Igor pracuje już 5 lat w dużej poznańskiej firmie jako menedżer ds. rozwoju nowych projektów. Pomimo że ceni swojego pracodawcę, od kilku miesięcy intensywnie zastanawia się nad zmianą pracy. Pierwszym impulsem było wykonanie przez Igora testu badającego mocne strony. Okazało się, że jego mocnymi stronami są komunikacja oraz uczenie innych. Zachęcony przez przełożonego, porozmawiał na ten temat z koleżanką z działu HR, która zaproponowała mu poprowadzenie zajęć dla studentów uczelni, z którą firma od jakiegoś czasu organizowała program stażowy.
Igor zdecydował, że spróbuje, a jeśli to nie pomoże mu odzyskać motywacji i chęci do pracy, wówczas powróci do pomysłu zmiany pracy. Przez 3 miesiące uczył grupę studentów zarządzania projektami. Tak polubił nowe zajęcie, że kiedy usłyszał propozycję poprowadzenia wykładów dla słuchaczy studiów zaocznych, nie wahał się i z radością przyjął ofertę. Dodatkową pracę mógł spokojnie połączyć z obowiązkami firmowymi.
Odkąd zaangażował się jako wykładowca, znacząco wzrosła jego motywacja i chęć dalszego rozwoju zawodowego w ramach swojej organizacji. Znów poczuł sens wykonywanego zawodu, a co ważne, mógł wykorzystać potencjał drzemiący w jego mocnych stronach. Niewielkie zmiany odmieniły komfort jego pracy.
Job crafting – nowa metoda budowania zaangażowania i poczucia sensu pracy
Nie zawsze jest tak, że jeżeli zaczyna Ci coś w pracy przeszkadzać albo tracisz wcześniejszy entuzjazm, to jedynym sposobem na poprawę sytuacji jest zmiana pracodawcy bądź branży, w której pracujesz. Niekiedy wystarczy naprawdę niewielkie przemodelowanie obowiązków, zmiana otoczenia albo inna kolejność wykonywanych zadań, żeby poprawić komfort pracy i na nowo ją polubić.
Dlaczego Polacy nie lubią swojej pracy i co zrobić, żeby to zmienić? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w artykule: Nie lubię swojej pracy.
Job crafting, czyli tworzenie pracy na nowo (modelowanie, projektowanie), to sposób na samodzielne przywrócenie przez pracownika poczucia sensu wykonywanego zawodu, poprzez fizyczne zmiany w ramach realizowanych zadań.
Prekursorkami procesu projektowania pracy są dwie psycholożki i naukowczynie: Amy Wrzesniewski z Yale University oraz Jane E. Dutton z Uniwersytetu Michigan. Ich badania prowadzone wokół job craftingu nie są może nowatorskie, ale w okresie znacznego rozwoju psychologii pozytywnej nabrały większego znaczenia, a co więcej – potwierdzono skuteczność tej metody w praktyce.
Projektowanie pracy nie jest dla każdego
Jednym z dwóch zasadniczych warunków powodzenia procesu przemodelowania pracy jest chęć zmiany oraz wewnętrzna motywacja osoby, która zamierza się temu poddać. Pomysł przeprojektowania obowiązków powinien wyjść od samego pracownika, który najlepiej zna swoje potrzeby.
Drugim, nie mniej istotnym warunkiem, jest sprzyjające otoczenie pracy – poczucie sprawczości oraz pewnej niezależności, a także otwartość przełożonych na ewentualne zmiany. Co ważne – wprowadzane zmiany nie muszą wywracać Twojego dotychczasowego życia zawodowego do góry nogami.
To mogą być drobne metamorfozy, nawet niezauważalne dla współpracowników – kluczowe jest to, żeby były odczuwalne dla Ciebie. To może być np.:
- zmiana miejsca pracy, przeniesienie swojego „biurka” do innej części biura,
- zmiana godzin pracy – jeśli największym Twoim koszmarem jest wczesne wstawanie, to może jest szansa na rozpoczynanie pracy o godzinie 9:00, a nie 7:30?,
- sposobność wyjścia dwa razy w tygodniu na siłownie/jogging/basen/jogę w trakcie pracy.
Wspomniane już Amy Wrzeniewski i Jane Dutton wyodrębniły 3 typy job craftingu:
- przekształcanie zadań, czyli po prostu zmiana sposobu czy też zakresu wykonywania obowiązków przez pracowników,
- przekształcanie relacji – odnosi się do kontaktów interpersonalnych, np. wieloletni pracownik firmy może zacząć pełnić funkcję buddiego dla nowo zatrudnianych osób,
- przekształcanie poznawcze, polegające na zrozumieniu sensu pełnionej przez pracownika roli.
Za przykład tego ostatniego może posłużyć popularna anegdota o wizycie prezydenta USA Johna F. Kennedy’ego w NASA. Prezydent zauważył sprzątającego dozorcę i postanowił się przywitać. Na jego pytanie o to, czym ów człowiek się zajmuje, dozorca odpowiedział z dumą, że pomaga wysłać człowieka na Księżyc.
Job crafting a design thinking – kreatywne metody na zwiększenie naszej motywacji w pracy
Podobnie jak design thinking, omawiana metoda jest homocentryczna, co oznacza, że człowiek i jego potrzeby (a nie bezosobowy proces) są w centrum zainteresowania. Podobnie jak myślenie projektowe, job crafting również polega na zadaniu sobie pytania o potrzeby związane z pracą czy zawodem, określenie konkretnego problemu, który jest powodem utraty zaangażowania oraz motywacji w pracy, a następnie wygenerowanie skutecznych rozwiązań.
Zarówno job crafting, jak i design thinking, odnoszą się do małych kroków, do wykonania niewielkich eksperymentów, które pozwolą sprawdzić, czy pomysł na zmianę jest właściwy.
W obu chodzi o to, żeby otworzyć się na zmianę i uwierzyć w swoją sprawczość. Metody te pomagają zmienić perspektywę i popatrzeć na dotychczasowe obowiązki świeżym okiem. Pokazują również, że niekiedy naprawdę niewiele trzeba, żeby pracowało nam się po prostu lepiej.
Job crafting sposobem na NIErzucanie pracy
Zaskakujące jest to, że komfort pracy może zależeć od tak – wydawałoby się – błahych spraw. Nie lubisz przychodzić do firmy? Może to nie kwestia obowiązków, tylko tego, że Twoje biurko znajduje się blisko wspólnej kserokopiarki, która generuje hałas i ciepło.
Twoja frustracja rośnie, masz problemy z koncentracją w pracy, zaczyna Cię irytować cały świat i odczuwasz dyskomfort na samą myśl o przyjściu do biura. A tak naprawdę wystarczy przenieść się do innej, spokojniejszej części biura, postawić na biurku roślinkę, a pod ręką mieć tabliczkę „Nie przeszkadzać”, kiedy chcesz spokojnie popracować.
Jakie są zalety job craftingu?
- zapobiega wypaleniu zawodowemu,
- zmniejsza stres u pracowników,
- zwiększa zaangażowanie i motywację,
- zwiększa uczucie satysfakcji z pracy,
- polepsza atmosferę w pracy,
- zwiększa kreatywność i proaktywne podejścia pracowników do wykonywanych zadań.
Warto zastanowić się nad tym, co przeszkadza Ci w pracy i obniża jej jakość, bo może się okazać, że na wiele z tych problemów rozwiązania są w zasięgu ręki i nie musisz od razu składać wypowiedzenia. Wystarczy Twoja inicjatywa i chęć działania.
Job crafting to znaczące korzyści – zarówno dla samych pracowników jak i organizacji – przy minimalnym nakładzie kosztów. Firmy zyskują na nowo zmotywowanych, szczęśliwszych pracowników, a pracownicy znów zaczynają lubić miejsce pracy oraz swoje obowiązki.
Źródła:
