Pandemia zachwiała nie tylko polską gospodarką. Wiosenny lockdown, liczne obostrzenia sanitarne, problemy z dostawami czy konieczność przeniesienia się na pracę zdalną spowodowały, że część firm znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Rząd uruchomił środki na wsparcie zagrożonych upadłością przedsiębiorstw, a pieniądze pozyskiwane w ramach funduszy z Unii Europejskiej stały się po raz kolejny znaczącą pomocą i wkładem w rozwój gospodarki, także w koronawirusowym kryzysie.
Portal Funduszy Europejskich, administrowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, stworzył kilka miesięcy temu specjalną zakładkę, gdzie pojawiają się wszystkie informacje związane ze zmianami prawnymi i organizacyjnymi ze względu na COVID-19. Pod tym adresem jest już ponad 320 wiadomości. Dotyczą one głównie zmian:
- w naborach wniosków do poszczególnych programów, które ze względu na panującą sytuację zostają przedłużone,
- w regulaminach,
- programach operacyjnych.
Działania współfinansowane przez Unię Europejską w ramach funduszy operacyjnych nie zostały zamrożone. Część z nich aktywnie wspiera walkę z pandemią, inne zaś wymagały korekt formalnych umożliwiających ich dalsze działanie i po aktualizacji nadal prowadzone są nabory nowych wniosków. Na jakie dodatkowe wsparcie współfinansowane z UE mogą liczyć przedsiębiorcy?
Funduszowy Pakiet Antywirusowy
To element tarczy antykryzysowej, uruchomiony wiosną, objął działania skupione wokół zmian prawnych oraz udogodnień finansowych. W ramach wsparcia prawnego weszła w życie specustawa funduszowa. Sprzęt medyczny zakupiony na potrzeby edukacyjne ze środków UE może być wykorzystywany w walce z pandemią, a przedsiębiorcy będą mogli wykorzystać fundusze unijne na kapitał obrotowy. Z funduszy UE 2,6 mld zł zostało przesuniętych na dopłaty do wynagrodzeń dla pracowników.
We współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, w Programie Operacyjnym Innowacyjny Rozwój ruszyły gwarancje Biznesmax [1] – bezpłatne gwarancje spłaty kredytu zaciągniętego na sfinansowanie kosztów kwalifikowalnych realizowanych projektów. W ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia przeznaczono 500 mln zł na pokrycie kapitału obrotowego dla przedsiębiorców, a także 150 mln zł na dostosowanie działalności firm do realiów pandemii.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości na początku września ogłosiła wyniki ostatniego naboru wniosków na bezzwrotną pomoc w ramach działania „Dotacje na kapitał obrotowy”. W ramach tego działania wsparcie otrzymało ponad 6 tysięcy firm, a kwota łącznej pomocy przekroczyła ponad miliard złotych. Wsparcie ma pomóc sfinansować najpilniejsze potrzeby: opłaty za prąd czy gaz, zakup paliwa, towarów, wynajem powierzchni. Środki zostały pozyskane z dwóch programów operacyjnych Polska Wschodnia oraz Inteligentny Rozwój.
Pożyczki płynnościowe
W sierpniu pula pieniędzy przeznaczona na tę formę pomocy przekroczyła 2 mld zł. Pożyczki udzielane są przez instytucje współpracujące z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Ich zaletą jest połączenie pożyczki z dotacją, która pokrywa wszystkie koszty oprocentowania, dzięki czemu przedsiębiorca spłaca wyłącznie zaciągnięty kapitał [2]. Oferta jest skierowana do firm, które z powodu pandemii znalazły się w sytuacji zagrażającej utrzymaniu płynności finansowej.
Specustawa funduszowa
Rząd w kwietniu przyjął specustawę, która pomaga przedsiębiorcom zmagającym się z trudnościami, a jednocześnie realizującym projekty współfinansowane przez Unię Europejską. Z zadań założonych w projekcie, a tym samym z kosztów ich realizacji, firmy muszą rozliczać się regularnie, pod groźbą cofnięcia wypłaty środków na część lub nawet na całość projektu. Aby wnioskodawcy, pomimo licznych przeciwności, mogli dokończyć trwające projekty, specustawa zakłada szereg udogodnień przy rozliczeniach.
Jak czytamy na stronie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości: „terminy składania wniosków o płatność przypadające w okresie do 31 grudnia 2020 r. ulegają wydłużeniu o 30 dni; zakończenia realizacji projektów – ulegają wydłużeniu o 90 dni, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2023 r.”.
Ponadto, jeśli ze względu na pandemię realizacja części zadań nie będzie możliwa, a beneficjent poniósł już jakieś koszty – o ile nie będzie możliwe ich odzyskanie, PARP uzna te wydatki za kwalifikowalne, czyli uprawniające do zwrotu kosztów w ramach projektu. Ustawa daje też możliwość zmiany postanowień umowy o dofinansowanie, jeśli pandemia uniemożliwi realizację pewnych jej założeń.
Pandemia COVID-19 trwa jednocześnie z regresem gospodarczym, spowodowanym m.in. wprowadzonymi w połowie października kolejnymi ograniczeniami sanitarnymi. Trudno przewidzieć, jakie będą kolejne posunięcia rządu i czy uruchomi on we współpracy z UE kolejne instrumenty niwelujące finansowe skutki koronawirusa, ale póki to możliwe – warto skorzystać z dostępnych możliwości.
Przypisy:
