Co daje status studenta przy umowie zlecenie?
Przedsiębiorcy często zatrudniają studentów na umowie zlecenie, ponieważ w takiej sytuacji nie mają obowiązku odprowadzania składek ZUS, o ile pracownik nie ukończył 26 roku życia. Wszystko dlatego, że tacy studenci mogą korzystać z ubezpieczenia rodziców. Po przekroczeniu tej granicy wieku osoba kontynuująca naukę będzie objęta ubezpieczeniem społecznym na zasadach ogólnych, więc nie da się uniknąć opłacania składek.
Student do 26 roku zarobi dzięki temu więcej niż gdyby takiego statusu nie miał. Dla pracodawcy zatrudnienie studenta to z kolei niższe koszty.
Status studenta w pracy – jakie wymagania należy spełnić?
Aby korzystać z preferencji dla studentów na umowie zlecenie, trzeba spełnić określone wymagania.
Podstawa to posiadanie statusu studenta. Ustawa o szkolnictwie wyższym rozstrzyga, że student to osoba kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolitych studiach magisterskich.
Status studenta utrzymuje się do czasu:
- zdania ostatniego egzaminu na studiach,
- zaliczenia egzaminu dyplomowego,
- zaliczenia ostatniej praktyki przewidzianej programem studiów,
- skreślenia z listy studentów.
Warto wiedzieć, że statusu studenta w pracy nie mają osoby, które są w trakcie przerwy wakacyjnej po zakończeniu studiów I stopnia i przed rozpoczęciem studiów II stopnia. Mimo że w tym okresie legitymacja szkolna pozostaje ważna, to ZUS w swoich stanowiskach wielokrotnie stanowczo podkreślał, że za ten czas pracodawca jest zobowiązany do odprowadzenia składek ZUS za studenta.
Za studenta z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych nie uznaje się też doktorantów i uczestników studiów podyplomowych.
Status studenta a umowa zlecenie – ubezpieczenie zdrowotne
Student na umowie zlecenie do ukończenia 26 lat nie podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym z tego tytułu. Z punktu widzenia pracodawcy nie ma znaczenia, czy dana osoba studiuje dziennie, wieczorowo czy zaocznie ani gdzie studiuje, o ile spełnia wymogi posiadania statusu studenta. Zakład pracy w takiej sytuacji nie ma obowiązku zgłoszenia go do takich ubezpieczeń. Potwierdzeniem statusu studenta dla pracodawcy może być zaświadczenie z uczelni.
Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego studentów poniżej 26 roku życia korzystających z preferencji spoczywa na rodzicach. Warto wspomnieć, że jeśli rodzice nie mają tytułu do ubezpieczenia obowiązkowego, zgłoszenie może być dokonane przez dziadków. Jeśli student nie podlega zgłoszeniu z jakiegokolwiek tytułu, zgłoszenia na podstawie oświadczenia o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu dokonuje uczelnia.
Prawo do bezpłatnego korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej wygasa w ciągu 4 miesięcy od zakończenia kształcenia w szkole wyższej.
Umowa zlecenie dla studenta – podatek dochodowy
Dodatkową dobrą wiadomością dla osób poniżej 26 roku jest fakt, że wynagrodzenie zleceniobiorcy, który nie osiągnął tego wieku, nie jest opodatkowane. W tym zakresie nie ma jednak znaczenia, czy dana osoba ma status studenta, czy nie. Ze zwolnienia z opłacania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych skorzystają wszyscy zatrudnieni na umowie zlecenie spełniający kryterium wieku.
Prawa studenta na umowie zlecenie
Umowa zlecenie dla studentów poniżej 26 roku życia to korzystna forma rozliczenia za usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstwa. Warto jednak pamiętać, że w tym przypadku pracownicy nie są objęci przepisami kodeksu pracy i nie można mówić o stosunku pracy, z którym wiążą się określone prawa dla zatrudnionych.
Zleceniobiorcy nie mogą korzystać m.in. z płatnego urlopu wypoczynkowego czy ochrony przed wypowiedzeniem umowy, a studenci dodatkowo z odpłatnych zwolnień lekarskich. Prawa studenta na umowie zlecenie są determinowane przede wszystkim przez zapisy umowy, dlatego przed rozpoczęciem współpracy warto dokładnie się z nimi zapoznać.
Warto też pamiętać, że umowa o pracę nie może być zastąpiona przez umowę zlecenie przy zachowaniu takich samych warunków. Jeśli wykonywane zadania i zasady współpracy mają cechy stosunku pracy, to nie ma możliwości zawarcia z pracownikiem umowy zlecenie. Gdy do tego dojdzie, ustalenie stosunku pracy może być przeprowadzone na drodze formalnej.
Stawka godzinowa dla studenta zatrudnionego na umowę zlecenie
Studentów na umowie zlecenie obowiązuje minimalna stawka godzinowa. Dzięki temu takie osoby nie zarobią mniej niezależnie od miejsca, gdzie podejmą pracę.
Minimalna stawka godzinowa na umowie zlecenie od lipca 2024 roku to 28,10 złotych brutto, jednak w przypadku studentów stawka brutto będzie równa stawce netto do wypłaty.
Zatrudnienie studenta na umowie zlecenie – koszty pracodawcy
Przy zatrudnieniu studenta na umowie zlecenie nie ma mowy o żadnych kosztach pracodawcy. Wszystko dlatego, że zakład pracy nie musi odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Student nie płaci z kolei podatku od uzyskiwanych przychodów. To duża oszczędność.
Ze względu na zwolnienia wypłata brutto studenta na umowie zlecenie jest równa wypłacie netto. Nie ma też żadnych kosztów pracodawcy, podczas gdy w przypadku standardowego pracownika koszty pracodawcy przy pensji na poziomie 5000 złotych brutto wyniosłyby przeciętnie dodatkowo ponad tysiąc złotych.
Zatrudnienie studentów poniżej 26 roku na umowie zlecenie to realne oszczędności zarówno dla pracodawców, jak i dla pracowników. Trzeba jednak pamiętać, że gdy spełnione są cechy stosunku pracy, przepisy nie dopuszczają zawarcia między stronami umowy zlecenie. Dodatkowo studentów współpracujących w tej formie nie obejmuje ochrona pracownicza ani przepisy o urlopie.
