Ustawa Aktywny Rodzic – zmiany w świadczeniach 2024

31.10.24
clock 5 min.
Marzena Pilarz-Herzyk Marzena Pilarz-Herzyk
Ustawa Aktywny Rodzic – zmiany w świadczeniach 2024

Jesień przyniosła ze sobą nowe przepisy w postaci Ustawy Aktywny Rodzic. I choć nie zdążyły one się jeszcze dobrze zadomowić w polskim porządku prawnym, z pewnością zdążyły już sporo namieszać. Rodzice wyczekiwali tych zmian od czasu kampanii wyborczej, kiedy to zaproponowano „barciowe” jako jeden ze 100 konkretów Koalicji na 100 dni. Prace nad Ustawą zajęły znacznie więcej niż 100 dni, ale trzeba przyznać, że oprócz głośno zapowiadanego barciowego, Ustawa to kompleksowy system świadczeń dla rodziców dzieci do lat trzech.

W tym artykule:
  1. Babciowe wcale nie dla babci
  2. Aktywnie w żłobku
  3. Aktywnie w domu

Babciowe wcale nie dla babci

Warto zauważyć, że babciowe, choć błędnie przyjęło się sądzić, że będzie dla babć, zajmujących się wnukami, znacząco poszerzyło grupę odbiorców. Teraz bowiem program Aktywni Rodzice w Pracy ma za zadanie pomóc rodzicom finansowanie każdej opieki nad dzieckiem do lat trzech, o ile to dziecko nie jest objęte opieką instytucyjną. Nie ma więc absolutnie znaczenia czy opiekę tę będzie sprawowała babcia czy dziadek, a może niania i tak można by długo wymieniać.

Świadczenie wynosi 1500zł i przysługuje rodzicom pod warunkiem, iż oboje pracują. Jednocześnie muszę spełnić warunki finansowe, w ramach których łącznie muszą osiągnąć w danym miesiącu, przychód nie mniejszy niż wynagrodzenie minimalne, a każdy z nich, nie mniej niż połowę tej kwoty. Tu dobra wiadomość dla osób, która prowadzą jednoosobowe działalności gospodarcze, bo takie niezależnie od tego, jak długo działają, będą wpisywały się w powyższe kryteria. Należność można pobierać pomiędzy 12 a 35 miesiącem życia dziecka.

Nie bez znaczenia pozostaje też fakt, iż żaden z rodziców nie traci statusu osoby aktywnej zawodowo, jeśli pobiera zasiłek macierzyński, chorobowy, opiekuńczy itp. Jedyny wykluczony tu urlop, to urlop wychowawczy.

Aktywnie w żłobku

Jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego, objęte jest opieką opiekuna dziennego, rodzice bez względu na aktywność zawodową, mogą pobrać świadczenie aktywnie w żłobku. Tutaj aktywność zawodowa w ogóle nie jest brana pod uwagę. Jednocześnie nie ma możliwości, aby pobierali oni świadczenie Aktywni rodzice w pracy (pomimo tego, że wiele osób błędnie interpretowano wyjaśnienia strony rządowej na temat wyboru rodziców).

Świadczenie wynosi 1500zł, ale tu odmiennie od poprzednika, wypłacane jest bezpośrednio na konto instytucji. Kwota 1500zł to tak naprawdę kwota maksymalna. Wypłacone zostanie bowiem nie więcej, niż czesne, jakie rodzice faktycznie ponoszą za opiekę nad dzieckiem ( po wyłączeniu wyżywienia). Różnicy rodzice nie mogą otrzymać na konto, co mocno wielu rozczarowało, choć takich planów od początku nikt nie miał. Należy tu wspomnieć, że Ustawodawca ustalił maksymalny próg czesnego na kwotę 2200zł. Jeśli placówka będzie droższa, rodzice nie mogą pobrać świadczenia Aktywnie w żłobku.

Dopłata do żłobka przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 rok życia.  Jeśli rekrutacja do przedszkola zakończyłaby się niepowodzeniem, wówczas dziecko dalej uczęszczające do żłobka, ma możliwość korzystania z dopłat do końca roku szkolnego, w którym ukończy 4 rok życia. I tu niektórzy po latach swoich doświadczeń w szkole dowiedzieli się, ze rok szkolny kończy się 31 sierpnia każdego roku, a nie w okolicach 20 czerwca. To może powodować niezadowolenie uczniów (tak na wszelki wypadek), ale z perspektywy rodziców zapewnia dłuższe pobieranie dopłat, niż tylko do wakacji.

Aktywnie w domu

Ustawodawca zadbał o szereg aktywności w nowych przepisach. Nadmiernie aktywni rodzice doszukują się jednak w tym świadczeniu czegoś, co odebrało im dotychczasowe RKO. A tak naprawdę ten program to nic innego, jak właśnie RKO, ale po zmianie nazwy. Oprócz nazwy zmiany zmienia się coś znacznie bardziej istotnego. Od października 2024 dopłaty będą obejmowały również pierwsze dziecko w rodzinie.

Kwota świadczenia pozostaje na tym samym poziomie i wynosi 500zł przez okres 24 miesięcy. Dopłata ta ma na celu objąć wszystkich rodziców, którzy nie kwalifikują się do żadnego z powyżej omówionych programów. Tym samym Ustawodawca nikogo nie zostawił bez żadnej dopłaty do opieki nad dzieckiem do lat trzech.

Ustawa Aktywny Rodzic różni się od zapowiadanego babciowego przede wszystkim tym, że stała się Ustawą obejmującą system świadczeń dla rodziców, a nie ograniczyła się tylko do jednego świadczenia. Ustawodawca zadbał o zamieszczenie różnych dopłat w jednym dokumencie, więc nie wymaga się już od rodziców błądzenia po kartkach różnych aktów prawnych, które na pierwszy rzut oka mają niewiele wspólnego z tego rodzaju świadczeniami. Warto pamiętać o celu Ustawy, która ma za zadanie pomóc rodzicom w zapewnieniu opieki nad małymi dziećmi. To nie są programy, które mają zapewnić bezwarunkową, równą dopłatę dla wszystkich, bez względu na podejmowane decyzje w zakresie aktywności zawodowej i opieki nad dzieckiem.