Niewykorzystany urlop dodatkowy osoby z niepełnosprawnością

Dodatkowy urlop dla pracowników z niepełnosprawnością

Wymiar standardowego urlopu wypoczynkowego przysługującego osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę zależy od stażu pracy, do którego wlicza się również lata nauki według ustawowego przelicznika. 26 dni płatnego wolnego do wykorzystania mają pracownicy, którzy mogą się pochwalić stażem co najmniej 10-letnim. Pozostali zatrudnieni mają do dyspozycji 20 dni urlopu. Niektórym pracownikom przysługuje jednak prawo do dodatkowego urlopu rehabilitacyjnego lub tzw. urlopu na turnus rehabilitacyjny. 

Dodatkowy urlop rehabilitacyjny dla osoby z niepełnosprawnością

Dodatkowy urlop wypoczynkowy został wprowadzony przez ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przysługuje pracownikom z niepełnosprawnością, którzy dysponują orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Przepisy o urlopie rehabilitacyjnym wyłączają z grona uprawnionych do takiego wolnego osoby legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu lekkim. 

Wolne nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego, którego wymiar przekracza 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Urlop rehabilitacyjny został stworzony po to, aby wspierać osoby z niepełnosprawnościami w powrocie do zdrowia, rehabilitacji i aktywizacji społecznej. 

Urlop na turnus rehabilitacyjny dla osoby z niepełnosprawnością

Urlop wypoczynkowy pracowników z niepełnosprawnością może być jeszcze dłuższy. Wszystko dzięki urlopowi na turnus rehabilitacyjny, który stanowi dodatkowe uprawnienie. 

Urlop na turnus rehabilitacyjny osoba z niepełnosprawnością ma prawo wykorzystać jednorazowo, jeśli bierze udział w turnusie rehabilitacyjnym bądź w częściach, gdy zachodzi konieczność wykonania specjalistycznych badań czy zabiegów. W tym drugim przypadku ze zwolnienia można korzystać, gdy wskazane czynności nie mogły być wykonane poza godzinami pracy, a okres wolnego obejmuje zarówno czas zabiegu, jak i dojazdu do placówki medycznej. Jeśli pracownik z niepełnosprawnością ma podstawy do skorzystania z uprawnienia, pracodawca nie może wymagać od niego wzięcia zwykłego urlopu na ten czas. 

Pracodawca udziela wolnego na turnus rehabilitacyjny na podstawie wniosku lekarza, który sprawuje opiekę medyczną nad osobą z niepełnosprawnością. Pracownik za okres nieobecności w pracy ma prawo do wynagrodzenia obliczanego jako ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Podstawą jego wypłaty jest dokument potwierdzający pobyt. 

Warto podkreślić, że zwolnienie przysługuje tylko w przypadku wyjazdu na turnus rehabilitacyjny, gdzie realizowany jest dostosowany do schorzeń uczestników program rehabilitacji oraz ma miejsce aktywizacja społeczna, a nie np. w razie wyjazdu do sanatorium. Pracodawca może wymagać udokumentowania prawa do zwolnienia również w przypadku wolnego na wykonanie zabiegów leczniczych. 

 

Dodatkowy urlop przy niepełnosprawności. Ile łącznie wynosi dni w roku?

Długość urlopu rehabilitacyjnego wynosi co do zasady 10 dni w ciągu roku. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik nabywa po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do jednego z wymaganych stopni niepełnosprawności. Jeśli jednak dana osoba spełnia kryteria skorzystania z tzw. urlopu na turnus rehabilitacyjny, dodatkowy urlop dla osoby z niepełnosprawnością może być jeszcze dłuższy. Takie zwolnienie od pracy nie może w tym przypadku przekroczyć 21 dni roboczych. 

Tym samym, jeśli osoba z niepełnosprawnością wykorzystała urlop rehabilitacyjny w danym roku w wymiarze 10 dni i chce wziąć wolne na czas rehabilitacji na turnusie, ma do dyspozycji 11 dni zwolnienia. Analogicznie sytuacja wygląda, gdy pracownik wyjeżdżał już na turnus wypoczynkowy i skorzystał ze zwolnienia z tego tytułu. Dla przykładu, jeżeli wolne na czas rehabilitacji na turnusie wyniosło 12 dni, osoba z niepełnosprawnością będzie mogła skorzystać z dodatkowego urlopu rehabilitacyjnego jedynie w wymiarze 9 dni. 

Czy niewykorzystany urlop dodatkowy dla osoby z niepełnosprawnością przepada z końcem roku kalendarzowego?

Czas na wykorzystanie urlopu rehabilitacyjnego jest stosunkowo długi. Dodatkowy urlop z tytułu niepełnosprawności nie przepada z końcem grudnia. 

Niewykorzystany urlop rehabilitacyjny przechodzi na kolejny rok. Wszystko dlatego, że do takiego wolnego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące udzielania zwykłego urlopu wypoczynkowego. Niewykorzystany urlop rehabilitacyjny powinien więc zostać udzielony do końca września następnego roku. Analogicznie przedawnienie urlopu dodatkowego nastąpi po upływie 3 lat.  

Inne zasady obowiązują jednak w zakresie tzw. urlopu na turnus rehabilitacyjny. W tym przypadku zwolnienie można wykorzystać tylko w konkretnym roku kalendarzowym. W kolejnych latach – jeśli zostaną spełnione kryteria skorzystania z uprawnienia – osoba z niepełnosprawnością będzie mogła skorzystać z nowej puli. O ile więc urlop rehabilitacyjny w wymiarze 10 dni przechodzi na kolejny rok, to okres ewentualnego dodatkowego zwolnienia w wymiarze 11 dni trzeba wykorzystać do końca danego roku kalendarzowego. 

Dodatkowy urlop rehabilitacyjny i urlop na turnus rehabilitacyjny to dodatkowe wolne dedykowane dla aktywnych zawodowo osób z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym i znacznym, które ma ułatwić im rehabilitację i łączenie obowiązków związanych z zatrudnieniem ze staraniami o poprawę stanu zdrowia. Uprawnieni, którzy spełnią kryteria wymagane przez przepisy, mogą korzystać nawet z 21 dodatkowych dni wolnych. Warto znać regulacje w zakresie urlopu dla osób z niepełnosprawnością, ponieważ pracodawcy są zobowiązani do respektowania przysługujących pracownikom uprawnień w tym zakresie.