Jak sprawdzić, ile dni urlopu mi przysługuje?
Urlop wypoczynkowy to prawo, które przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Nie mają go ani zleceniodawcy, ani przedsiębiorcy prowadzący własną działalność gospodarczą. Liczba dni urlopu pracownika zależy jednak od wielu różnych czynników. Najważniejszą rolę wśród nich odgrywają:
- staż pracy,
- wykształcenie pracownika,
- wymiar czasu pracy.
To, ile dni urlopu przysługuje pracownikowi, możesz obliczyć samodzielnie lub korzystając ze specjalnego kalkulatora. Zarówno zasady ustalania długości urlopu, jak i samo narzędzie znajdziesz w kolejnych sekcjach tego poradnika.
Wymiar urlopu wypoczynkowego a Kodeks pracy
Zgodnie z Kodeksem pracy, osoba zatrudniona na pełen etat ma prawo do 20 lub 26 dni urlopu płatnego w każdym roku kalendarzowym. Jest to czas odpoczynku od pracy, który pracownik może wykorzystać wedle własnego uznania. Wymiar urlopu wypoczynkowego odnawia się zawsze 1 stycznia, a zatrudniony nie może się go zrzec ani przekazać komuś innemu. To, czy przysługuje mu 20, czy 26 dni wolnych, zależy z kolei od ogólnego stażu pracy, czyli wszystkich okresów zatrudnienia:
- 20 dni urlopu wypoczynkowego przysługuje przy okresie zatrudnienia krótszym niż 10 lat.
- 26 dni urlopu wypoczynkowego przysługuje przy okresie zatrudnienia wynoszącym co najmniej 10 lat.
Na potrzeby ustalenia, ile należy się urlopu, do stażu pracy wlicza się także okres nauki. Warto pamiętać ponadto o wybranych grupach pracowników, którym przysługuje wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego. Mowa o:
- osobach z orzeczeniem o niepełnosprawności – 10 dodatkowych dni wolnych w roku,
- inwalidach wojennych i kombatantach – 10 dodatkowych dni wolnych w roku,
- nauczycielach – dodatkowe dni wolne w okresie wakacji i ferii,
- pracownikach socjalnych – 10 dodatkowych dni wolnych raz na 2 lata, po 5 latach pracy w zawodzie,
- sędziach i prokuratorach – 6 dodatkowych dni wolnych w roku po 10 latach pracy i 12 dodatkowych dni wolnych w roku po 15 latach pracy.
Ile dni urlopu przysługuje? Kalkulator urlopu wypoczynkowego
Wyliczenie urlopu nie powinno Ci sprawić większych problemów, jeśli od początku roku kalendarzowego nie masz żadnych przerw w zatrudnieniu. Zadanie może okazać się jednak nieco bardziej skomplikowane w sytuacji, gdy pracę rozpoczniesz w ciągu roku. Liczba przysługujących Ci dni urlopowych będzie wówczas ustalana proporcjonalnie do czasu zatrudnienia.
Nie wiesz, ile urlopu na rok możesz wykorzystać? Zrób użytek z naszego prostego kalkulatora urlopowego! Wystarczy, że wprowadzisz do niego dane na temat:
- wymiaru urlopu (20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy),
- wymiaru czasu pracy (pełny etat, pół etatu itd.),
- normy dobowej czasu pracy (dzienna liczba godzin pracy),
- okresu zatrudnienia w bieżącym roku (daty rozpoczęcia i zakończenia pracy).
Na tej podstawie kalkulator obliczy, ile dni urlopu w roku bieżącym możesz wykorzystać.
Wymiar urlopu wypoczynkowego a staż pracy
Jak już wiesz, wymiar urlopu pracownika zależy przede wszystkim od tego, ile lat pracy ma on na swoim koncie. Do stażu zaliczają się wszystkie okresy zatrudnienia w kraju, jak i za granicą. Podstawowym i powszechnie akceptowanym dokumentem na ich potwierdzenie jest oczywiście świadectwo pracy. Osoba, która go nie posiada, może jednak udowodnić swój staż urlopowy także na inne sposoby. Przepisy dopuszczają wykorzystanie w tym celu na przykład umowy o pracę i innych dokumentów potwierdzających fakt pozostawania w zatrudnieniu.
Szczególnie trudne do udowodnienia mogą być okresy zatrudnienia za granicą. W takim przypadku dopuszcza się jednak dokumentowanie ich poprzez:
- zaświadczenie wydane przez zagranicznego pracodawcę lub właściwy organ publiczny,
- umowę o pracę,
- odcinki wypłat wynagrodzenia,
- zaświadczenie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu zatrudnienia.
Musisz też pamiętać, że urlop wypoczynkowy nie zacznie Ci od razu przysługiwać w pełnym wymiarze. Niezależnie od tego, czy wynosi on 20, czy 26 dni, w pierwszym roku pracy i na okresie próbnym liczba dni urlopu rośnie proporcjonalnie do liczby przepracowanych miesięcy. Oznacza to, że pula przysługujących Ci dni wolnych zwiększy się o 1/12 pełnego wymiaru w każdym kolejnym miesiącu. Naliczanie urlopu z dołu sprawia, że możesz wykorzystać go dopiero w momencie przepracowania danego okresu.
Wymiar urlopu wypoczynkowego a wykształcenie pracownika
Wspomniałem też, że staż pracy do urlopu obejmuje nie tylko wszystkie okresy zatrudnienia, ale również lata nauki. Dzięki temu osoba, która poświęcała czas na edukację, po rozpoczęciu pracy dość szybko uzyska prawo do 26 dni urlopu na rok. Na poczet stażu zalicza się ukończenie:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – maksymalnie 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej – maksymalnie 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
- szkoły policealnej – 6 lat,
- szkoły wyższej – 8 lat.
Co istotne, w stażu pracy na potrzeby obliczenia urlopu uwzględnia się tylko te okresy nauki, które zakończyły się uzyskaniem świadectwa bądź dyplomu. Należy też pamiętać, że lata edukacji nie sumują się – pod uwagę zostanie więc wzięta wyłącznie ta szkoła, która odpowiada najdłuższemu stażowi pracy.
Wymiar urlopu wypoczynkowego a praca na niepełny etat
Ostatnią ważną kwestią decydującą o tym, ile dni urlopu przysługuje pracownikowi, jest jego wymiar czasu pracy. Jak możesz się domyślić, osoba zatrudniona na pełen etat ma prawo do większej liczby dni wolnych niż pracownik na ½ lub ¼ etatu. Wymiar urlopu dla niepełnoetatowca oblicza się oczywiście na zasadzie proporcji. Oznacza to, że:
- na pełnym etacie pracownikowi przysługuje 20 lub 26 dni wolnych,
- na połowie etatu pracownikowi przysługuje 10 lub 13 dni wolnych,
- na ¼ etatu pracownikowi przysługuje 5 lub 7 dni wolnych
- itd.
Zastanawiając się, jak obliczyć wymiar urlopu, zawsze pamiętaj o tym, że niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Gdzie sprawdzić, ile mam urlopu? Podsumowanie
Zgodnie z prawem pracy urlop wypoczynkowy to niezbywalne prawo każdego pracownika. W jego trakcie zatrudniony zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia, a pula przysługujących mu dni wolnych zależy od stażu pracy (w tym okresu edukacji) i wymiaru zatrudnienia. W większości przypadków urlop nalicza się od góry, ale przywilej ten nie przysługuje osobom, które zaczynają dopiero swoją pierwszą pracę lub podpisują umowę na okres próbny. W ich sytuacji ważne jest więc to, ile urlopu przysługuje za 1 miesiąc pracy.
Jeśli masz jeszcze wątpliwości co do tego, jak nalicza się urlop i ile przysługuje Ci dni wolnych w roku, zapoznaj się z odpowiedziami na najczęściej zadawane pytania!
