogółu pracowników lub grupy, do której należy osobo po 50. roku życia.
Badania okresowe pracowników po 50. roku życia
Podstawowy zakres badań oraz częstotliwość ich przeprowadzania zależy głównie czynników niebezpiecznych, szkodliwych lub uciążliwych. Podstawowe terminy określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, natomiast lekarz wykonujący badania ma prawo ustalić krótszy termin, niż wynika to z przepisów.
Na przykład:
- Badania okresowe kierowców zawodowych przeprowadza się co 5 lat. Natomiast osoby po 60. roku życia, muszą poddać się im co 2,5 roku.
- Pracownik po 50. roku życia wykonujący pracę na wysokości powinien wykonywać badania co 1–2 lata (młodsi co 2-3 lata).
- Prace wymagające sprawności psychoruchowej wymagają odnowienia orzeczenia co rok.
- Praca związana z obsługą narzędzi, maszyn i urządzeń poruszających się poza drogami publicznymi np. wózków widłowych – co 2–3 lata.
Zatrudnienie pracownika po 50. roku życia
Pracownica albo pracownik przedemerytalny to nie tylko obowiązki dla pracodawcy, ale też i korzyści.
Doświadczenie zawodowe i życiowe
Osoba po 50. roku życia z racji wieku i stażu pracy ma doświadczenie jak postępować z ludźmi, rozwiązać konflikty i przewidywać problemy. Dzięki temu może być wzorem dla młodszych pracowników.
Stabilizacja
Pracownik po 50. roku życia ma ułożone życie osobiste i odchowane dzieci – nie potrzebuje więc zwalniać się z pracy, aby uczestniczyć np. w zebraniach szkolnych ani brać zwolnień lekarskich na dziecko. Co więcej, ma stabilną pozycję zawodową i często ambicje o awansach za sobą. Wielu z nich chce spokojnie przepracować pozostały do emerytury czas, a może i zostać w firmie dłużej. Osoby po 50. roku życia raczej nie chętnie zmieniają miejsce pracy, więc nie grozi pracodawcy szukanie nowej członka zespołu co 2-3 lata, jak często się dzieje w przypadku pokolenia Z.
Dofinansowanie wynagrodzenia
Pracodawcy mogą też liczyć na dofinansowanie wynagrodzenia seniora z urzędu pracy. Dopłaty w wysokości do 50% minimalnego wynagrodzenia w danym roku, przysługują firmom, które zatrudnią bezrobotnego pracownika i trwają:
- 12 miesięcy, jeśli jest on w wieku 50-60 lat;
- 24 miesiące, jeśli ma 60+.
Zasiłek chorobowy
W przypadku pracowników po 50. roku życia, którzy są na zwolnieniu lekarskim, pracodawca ma obowiązek wypłacania im 80% wynagrodzenia tylko przez 14 dni przebywania na L4. Po tym czasie zasiłek chorobowy płaci ZUS. Zatem jest to w pewnym sensie korzyść dla pracodawcy.
Podsumowanie
Ochrona pracownika po 50. roku życia obejmuje osoby, którym zostało 4 lata do uzyskania praw do emerytury i mają odpowiedni okres zatrudnienia. Takie osoby nie muszą obawiać się zwolnienia ani obniżki wynagrodzenia. Dodatkowo pracownicy budżetów mogą liczyć na pieniądze ze wysługę lat. Z kolei dla pracodawców zachętą mogą być dopłaty do pensji bezrobotnego po 50. roku życia, o ile zatrudnia go na wymagany czas.
