Kosiniakowe – komu przysługuje to świadczenie rodzicielskie?

Co to jest kosiniakowe?

Kosiniakowe to świadczenie rodzicielskie, które stanowi pomoc finansową dla rodziców niemających prawa do zasiłku macierzyńskiego. Zostało wprowadzone dlatego, że do 2016 roku bezrobotna matka po urodzeniu dziecka była pozostawiona bez pomocy. Wsparcie otrzymywały tylko te kobiety, które opłacały wcześniej składki na ubezpieczenie chorobowe, czyli np. zatrudnione na umowę o pracę czy prowadzące własną działalność gospodarczą. 

Nazwa świadczenia pochodzi o nazwiska pomysłodawcy rozwiązania. Inicjatorem wprowadzenia kosiniakowego był Władysław Kosiniak-Kamysz, który w tamtym czasie był Ministrem Pracy i Polityki Społecznej.

Komu przysługuje kosiniakowe?

Osoby, które mogą się ubiegać o świadczenie kosiniakowe, to przede wszystkim studentki i studenci, bezrobotni (zarówno zarejestrowani, jak i niezarejestrowani w urzędzie pracy) czy osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, które nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Dodatkowe środki należą się również rolniczkom i rolnikom, a także osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, które nie pobierają zasiłku macierzyńskiego. 

Ustawa o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 roku (t.j. Dz.U. 2023 poz. 390) rozstrzyga, że o kamyszowe mogą się ubiegać:

  • matka albo ojciec dziecka, 
  • rodzic adopcyjny dziecka do 7 roku życia (albo do 10 roku życia, jeśli podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego), 
  • opiekun faktyczny, który sprawuję opiekę nad dzieckiem do 7 roku życia (albo do 10 roku życia, jeśli podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego),
  • rodzina zastępcza, jeśli sprawuję opiekę nad dzieckiem do 7 roku życia (albo do 10 roku życia, jeśli podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego). 

Kosiniakowe w pierwszej kolejności przysługuje matce dziecka. Ojciec może się o nie ubiegać, jeśli matka skróci okres pobierania świadczenia po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni albo gdy matka umrze bądź zrzeknie się praw rodzicielskich do dziecka. 

Warto podkreślić, że matka może się ubiegać o zasiłek kosiniakowy również, gdy ojciec dziecka jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

Kosiniakowe – ile wynosi?

Kosiniakowe świadczenie rodzicielskie to 1000 zł dla bezrobotnych matek, a także opiekunów, którzy z różnych powodów nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Jego wysokość pozostaje na niezmiennym poziomie od lat. Świadczenie kosiniakowe ma pomóc rodzicom w utrzymaniu potomka w czasie, w którym możliwość świadczenia pracy przez matkę jest ograniczona. Wysokość świadczenia nie jest zależna od dochodów. Nie podlega również opodatkowaniu. 

Przez jaki okres jest wypłacane?

Wiesz już, komu przysługuje kosiniakowe i ile wynosi. Nie mniej istotny jest jednak również okres, w którym świadczenie może być pobierane. 

Jeśli matka urodziła jedno dziecko, zachowuje prawo do świadczenia kosiniakowego przez 52 tygodnie. Świadczenie rodzicielskie będzie dłuższe, jeśli na świat przyszło więcej potomków. W przypadku bliźniąt kosiniakowe świadczenie rodzicielskie jest należne przez 65 tygodni, w razie urodzenia trojaczków – 67 tygodni, czworaczków – 69 tygodni, a gdy rodzicie doczekali się pięciorga lub więcej dzieci – przez 71 tygodni.

Czy kosiniakowe wlicza się do dochodu?

Świadczenie kosiniakowe jest wliczane do dochodu, który jest brany pod uwagę podczas ubiegania się o inne świadczenia rodzinne, w tym np. świadczenie pielęgnacyjne, z funduszu alimentacyjnego czy zasiłek opiekuńczy. Kamyszowe będzie również brane pod uwagę np. w sytuacji, gdy matka będąca studentką złoży wniosek o stypendium socjalne. 

Kosiniakowe a 500+

Kosiniakowe świadczenie rodzicielskie jest w pełni niezależne od świadczenia 500+. Jeśli otrzymujesz jedno z nich, bez przeszkód możesz również wnioskować o drugi z zasiłków. 

1000 złotych z ZUS za urodzenie dziecka – czyli tzw. becikowe – to również nie to samo co kosiniakowe. W pierwszym przypadku świadczenie jest wypłacane jednorazowo, a kamyszowe należy się przez dłuższy czas, który zależy od liczby nowonarodzonych dzieci.

Kosiniakowe a zasiłek dla bezrobotnych

Świadczenie kosiniakowe może być wypłacane również w sytuacji, gdy rodzic pobiera zasiłek dla bezrobotnych, o ile dziecko urodziło się w czasie pobierania zasiłku lub miesiąc po zakończeniu wypłaty.  

Zastanawiasz się, czy po kosiniakowym należy się zasiłek dla bezrobotnych? W tym przypadku wszystko zależy od tego, czy matka dalej będzie zarejestrowana jako bezrobotna.

Jakie dokumenty do kosiniakowego?

Dokumenty potrzebne do kosiniakowego nie są rozbudowane. Podstawa to dowód osobisty oraz akt urodzenia dziecka. Nie ma potrzeby przedkładania innych dokumentów, w tym chociażby zaświadczenia o dochodach. Wszystko dlatego, że świadczenie kosiniakowe nie jest od nich zależne. 

Kiedy należy złożyć wniosek?

Aby otrzymać kosiniakowe, musisz złożyć wniosek w urzędzie miasta, gminy lub w ośrodku pomocy społecznej. Jego wzór został ustalony przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej i wymaga podania jedynie podstawowych danych osobowych (swoich oraz dziecka), a także informacji na temat otrzymywanych świadczeń. 

Pamiętaj, aby wniosek o zasiłek kosiniakowy złożyć najpóźniej w ciągu 3 miesięcy od dnia urodzenia dziecka (miesiąc w przypadku przysposobienia). W tym przypadku otrzymasz wyrównanie za okres od chwili narodzin. Jeśli wniosek złożysz później, świadczenie będzie przysługiwać dopiero od tego momentu.

Wniosek o kosiniakowe online

Wniosek o kosiniakowe świadczenie rodzicielskie możesz również złożyć online. Wystarczy, że zalogujesz się do profilu zaufanego za pośrednictwem portalu internetowego Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Odpowiedni będzie też dowód elektroniczny. Również w tym przypadku do pisma musisz załączyć niezbędne dokumenty i uzupełnić wszystkie rubryki. 

Świadczenie kosiniakowe to realne wsparcie dla rodziców, którzy nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Mimo że jego wysokość nie jest znaczna, to dla wielu osób nieubezpieczonych dodatkowe środki są nieocenione podczas ponoszenia wydatków związanych z nowonarodzonym dzieckiem. Wniosek o kosiniakowe złożysz wygodnie online bez wychodzenia z domu, dlatego warto sprawdzić, czy Ci się ono należy i w razie pozytywnej weryfikacji ubiegać się o nie jak najwcześniej.