Szacunek w pracy – jak reagować na brak szacunku w pracy?

Dlaczego szacunek w pracy jest tak istotny?

Wzajemny szacunek odgrywa kluczową rolę we wzmacnianiu pozytywnego środowiska pracy i budowaniu relacji. Te czynniki znacząco wpływają na efektywność pracowników i tym samym przekładają się na sukces albo porażkę firmy.

Szacunek w pracy daje korzyści pracownikom, jak i firmie, tworząc atmosferę, w której ludzie czują się docenieni i zmotywowani do pracy.

Szacunek w pracy – jak się przejawia?

Szacunek w pracy to nie tylko uprzejmości, uśmiechy i zwroty grzecznościowe, ale też wzajemne zrozumienie i uczciwość wobec innych i siebie.

Przykłady szacunku to m.in.:

• organizowanie spotkań ze współpracownikami każdego szczebla;
• dbanie o różnorodność w firmie;
• jasne zasady komunikacji wewnątrz działu, jak i całej firmy;
• zaangażowanie wszystkich w tworzenie danych projektów i dzielenie się informacjami o sukcesach i dalszych planach firmy;
• uwzględnienie opinii i pomysłów pracowników;
• doceniania pracowników;
• zwalczanie przejawów mobbingu oraz nieprawdziwych plotek.

Brak szacunku – przykłady

Brak szacunku może okazywać pracodawca wobec pracowników, pracownicy wobec szefa, oraz współpracownicy więc siebie.

Brak szacunku może objawiać się np.:

• aroganckim zachowaniem przełożonego, np. złośliwymi uwagami;
• agresywnym zachowaniem kierownika wobec pracownika;
• nadmierną pewnością siebie i dostrzeganiem wyłącznie własnych potrzeb;
• podważaniem autorytetu przełożonego przy współpracownikach;
• obgadywaniem;
• przypisywanie sobie cudzych zasług;
• odmawianiem wykonywania zadań;
• krzykiem na innych;
• aroganckim zachowaniem pracownika może też być trzaskanie drzwiami,
• ignorowanie telefonów w czasie pracy oraz ostentacyjne wychodnie z biura.

Jak zdobyć szacunek współpracowników?

Aby przekonać do siebie współpracowników, trzeba wykazać się dobrą wolą, odrobiną wysiłku oraz cierpliwością. Wprawdzie nie ma jednej uniwersalnej rady, która sprawi, że nagle zdobędziemy szacunek, ale jest kilka prostych zachowań, które pomogą efektywniej zyskać przychylność członków zespołu.

Słowność

Dotrzymywanie słowa to jedna z najważniejszych czynników sprzyjających budowaniu trwałych relacji bazujących na zaufaniu. Słowność oznacza, że dana osoba zrobi to, co zapowiedziała. Przełożony, który obieca pracownikowi np. podpisanie urlopu albo podwyżkę bądź współpracownik zapewniający kolegę z działu, że pomoże mu w zadaniu i nie dotrzyma słowa, pokazuje, że inni nie są dla niego ważni. Słowa bez pokrycia w czynach nic nie znaczą. Z czasem do niesłownej osoby nikt nie będzie zwracał się z prośbą o pomoc, ani też oferował swojej.

Punktualność

Punktualność to jedna z elementarnych zasad savoir vivre-u i szeroko rozumianej kultury osobistej. Przychodząc na czas do pracy, na spotkanie czy wykonując powierzone zadanie, dajemy sygnał innym, że zależy nam na wykonaniu danej czynności na czas, jesteśmy zaangażowani i odpowiedzialni. Spóźnianie się świadczy też o tym, że nie obchodzą nas inni i ich czas, czyli ich nie szanujemy. Oczywiście są sytuacje nieprzewidywalne jak np. korki, pęknięta rura w domu, które spowodują spóźnienie, jednak w takim przypadku należy zadzwonić, uprzedzić o spóźnieniu i za nie przeprosić.

Równe traktowanie

Zgodnie z kodeksem pracy, pracownicy powinni być równo traktowani m.in. w zakresie warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną oraz formę zatrudnienia. Trzeba jednak pamiętać, że równe traktowanie odnosi się też do relacji między współpracownikami. W zakładzie pracy wszelkie antypatie i sympatie powinny schodzić na drugi plan. Szef, który faworyzuje poszczególnych ludzi, pewnością nie zaskarbi sobie przychylności całego zespołu.

Uznanie i konstruktywna krytyka

Każdy z nas potrzebuje aprobaty i uznania. Dla pracowników nie ma nic bardziej motywującego do działania niż pochwała z ust pracodawcy za dobrze wykonana pracę. Zawsze mile widziane są też słowa uznania od kolegów i koleżanek. Przy czym komplementy powinny być szczere i osobiste.

Z kolei, jeśli chcemy kogoś skrytykować, zróbmy to w sposób konstruktywny, czyli przedstawmy problem albo negatywną opinię wraz z opcjami możliwych rozwiązań tej sytuacji. Krytykując kogoś albo zwracając mu uwagę, pamiętajmy, aby zrobić to na osobności. W ten sposób nie wprowadzimy nerwowej atmosfery, a osoba, której zwracamy uwagę, nie będzie zakłopotana.

Poczucie humoru

Osoby z poczuciem humoru potrafią rozładować napięcie w zespole, wprowadzić swobodną atmosferę i luźniejsze podejście do problemów i zadań. Zbyt poważna postawa świadczy o małym dystansie do siebie i sztywności. Szef z poczuciem humoru wydaje się bardziej przyjazny i dostępny – dla takiej osoby chętniej się pracuje.

Przy tym warto pamiętać, że nie wszystkie żarty śmieszą każdego. Dowcipy o religii albo płci nie zawsze bawią, a często wprowadzają słuchaczy w zakłopotanie. Dlatego, jeśli nie mamy zdolności do dowcipkowania – nie róbmy tego na siłę.

Aktywne słuchanie

Aktywne słuchanie to cecha dobrego lidera. Kiedy współpracownicy poszukują możliwości rozmowy, aby podzielić się swoimi opiniami i pomysłami, warto pokazać im zainteresowanie i wysłuchać tego, co mają do powiedzenia. Podczas spotkania należy patrzeć rozmówcy w oczy, potwierdzać zrozumienie jego punktu oraz zadawać pytania. Taka postawa wzbudza zaufanie i respekt. Nerwowe zerkanie na zegarek albo w komputer, pospiesznie albo okazywanie znudzenia świadczy braku szacunku dla drugiej osoby oraz jest wbrew zasadom dobrego wychowania.

Poszanowanie czasu współpracowników

Długotrwałe zebrania, na których prowadzone są dyskusje niewnoszące nic do pracy zespołu oraz funkcjonowania firmy, to strata cennego czasu, jaki można by było przeznaczyć np. na dokończenie analizy albo odpowiedzieć na emaile. Szef, jeśli chce zyskać szacunek, powinien dobrze rozplanować zadania oraz ustalić priorytety na zebraniach, tak aby omawiać na nich tylko ważne dla wszystkich sprawy. Kwestie dotyczące danych pracowników można omówić na indywidualnym spotkaniu.

Rozwój osobisty

Osoby, które inwestują w siebie w życiu prywatnym oraz zawodowym zwykle wzbudzają podziw i szacunek. Wielu ludzi nie potrafi znaleźć czasu albo zwyczajnie nie chce im się iść na kurs rozwijający pasje, albo kompetencje zawodowe. Szef, który ciągle się uczy i zdobywa nowe umiejętności, jest motywatorem dla swojego zespołu. Oczywiście inwestycja w siebie nie powinna tylko wynikać z chęci uzyskania szacunku, ale przede wszystkim z wewnętrznej potrzeby zdobywania wiedzy i rozwijania się.

Jak reagować na brak szacunku?

Reakcja na brak szacunku do pracownika albo przełożonego może być bardzo różna od krzyków i złości, wymowne milczenie i zaczerwienienie twarzy po zwolnienie z pracy. Warto wiedzieć, że szacunek można też zyskać odpowiednią reakcją na okazywanie jego braku. Oto kilka sposobów, jak to zrobić.

• Przede wszystkim reakcja powinna być szybka i spokojna.
• Nie warto wdawać się w kłótnie i wyjaśniać sprawę, tylko należy jasno postawić granice. Najlepiej wyrazić głośny sprzeciw wobec takiego zachowania i wskazać oczekiwania na wypadek podobnej sytuacji.
• Można też dopytać drugą osobę o powód niestosownego zachowania.
• Jeśli doszło do zachowań agresywnych lub krzyków, dobrze jest jak najszybciej uciąć konflikt i nie pozwolić na jego eskalację, np. zapraszając strony na rozmowę na osobności.

Należy też zadbać o język ciała. Komunikat wypowiedziany cichy i niepewnym głosem z głową schyloną ku dołowi na pewno nie przyniesie oczekiwanego efektu. Przy konfrontacji trzeba mówić głośno i pewnie patrząc przy tym rozmówcy w prosto w oczy.

Podsumowanie

Brak szacunku w pracy może przybierać wiele form i dotyczyć wszystkich – bez względu na stanowisko i funkcję. Pracodawcy, jak i pracownicy często zmagają się z obgadywaniem, podważaniem autorytetu lub kompetencji oraz jawną agresją słowną. Jeśli takie zachowania są powtarzalne i długotrwałe to mogą nosić znamiona mobbingu. A za to już grożą poważne konsekwencje.

Reakcja na brak szacunku powinna być spokojna i jednocześnie stanowcza. Trzeba dać innym do zrozumienia, że nie życzymy sobie takiego zachowania oraz sprecyzować nasze oczekiwania na przyszłość. Przy czym musimy odróżnić konstruktywną krytykę od okazywania braku szacunku. Ta pierwsza nie tyle wytyka błędy, ile wskazuje je wraz z możliwym rozwiązaniem problemu. Druga jest nastawiona na sprawienie przykrości i zwątpienia w swoje umiejętności.