Co to jest metoda FUKO?
FUKO jest jednym ze sposobów udzielania konstruktywnego feedbacku, czyli przekazywania informacji zwrotnej. Nazwa to akronim odnoszący się do czterech etapów: F – Fakty, U – Uczucia/Ustosunkowanie się, K – Konsekwencje lub Korzyści, O – Oczekiwania.
Choć metoda FUKO jest uniwersalna, to najlepiej sprawdza się w pracy, ponieważ tam nieumiejętnie przekazywana informacja zwrotna, może wyrządzić więcej szkody niż pożytku.
Dlatego uznaje się, że właściwa komunikacja i udzielanie feedbacku jest jedną z kluczowych kompetencji miękkich, jakie powinna mieć każda osoba zarządzająca w firmie.
Na czym polega metoda FUKO?
Celem konstruktywnego feedbacku jest zwrócenie uwagi pracownikowi w taki sposób, aby podnieść jakość jego pracy poprzez skuteczne wyeliminowanie popełnionych wcześniej błędów i jednocześnie zmotywować go do wdrażania zmian i ciągłego doskonalenia.
Metoda FUKO właśnie umożliwia uzyskanie takiego efektu. Stosując się do założeń poszczególnych faz, przekażemy drugiej osobie konkretne informacje: co robi źle, jak to wpływa na nas, jakie są możliwe konsekwencje, jeśli nic się nie zmieni, oraz czego od niej oczekujemy.
Co ważne, model FUKO można zastosować w komunikacji ustnej i pisemnej.
Zalet stosowania metody FUKO jest wiele. Przede wszystkim skuteczna komunikacja pomiędzy przełożonymi a członkami zespołu, a także między współpracownikami powoduje wzrost motywacji do pracy. W sytuacji, kiedy każdy wie, co ma robić, nad jakimi aspektami musi popracować i czego od niego oczekuje przełożony, praca staje się łatwiejsza i bardziej efektywna. Co więcej, konstruktywna krytyka komunikowana metodą FUKO często jest impulsem do rozwoju zawodowego.
Metoda FUKO idealnie sprawdza się w stresujących sytuacjach, gdzie gonią terminy, a emocje często biorą górę nad rozsądkiem i kulturalnym zachowaniem. Ta metoda feedbacku nakazuje trzymać się faktów, co chroni przed eskalacją konfliktów lub napięć. Co więcej, nie ma w niej miejsca na personalne uwagi, rozmowa powinna dotyczyć konkretnych sytuacji i zachować.
Umiejętność przekazywania feedbacku metodą FUKO – przykłady poniżej dobrze to demonstrują, poprawia atmosferę w pracy lub też w towarzystwie. Natomiast lider wykorzystujący tę technikę jest ceniony i szanowany przez zespół.
Metoda FUKO – 4 kroki do skutecznej komunikacji
F – Fakty
Fakty to pierwszy i jednocześnie bardzo istotny element informacji zwrotnej w modelu FUKO. W tej części nie wyrażamy subiektywnej opinii, tylko opisujemy problem albo sytuację, która rzeczywiście miała miejsce. Warto posłużyć się szczegółami i informacjami, które są znane odbiorcy i nie może ich podważyć. Unikać należy ogólników i słów niewiele znaczących.
Wypowiedź powinna być jak najbardziej precyzyjna i jasna, aby odbiorca od razu wiedział, o co chodzi. Należy unikać emocji, dokonywania oceny i przemocy słownej.
U – Uczucia
Kolejnym krokiem jest opowiedzenie o uczuciach i emocjach, które są konsekwencją zachowania drugiej strony. Powinniśmy powiedzieć wprost, jak odbieramy daną sytuację, np. że coś na zdenerwowało, zawstydziło lub zaniepokoiło.
Przywołanie personalnych odczuć dodaje faktom głębszy kontekst i może pomóc drugiej osobie lepiej zrozumieć swój błąd i konsekwencje, jakie za tym idą. Często też odbiorca ma poczucie winy i pojawia się refleksja nad własnym zachowaniem. W kontekście informacji zwrotnej ważne jest, aby wypowiedź była szczera i sformułowana w sposób nieobrażający i nieatakujący danej osoby, a odnosząca się wyłącznie do zaistniałej sytuacji.
K – Konsekwencje
Trzecia faza to przedstawienie konsekwencji będących wynikiem danego zachowania albo błędu. Przy czym nie chodzi tutaj o straszenie albo groźby, ale o przekazanie możliwego scenariusza, który może się spełnić, jeśli odbiorca będzie postępował dalej w ten sam sposób.
O – Oczekiwania
Ostatni element to przedstawienie oczekiwań. Mogą one dotyczyć poprawy zachowania w przyszłości albo naprawy szkody powstałej w wyniku błędu lub zaniedbania. Wyrażenie naszych oczekiwać w stosunku do drugiej osoby, daje nam szansę na przekazanie jasno i dokładnie tego, na czym nam zależy. Wypowiedź powinna być sformułowana krótko i zwięźle, ale jednocześnie mieć pozytywny wydźwięk. Przy czym istotne jest, aby nasze oczekiwania były realne do wykonania.
Metoda FUKO w praktyce – przykłady
Oto metoda FUKO przykład z pracy związany z niezadowalającą jakością.
Grafik przygotowujący wymagający projekty dla ważnego klienta, w ostatnim czasie dostarcza prace, które często wymagają poprawek. W związku z tym przełożony wezwał go na rozmowę. Na początku poinformował pracownika, że zauważył, że jego ostatnie projekty, wymagały kilku poprawek. Dodał, że jest to dla niego trudna sytuacja, ponieważ cały proces się opóźnia, co wprowadza nerwową atmosferę. Następnie powiedział, że jeśli problem będzie nadal się powtarzał, może to zaszkodzić współpracy z klientem. Na koniec pracodawca wyraził oczekiwanie, że grafik poświęci więcej uwagi szczegółom, co pozwoli uniknąć poprawek.
Choć model FUKO stosuje się najczęściej w odniesieniu do zwracania uwagi na błędy pracowników, jednak można też wykorzystać ją, aby wyrazić pochwałę lub zwrócić uwagę na ważną kwestię.
Oto technika FUKO – przykład pozytywny jej zastosowania.
Podczas rozmowy przełożonego z podwładnym, ten pierwszy mówi, że nowe rozwiązania zaproponowane przez pracownika klientowi są nowatorskie, i w związku z tym wykazał się on na spotkaniu dużą odwagą i kreatywnością. Kierownik docenia zaangażowanie podwładnego i cieszy się z takiego przebiegu rozmów. Ich konsekwencją jest rozpoczęcie z tym klientem długofalowej współpracy. Na koniec przełożony zachęca pracownika do opowiedzenia o tym pomyśle innym klientom.
Metoda FUKO – dla kogo?
Znajomość zasady FUKO przyda się każdemu, ponieważ jest wiele sytuacji w życiu towarzyskim, rodzinnym i zawodowym, kiedy musimy zwrócić komuś uwagę.
Metoda FUKO i przykłady, jakie są najczęściej przytaczane, dowodzi, że często korzystają z niej kierownicy i menedżerowie. Komunikat FUKO doskonale się sprawdza podczas prowadzenia dłuższych spotkań z podwładnym, wymagających przygotowania, takich jak okresowa rozmowa ewaluacyjna lub podsumowanie roczne, jak i w codziennej komunikacji. Jednym z największych atutów tej techniki jest jej prosta struktura. Dzięki niej, zamiast ogólników i niejasnych uwag, dostarczamy drugiej stronie konkretne informacje, oparte na faktach. Technika FUKO przyczynia się także do eliminacji nieporozumień, ponieważ odbiorca od razu wie gdzie i jakie są problemy oraz jakie niosą za sobą konsekwencje, a także jakie są wobec niego oczekiwania. Zatem nie ma już miejsca na domysły ani niewłaściwą interpretację.
Co więcej, FUKO feedback ma znamiona konstruktywnej krytyki, a to oznacza, że oprócz ewentualnych uwag, odbiorca dostaje wskazówki, które mogą przyczynić się nie tylko do lepszej pracy, ale też rozwoju i zwiększenia motywacji i zaangażowania.
Informacja zwrotna FUKO opiera się na rzeczywistej sytuacji, zwiększając wiarygodność i akceptację. Dlatego z powodzeniem można ją zastosować podczas zwykłych rozmów ze współpracownikami, a także znajomymi i bliskimi. Odpowiednio przekazany feedback wzmacnia relacje, ponieważ nikt nie czuje się obrażony ani zdeprecjonowany.
Metoda FUKO w praktyce, często nieświadomie, jest stosowana przez rodziców wobec ich dzieci. Młodzi ludzie są wrażliwi na krytykę i osądzanie, a ta technika daje proste i zrozumiałe komunikaty, poparte faktami i wzbogacone o oczekiwania.
