Czym jest L4 na dziecko?
L4 na dziecko to zwolnienie na dziecko, które jest chore. W tym okresie rodzice świadczący pracę zachowują prawo do zasiłku opiekuńczego pod pewnymi warunkami. Chorobowe na dziecko przysługuje w sytuacji, gdy rodzic sprawuje osobistą opiekę nad małoletnim, który zachorował bądź jest czasowo pozbawiony opieki instytucji takiej jak np. żłobek.
Zasady wykorzystania L4 na dziecko reguluje ustawa z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1732). Limit dni L4 na dziecko, który przysługuje rodzicom, zależy od wieku dziecka. Pula może być dzielona między matką i ojcem.
Komu przysługuje zwolnienie na chore dziecko?
Opieka na dziecko od lekarza przysługuje matce albo ojcu dziecka. Nie ma możliwości sprawowania jej wspólnie. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której jedno z dzieci jest chore, ale przebywa w domu, a drugie znajduje się w szpitalu i konieczne jest, aby ktoś sprawował nad nim opiekę w placówce medycznej.
L4 na dziecko przysługuje dodatkowo tylko osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym. To podstawowy wymóg, aby nieobecność w pracy została usprawiedliwiona i nie naraziła rodzica na negatywne konsekwencje zawodowe i finansowe. Dodatkowo opieka na dziecko jest dopuszczalna tylko w sytuacji, gdy w gospodarstwie domowym nie ma innej osoby, która mogłaby się zająć chorym dzieckiem.
Opieka nad chorym dzieckiem – ile dni?
Wymiar opieki nad chorym dzieckiem jest zależny od jego wieku. Dni są ograniczone i po przekroczeniu limitu L4 na dziecko nie będzie przysługiwało. Sprawdź, w jakim wymiarze przysługuje L4 na chore dziecko.
60 dni
Opieka nad dzieckiem 60 dni przysługuje, jeśli w grę wchodzi opieka nad chorym dzieckiem do lat 14. Ustawodawca wyszedł z założenia, że to właśnie najmłodsze dzieci potrzebują wsparcia w największym zakresie. Warto podkreślić, że limit 60 dni obowiązuje niezależnie od tego, ile dzieci mają rodzice. Na tej podstawie zarówno matka, która wychowuje jedną pociechę, jak i ta, która ma trójkę dzieci, może wykorzystać 60 dni L4 na dziecko, o ile nie korzysta z niego również ojciec małoletniego. Warto bowiem pamiętać, że limit dni jest wspólny dla obojga rodziców. Wymiar L4 na dziecko pomniejsza również opieka nad innym członkiem rodziny.
30 dni
Opieka nad chorym dzieckiem do lat 14 wynosi 60 dni. Po ukończeniu 14 roku życia okres ten jest skracany, ale wciąż wynosi więcej niż w przypadku zdrowych małoletnich. W tym przypadku zwolnienie na opiekę nad dzieckiem przysługuje w wymiarze 30 dni.
14 dni
Najkrócej trwa opieka nad zdrowym dzieckiem po ukończeniu przez nie 14 roku życia. To tylko 14 dni rocznie. Jeśli dziecko zachoruje poważniej, limit może okazać się niewystarczający. Warto jednak pamiętać, że ideą L4 na dziecko jest zapewnienie choremu dziecku opieki. Starszy potomek jest zazwyczaj w stanie zadbać o siebie samodzielnie. Jeśli mimo wszystko po wykorzystaniu limitu rodzice uważają, że sprawowanie opieki jest niezbędne, pozostaje im wziąć urlop wypoczynkowy albo zwolnienie bezpłatne.
Ile jest płatne zwolnienie na dziecko?
Opieka na dziecko od lekarza daje możliwość, aby członek rodziny sprawował opiekę nad małoletnim dzieckiem, które zachorowało. Mimo niestawiennictwa w pracy taka obecność jest usprawiedliwiona, a za okres, w którym rodzic wziął L4 na dziecko, przysługuje zasiłek opiekuńczy. Mimo zwolnienia matka albo ojciec otrzymują więc pieniądze.
Zasiłek opiekuńczy na chore dziecko przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku. Nie stosuje się w tym przypadku okresu wyczekiwania tak jak np. w odniesieniu do zasiłku w sytuacji zachorowania przez rodzica i pójścia na L4. Dzięki temu z opieki na dziecko może skorzystać również rodzic, który dopiero rozpoczął świadczenie pracy.
Aby uzyskać zasiłek opiekuńczy na chore dziecko, trzeba podjąć określone działania. Konieczne jest złożenie wniosku przez pracownika. Pracodawca po wystawieniu L4 na dziecko widzi informację na ten temat na koncie w PUE ZUS. Mimo to do wypłaty świadczenia konieczne jest złożenie wniosku na formularzu Z-15a. W dokumencie należy wskazać:
- okres, za który rodzic będzie się ubiegać o zasiłek z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem;
- dane osobowe dziecka, które wymaga opieki;
- oświadczenia w zakresie m.in. niemożności sprawowania opieki nad małoletnim przez innych członków rodziny, pozostawania z małoletnim w jednym gospodarstwie domowym, pracy w systemie zmianowym czy informacji o zmianie płatnika składek w ciągu ostatniego roku;
- dane drugiego rodzica;
- dane innego członka rodziny, jeśli otrzymał zasiłek opiekuńczy na dziecko.
Jeśli jesteś zatrudniony na podstawie umowy o pracę, wniosek przekazujesz do płatnika składek. Osoby prowadzące działalność gospodarczą zgłaszają się bezpośrednio do ZUS. Niezbędne druki znajdziesz na stronie ZUS.
Kiedy nie przysługuje zasiłek opiekuńczy na chore dziecko?
Jak zostało już wcześniej wspomniane, istnieją sytuacje, w których zasiłek opiekuńczy na chore dziecko nie przysługuje. To m.in. przypadek, w którym w rodzinie jest zdrowa osoba, która może sprawować opiekę nad dzieckiem w czasie jego choroby. To jednak niejedyna sytuacja, w której L4 na dziecko jest niedopuszczalne.
Zasiłku nie otrzymasz również, gdy przebywasz na urlopie, w którego trakcie Twoje dziecko zachorowało. W odróżnieniu od zachorowania osoby zatrudnionej choroba dziecka nie prowadzi do przerwania urlopu. Wszystko dlatego, że w czasie urlopu wypoczynkowego rodzic może zająć się dzieckiem, a także zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Zasiłek opiekuńczy na dziecko nie przysługuje dodatkowo w sytuacji, gdy rodzice wykorzystali już roczny limit przysługujący im w zależności od wieku małoletniego.
Czy pracodawca może odmówić udzielenia opieki nad dzieckiem?
Przepisy rozstrzygają, że pracownicy są zobowiązani do ustalania z pracodawcą terminu wykorzystania urlopu wypoczynkowego, a w wyjątkowych sytuacjach mogą być nawet odwołani z urlopu. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku opieki nad zdrowym dzieckiem. Zgodnie z prawem pracodawca nie może odmówić matce albo ojcu takiego prawa, jednak ma prawo do zaproponowania innego terminu wykorzystania tych dni wolnych.
Nie należy jednak mylić takiego przypadku z sytuacją, w której chodzi o sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem. Pracodawca nie może odmówić rodzicowi skorzystania z L4 na dziecko. Jeśli matka albo ojciec spełniają wymogi do skorzystania z opieki nad chorym dzieckiem, ich nieobecność w pracy będzie usprawiedliwiona bez względu na opinię pracodawcy, a także zachowają prawo do zasiłku chorobowego. Należy jednak pamiętać, że o zaistniałej sytuacji każdy pracownik jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić zakład pracy.
Warto pamiętać, że w czasie korzystania z L4 na dziecko pracodawca i ZUS mogą kontrolować ubezpieczonego. W tym okresie rodzic nie może pracować zarobkowo i korzystać z usług niani, a małoletni nie może chodzić do przedszkola czy szkoły. Jeśli okaże się, że zwolnienie nie jest wykorzystywane prawidłowo, może zostać ustalone niezgodne z przepisami wykorzystanie zasiłku.
Mimo wszystkich ograniczeń i formalności L4 na dziecko to skuteczne narzędzie, które umożliwia zapewnienie opieki dziecku, które ze względu na stan zdrowia jej potrzebuje.
