Bezrobocie sezonowe – co to?
Bezrobocie sezonowe to bezrobocie spowodowane okresową zmiennością warunków klimatycznych i cyklów produkcyjnych w niektórych rodzajach działalności gospodarczej. Jest bezpośrednio związane z sezonowością produkcji.
Istnieją branże, w których brak możliwości zatrudnienia wynika z pory roku. Natężenie pracy najczęściej rośnie w nich latem, a spada zimą. Jako przykład takich dziedzin gospodarki można wskazać np. rolnictwo, turystykę, gastronomię, branżę budowlaną czy branżę ślubną.
Typy bezrobocia
Bezrobocie to złożone zjawisko, które jest badane i mierzone pod różnymi kątami. Z tego powodu można wyróżnić kilka typów bezrobocia.
Ze względu na długość trwania można wyróżnić:
- bezrobocie krótkookresowe – poniżej 3 miesięcy;
- bezrobocie średniookresowe – od 4 do 6 miesięcy;
- bezrobocie długookresowe – od 7 do 12 miesięcy;
- bezrobocie długotrwałe – powyżej 12 miesięcy.
Istotny jest również podział bezrobocia ze względu na przyczyny:
- bezrobocie strukturalne – wywołane różnicami między podażą pracy a zapotrzebowaniem na pracę. Powstaje najczęściej na skutek braku odpowiednich kwalifikacji zawodowych do podjęcia zatrudnienia (np. na skutek restrukturyzacji przemysłu).
- bezrobocie frykcyjne – powstaje przy zmianie pracy, gdy poszukiwania nowego zatrudnienia przedłużają się ze względu na ograniczoną mobilność wywołaną np. chęcią znalezienia jak najlepszej oferty.
- bezrobocie koniunkturalne – wywoływane przez cykliczne zmiany w gospodarce. Ma miejsce w obliczu recesji, gdy produkcja spada ze względu na obniżający się popyt.
- bezrobocie technologiczne – spowodowane przez rozwój technologiczny, który pozwala na zastępowanie pracy ludzi pracą maszyn.
W tym podziale uwzględnia się również definicję bezrobocia sezonowego. Wyróżniamy jawne bezrobocie sezonowe, czyli takie, które uwzględnia bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie pracy, a także ukryte bezrobocie sezonowe (przejawiające się np. poprzez niepełny wymiar zatrudnienia).
Bezrobocie sezonowe – przyczyny
Główną przyczyną bezrobocia sezonowego jest zmiana warunków atmosferycznych w ciągu roku. Istnieją sektory, w których działalność może być prowadzona przede wszystkim latem. To m.in. rolnictwo czy sadownictwo, w których do prawidłowego wzrostu roślin niezbędna jest odpowiednia temperatura. Zbiór owoców przeprowadza się zazwyczaj maksymalnie do końca jesieni, dlatego najwyższa stopa bezrobocia w tych branżach występuje zimą.
Pojęcie bezrobocia sezonowego nie jest też jednak obce sektorom takim jak turystyka czy branża ślubna. W tym przypadku rynek pracy przeżywa ożywienie szczególnie latem, gdy pogoda zachęca do spędzania czasu na świeżym powietrzu, a pary młode mogą liczyć na słoneczną oprawę ceremonii weselnych. Potrzebni są szczególnie pracownicy hoteli, domów weselnych oraz restauracji. Większych problemów ze znalezieniem pracy nie mają przewodnicy turystyczni czy organizatorzy imprez. Gdy zbliża się jesień, zwiększa się ryzyko sezonowego braku zatrudnienia, a bezrobotni pracownicy sezonowi muszą najczęściej szukać innego zajęcia.
Bezrobocie sezonowe – skutki
Bezrobocie sezonowe – mimo że jest naturalnym elementem branż uzależnionych od pór roku – ma określone konsekwencje. Negatywne skutki bezrobocia sezonowego dla pracowników to przede wszystkim poczucie wykluczenia, bieda, obniżenie samooceny czy emigracja zarobkowa. Z tych względów tak ważne jest podnoszenie kompetencji pracowników sezonowych, które umożliwi im znajdowanie zatrudnienia również w innych sektorach, które nie są tak narażone na sezonowe wahania popytu na pracę.
Pracownicy sezonowi
Główny Urząd Statystyczny (GUS) publikuje dane dotyczące bezrobocia na przestrzeni roku. Mimo że różnice nie są diametralne, widać w nich tendencje związane ze zwiększonym zapotrzebowaniem na pracowników sezonowych w cieplejszych miesiącach roku. To spore wyzwanie dla osób, które właśnie z ofertami pracy sezonowej wiążą nadzieję na zapewnienie sobie utrzymania.
Pracownicy sezonowi to przede wszystkim osoby zatrudnione przy zbiorach owoców i warzyw, pracownicy budowlani wykonujący proste prace na budowach, pracownicy food trucków, instruktorzy sportów wodnych, animatorzy i przewodnicy, a także usługodawcy działający w branży ślubnej.
Bezrobocie sezonowe może też dotykać studentów, którzy w obliczu dużej liczby ofert stażów mogą mieć problemy ze znalezieniem stałej pracy po ukończeniu studiów w czerwcu. Z drugiej strony studenci pracujący sezonowo w czasie studiów mają do wyboru wiele ofert zatrudnienia, które pozwalają im przygotować się finansowo na kolejny rok nauki.
Przyczyny i skutki bezrobocia sezonowego wiążą się bezpośrednio ze zmiennością warunków atmosferycznych w Polsce na przestrzeni roku. Jeśli pracujesz w jednej z branż, która jest szczególnie narażona na sezonowe wahania, warto skupić się na ofertach pracy sezonowej w okresie, w którym rynek pracy najbardziej potrzebuje siły roboczej, a w pozostałych porach roku znaleźć inne dodatkowe zajęcie, które zapewni stałość przychodów.
