Sytuacja jednak może być znacznie odmienna w przypadku osób na umowie o pracę w porównaniu z tymi, które prowadzą własną działalność – również tak zwanych samozatrudnionych. Ten tekst nie jest przeznaczony dla drugiej z grup – te kwestie omówiłem w odrębnym.
O co chodzi w Polskim Ładzie?
Szansa, że ktoś nie słyszał wcześniej o Polskim Ładzie nie jest duża – dla uporządkowania jednak zacznę od podstaw. Najczęściej podnoszone zmiany to podniesienie kwoty wolnej od podatku oraz przesunięcie wyżej progu finansowego wpadania w konieczność płacenia wyższych podatków. Po pierwsze to jednak nie wszystko, po drugie – w rzeczywistości część zmian może okazać się niekorzystna.
Przykład? Brak prawa odliczenia od podatku składki zdrowotnej. Składka ta nie pomniejszy zaliczki na podatek – a dotąd 7,75% składki to robiło. Kwota wolna od podatku podniesie się z ośmiu tysięcy złotych do trzydziestu – choć przy wysokiej inflacji wkrótce może się to okazać zmiana pozorna. Podobnie jak inny pomysł – podwyższenie progu podatkowego z 85 528 zł do 120 000 zł.
Co prawda na pierwszy rzut oka osób opodatkowanych wyżej zrobi się mniej – możliwe jest, że nasze wypłaty całkiem szybko zrobią się sztucznie wysokie. A wtedy przywita nas stawka podatku w wysokości 32%.
Inne zmiany
To nie koniec zmian, te powyższe należy uznać można za podstawowe. Przykładowymi innymi mogą być trzy ulgi – a pierwsza z nich to taka dla rodzin z co najmniej czwórką dzieci. W tym przypadku zwolnienie to 85 528 zł dla każdego z rodziców, choć możliwe, że w praktyce nie będzie to tak przejrzyste. O tej samej wartości jest zresztą ulga dla osób powracających z emigracji oraz dla osób aktywnych zawodowo z prawem do emerytury. To jednak na ten moment nie są rozważania najpilniejsze.
Pilnym za to jest tak zwana ulga dla klasy średniej. Zarabiając w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie dzięki algorytmom wspomnianej ulgi zniwelowane ma zostać nieodliczanie składki zdrowotnej. Tutaj temat jest już znacznie bardziej aktualny – część pracowników już teraz kontaktuje się pracodawcami w celu prób zmian wynagrodzenia na korzystniejsze pod tym kątem.
Zmiany ingerują także w relacje rodzinne. Po pierwsze – co wydaje się korzystne – wspólnego rozliczenia z małżonkiem będzie można dokonać już w roku ślubu. Dotąd przykładowo, biorąc ślub w sierpniu 2019 r. rozliczenie mogło nastąpić dopiero za pełny 2020 r, a więc dokonywano go na początku 2021 r. Po drugie – co z kolei wielu osobom może się nie spodobać – zlikwidowane zostanie wspólne rozliczenie z dzieckiem przez samotnego rodzica. Co prawda w zamian wprowadzono odliczenie od podatku w wysokości 1500 zł, ale jest to znacznie mniej korzystne od rozwiązania dotychczasowego – w nim można było zyskać nawet 12 tysięcy złotych rocznie.
Pierwsze dni po wprowadzeniu zmian
Póki co pierwsze dni obowiązywania Polskiego Ładu sprawiają wrażenie raczej chaotycznych –pojawiają się doniesienia o niższych od spodziewanych wynagrodzeniach czy konieczności opanowywania dodatkowej dokumentacji. W wielu przypadkach informacje te są niejasne, zawierające tylko pewne hasła (np. PIT-2) i wymagają doprecyzowania – sytuacja dotycząca zmian jest dość dynamiczna.
Na początek – o co chodzi z tym PIT-2? Dotyczy on informacji z zakresu osiągania dochodów przykładowo z działalności, emerytury lub renty czy zatrudnienia u innego pracodawcy – pracownicy o takich dochodach powinni poinformować pracodawcę o niestosowaniu PIT-2. Zastosowanie ulgi zmniejszającej podatek w zakładzie pracy pomimo dodatkowych dochodów może skutkować niedopłatą podatku już od rozliczenia rocznego za 2022 r.
O ironio – pracownik może złożyć PIT-2 tylko przed pierwszą wypłatą w 2022 r., a ta z reguły przypada najpóźniej na okolice dziesiątego dnia miesiąca. Natomiast ewentualne wycofanie tej deklaracji może nastąpić w każdym momencie. To między innymi z tych czynników wynika zamieszanie i wyścigi z czasem, a następnie wycofywanie dokumentów.
Rządowe korekty
Podczas konferencji prasowej 8 stycznia rzecznik prasowy rządu zapowiedział wypłacanie zwrotów nadpłaconych zaliczek na podatek dochodowy już od 10 stycznia. Podstawą jest Rozporządzenie w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych opublikowane w Dzienniku Ustaw dzień wcześniej.
Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów, dzięki tym przepisom osoby z mniejszą pensją otrzymaną w styczniu dostaną otrzymają wkrótce wyrównanie. Chodzi nie tylko o służby mundurowe, ale także o nauczycieli akademickich. Jak wskazuje resort Minister Finansów rozporządzeniem nie zmienia zasad systemu podatkowego, które są regulowane ustawowo. Przedłuża jedynie terminy na pobranie zaliczek na podatek, do czego uprawnia go ustawa Ordynacja podatkowa. Przedłużenie terminów jest rozwiązaniem korzystnym dla podatników.
Tak więc zaliczka z umów o pracę przy zarobkach brutto do 12 800 zł jest przesunięta w czasie – a to, do kiedy uzależnione jest od dwóch list płac u pracodawcy: pierwszej według przepisów Polskiego Ładu oraz drugiej według starych. Wówczas po porównaniu różnicy w zaliczce – jeśli zaliczka w 2022 r. wychodzi wyższa – odsuwa się jej pobór i wpłatę w czasie.
Do kiedy? Listy należy prowadzić nadal, aż zaliczka z 2022 r. będzie wychodzić niższa niż 2021 r. To moment, od którego obliczenia mają przebiegać do końca roku normalnie. Jeśli styczniowa zaliczka nie zdążyła zostać jeszcze przekazana Urzędowi Skarbowemu, to powinna być niezwłocznie zwrócona pracownikowi.
Jak widać, rozwiązania z Polskiego Ładu nie zdołały wejść w życie pracowników bezboleśnie. Co więcej jest możliwe, że w ostateczności mogą okazać się dla wielu z nich finansowym utrudnieniem. Na ten moment bardzo ciężko jest jednak coś w tym zakresie przewidywać, ponieważ ustalenia zmieniają się niemal z dnia na dzień.
O zmianach w Polskim Ładzie w przypadku osób prowadzących działalność przeczytasz w artykule: Nowy ład a B2B – zmiany dla prowadzących działalność.
