Czy opiekun osoby z niepełnosprawnością może pracować?
Opiekun osoby z niepełnosprawnością to osoba, która pomaga w codziennym funkcjonowaniu i wykonywaniu podstawowych czynności. Ich zakres zależy przede wszystkim od stanu zdrowia i potrzeb pozostającego pod opieką, jednak najczęściej to wsparcie w utrzymaniu higieny osobistej, podawanie leków, karmienie, zabieranie do lekarza czy na rehabilitację oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu aktywności. Jeśli sytuacja osoby z niepełnosprawnością na to pozwala, co do zasady nie ma przeszkód, aby opiekun pracował zawodowo.
Możliwości zatrudnienia dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami jest wiele, a sprawujący taką funkcję nie zawsze muszą rezygnować z rozwoju swojej zawodowej kariery. Aby jednak ułatwić łączenie wszystkich obowiązków, warto sprawdzić, czy w danym przypadku nie ma możliwości skorzystania z rozwiązań takich jak:
- praca zdalna – jeśli zawód opiekuna na to pozwala, praca zdalna albo hybrydowa może znacznie ułatwić łączenie zobowiązań zawodowych z opieką nad osobą z niepełnosprawnością. Już sam brak konieczności dojazdów do biura to spora oszczędność czasu, który można wykorzystać na inne zadania.
- elastyczny czas pracy – niektóre przedsiębiorstwa są otwarte na wdrażanie do pracy udogodnień, które pozwolą pracownikom zachować balans między życiem prywatnym i zawodowym. Rozwiązanie będzie szczególnie przydatne dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami. W takim trybie będą oni mogli dostosować godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy do potrzeb osoby pozostającej pod opieką.
- wsparcie dla opiekuna – wyzwania związane z opieką nad osobą z niepełnosprawnością sprawiają, że wsparcie rodziny jest nieocenione. Jeśli opiekun chce łączyć obowiązki z zakresu opieki z pracą, być może bliscy będą w stanie pomóc w opiece w czasie, gdy przebywa on w biurze. Alternatywą jest skorzystanie z zewnętrznej opieki tylko na kilka godzin dziennie.
- praca na część etatu – w sytuacji, gdy opiekun mimo wszystko nie może sobie pozwolić na pracę w pełnym wymiarze godzin, warto rozważyć możliwość zatrudnienia na część etatu. Takie rozwiązanie pomoże utrzymać aktywność zawodową i połączyć wszystkie obowiązki.
- narzędzia, jakie daje prawo pracy – przepisy gwarantują szereg praw dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami, w tym m.in. urlop opiekuńczy. Warto znać ich zakres i wykorzystywać w zależności od potrzeb.
Nawet jeśli w danej sytuacji rodzinnej wykonywanie pracy zawodowej przez opiekuna osoby z niepełnosprawnością jest możliwe bez pogorszenia jakości opieki, trzeba dodatkowo sprawdzić, czy podjęcie zatrudnienia nie zamknie drogi do ubiegania się o zasiłki dla opiekunów osób z niepełnosprawnością.
Czy opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogą pracować bez utraty świadczenia pielęgnacyjnego?
Rodzice i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogą korzystać z różnych form pomocy finansowej. Jedną z popularniejszych jest świadczenie pielęgnacyjne. Wsparcie zostało stworzone, aby ułatwić opiekę nad osobą z niepełnosprawnością. Niestety, do niedawna połączenie roli opiekuna z utrzymaniem aktywności zawodowej nie było możliwe, bo przepisy nie pozwalały pracować bez utraty świadczenia.
Zmiany w przepisach, które obowiązują od 1 stycznia 2024 roku, to prawdziwa rewolucja w zasadach korzystania ze świadczenia pielęgnacyjnego.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:
- matce albo ojcu;
- innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom;
- opiekunowi faktycznemu dziecka;
- rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
Warunkiem przyznania takiego świadczenia dla opiekuna osoby z niepełnosprawnością jest sprawowanie opieki nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia, która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki bądź pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Po nowelizacji przepisów opiekunowie mogą pracować i otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne. Dzięki takiej pomocy łatwiej im wykonywać swoje obowiązki w stosunku do pozostającego pod opieką. Nawet jeśli opiekun nie jest w stanie świadczyć pracy na pełny etat, może bez przeszkód dorobić do świadczenia pielęgnacyjnego i tym samym z jednej strony utrzymać aktywność zawodową, a z drugiej – poprawić sytuację finansową rodziny.
Jak długo można pobierać świadczenie pielęgnacyjne? Wsparcie w tej formie jest wypłacane do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Po uzyskaniu pełnoletności kończy się pomoc dla rodziców, a osoba z niepełnosprawnością może skorzystać z innych świadczeń, takich jak np. świadczenie uzupełniające, renta socjalna czy nowe świadczenie wspierające.
Nowe świadczenie wspierające dla dorosłych z niepełnosprawnością
Nowe świadczenie wspierające działa od 1 stycznia 2024 roku i jest przeznaczone bezpośrednio dla osób z niepełnosprawnością. Podczas opracowywania zasad jego udzielania celem było nieuzależnianie pomocy od okoliczności powstania niepełnosprawności czy orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a zamiast tego wzięcie pod uwagę rzeczywistych potrzeb konkretnego beneficjenta.
Aby uzyskać świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością, trzeba uzyskać decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia. Wniosek o jej wydanie należy złożyć do wojewódzkiego lub powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Następnie trzeba wystąpić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie pomocy. Świadczenie wspierające może wynosić od 40 do 220 procent renty socjalnej (jej wysokość to obecnie 1780,96 złotych brutto).
Zasady udzielania wsparcia opiekunom osób z niepełnosprawnością uległy w ostatnim czasie istotnym zmianom. Obecnie opiekunowie mają prawo pracować bez utraty świadczenia pielęgnacyjnego. Po osiągnięciu pełnoletności przez osobę z niepełnosprawnością to ona może się z kolei ubiegać o nowe świadczenie, jakim jest świadczenie wspierające. Celem znowelizowanych przepisów jest lepsze dopasowanie pomocy do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów.
