Karta podatkowa – co to? Na czym polega ta forma opodatkowania działalności?

Co to jest karta podatkowa?

Karta podatkowa to uproszczona forma opodatkowania działalności gospodarczej, która polega na tym, że wysokość należnego podatku jest stała przez cały rok i nie zależy od wysokości uzyskiwanych dochodów. Jednak z tej formy rozliczenia mogą korzystać wyłącznie przedsiębiorcy spełniający określone warunki.

Taki przedsiębiorca zwolniony jest z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jednak nadal ma obowiązek:

• wystawiać na żądanie klienta rachunki i faktury potwierdzające sprzedaż towarów lub usług;
• przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur przez 5 lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.

W ramach Polskiego Ładu karta podatkowa została zlikwidowana dla podatników, którzy chcą zmienić formę opodatkowania lub zaczynają działalność gospodarczą w 2022 r. Oznacza to, że w 2024 r. ta opcja jest dostępna tylko dla podatników, którzy rozliczali się w ten sposób w 2021 r. i po 31 grudnia 2021 r.

Kto może skorzystać z karty podatkowej?

Aby skorzystać z karty podatkowej, przedsiębiorcy, muszą spełnić łącznie wszystkie poniższe warunki. Są to:

• prowadzenie działalności gospodarczej na terytorium Polski;
• kontynuowanie rozliczania w formie karty podatkowej;
• prowadzenie jednej z rodzajów działalności podlegającej opodatkowaniu w formie karty podatkowej wymienionej w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne;
• niekorzystanie z usług osób niezatrudnionych na podstawie umowy o pracę ani z usług innych przedsiębiorstw lub zakładów – chyba że są to usługi specjalistyczne, niezbędne do wykonania wyrobu i świadczenia usług przez przedsiębiorcę;
• małżonek podatnika nie prowadzi działalności gospodarczej w tym samym zakresie;
• niewytwarzanie wyrobów opodatkowanych podatkiem akcyzowym;
• niepowadzenie innej działalności gospodarczej poza tą opodatkowaną kartą podatkową.

Zgodnie art. 23 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, rozliczenie w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność:

• usługową lub wytwórczo-usługową, określoną w części I tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy, w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy – przy zatrudnieniu nieprzekraczającym stanu określonego w tabeli;
• usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części II tabeli;
• usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi – w warunkach określonych w części III tabeli, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem;
• gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%;
• w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu – w warunkach określonych w części V tabeli;
• w zakresie usług rozrywkowych – w warunkach określonych w części VI tabeli;
• w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części VII tabeli;
• świadczenia usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego – w warunkach określonych w części VIII tabeli;
• w zakresie usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych (PKWiU ex 21.10.51.0, ex 21.20.13.0, ex 21.20.21.0 oraz ex 21.20.23.0), w związku ze świadczonymi usługami – w warunkach określonych w części IX tabeli;
• w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi – w warunkach określonych w części X tabeli;
• w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny – w warunkach określonych w części XI tabeli.

Z opodatkowania w formie karty podatkowej mogą też skorzystać osoby fizyczne, w tym rolnicy równocześnie prowadzący gospodarstwo rolne, oraz przedsiębiorstwa w spadku.

Rozliczenie na podstawie karty podatkowej nie wyłącza prowadzenie działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, w elektrowniach wodnych i wiatrowych, o mocy oddawanej do 5000 kilowatów, oraz wytwarzanie biogazu, z których przychody (dochody) podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach.

Karta podatkowa jako forma opodatkowania

Przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie w formie karty podatkowej, są zwolnieni z obowiązku składania zeznań podatkowych oraz wpłat zaliczek na podatek dochodowy. Ich obowiązkiem jest płacić podatek określony w decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego:

• do 7. dnia następującego po miesiącu, za który jest należna karta podatkowa;
• za grudzień danego roku w terminie do 28 grudnia danego roku.

Przy czym nie ma możliwości kwartalnego rozliczania się z urzędem skarbowym.

Co ważne, podatek dochodowy wynikający z karty podatkowej nie podlega pomniejszeniu ani o składki na ubezpieczenie społeczne, ani o wysokość strat poniesionych w ramach prowadzonej działalności.

Podatnik zobowiązany jest też do złożenia deklaracji PIT-16A o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, która została zapłacona i odliczona od karty podatkowej w roku podatkowym. Formularz trzeba wysłać do 31 stycznia, za rok poprzedni.

Niestety karta podatkowa wyklucza korzystanie z jakichkolwiek ulg podatkowych. Nie można też rozliczyć się razem z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Ponadto podatek należy uiścić bezwzględnie co miesiąc, nawet kiedy nie uzyskujemy żadnych przychodów, albo nasza działalność generuje straty.

Zalety karty podatkowej jako formy opodatkowania

Płacenie podatku dochodowego w postaci karty podatkowej ma wiele zalet. Przede wszystkim jest to rozwiązanie bardzo proste, ponieważ nie wymaga:

• prowadzenia ksiąg podatkowych;
• składania rocznej deklaracji podatkowej oraz deklaracji o wysokości uzyskiwanych dochodów;
• obliczania i wpłacania zaliczek na podatki.

Kwota należnego podatku jest niezmienna przez cały rok podatkowy, a jej wysokość nie zależy od uzyskiwanego dochodu oraz ponoszonych kosztów. Poza tym daje możliwość odliczenia składki zdrowotnej.

Limit dochodu przy karcie podatkowej

Przy karcie podatkowej kwota podatku nie jest zależna od dochodu, zatem nie ma limitów. Obowiązują one jednak w dwóch przypadkach.

Pierwszym jest chęć skorzystania z tzw. Małego ZUS Plus. Przedsiębiorcy mogą z niego skorzystać pod warunkiem, że nie przekroczyli limitu przychodów z działalności gospodarczej w poprzednim roku w wysokości 120 tys. zł i są płatnikami VAT. Przychodem jest łączna wartość sprzedaży towarów lub usług, która podlega opodatkowaniu VAT, bez kwoty podatku.

Drugim przypadkiem jest wymagalność wystawienia paragonu, jeśli przedsiębiorca sprzedaje towary albo usługi na rzecz konsumentów (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, co oznacza zakup kasy fiskalnej. Jednak jeśli obroty nie przekroczą 20 tys. zł. rocznie, właściciel firmy jest zwolniony z obowiązku stosowania kasy rejestrującej. Powyższa zasada nie obowiązuje przedsiębiorców świadczących usługi fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne.

Jaka jest wysokość podatku przy karcie podatkowej?

Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, jak i zasadność wniosku określa w decyzji Naczelnik Urzędu Skarbowego. Bazuje on na obwieszczeniu Ministra Finansów w sprawie stawek karty podatkowej. Pod uwagę bierze się m.in.:

• rodzaj prowadzonej działalności;
• liczbę zatrudnionych pracowników: od zera do maksymalnie pięciu (w zależności od rodzaju działalności);
• liczbę mieszkańców w miejscu prowadzenia działalności;
• stawki miesięczne lub granice stawek określonych w tabelach wskazanych w załączniku nr 3 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
• obniżki stawek karty podatkowej z uwagi na ukończenie 60. roku życia i/lub orzeczenie stopnia niepełnosprawności;
• indywidualne wnioski podatników, np. prośby o obniżenie z powodu zbyt wysokiej stawki podatku w porównaniu do rozmiaru prowadzonej działalności.

Wysokość podatku rośnie wraz ze wzrostem liczby zatrudnionych pracowników oraz wielkości miejscowości, w której prowadzona jest działalność.

Wysokość podatku dochodowego w ramach karty podatkowej określana jest na dany rok. To oznacza, że decyzja ustalająca wysokość podatku dochodowego w ramach karty podatkowej jest wydawana co roku.

Przykładowo zgodnie z obwieszczeniem Ministra z dnia 5 listopada 2024 r. za usługi manicure i pedicure w 2025 r. stawka wynosi 113 zł miesięcznie przy założeniu, że firma jest prowadzona w miejscowości do 5000 mieszkańców, a przedsiębiorca nikogo nie zatrudnia, Natomiast przy 5 pracownikach stawka wzrasta do 776 zł.

Należy pamiętać, że przedsiębiorca korzystający z opodatkowania w formie karty podatkowej ma obowiązek poinformować Naczelnika Urzędu Skarbowego o zmianach, które mają wpływ na wysokość podatku dochodowego. Są to w szczególności:

• stan zatrudnienia;
• miejsca prowadzenia działalności;
• rodzaj i zakres prowadzonej działalności.

Zmiany składa się na formularzu PIT-16Z. Podatnik ma 7 dni na złożenie zawiadomienia od momentu zaistnienia okoliczności powodujących zmianę wysokości opodatkowania albo utraty prawa do opodatkowania w formie karty podatkowej.

Składka zdrowotna a karta podatkowa

Wszyscy przedsiębiorcy są zobowiązani opłacać składki ZUS. Jednak wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne zależy od formy opodatkowania i różna jest dla ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, skali podatkowej i karty.

Składka zdrowotna w przypadku osób rozliczających na karcie podatkowej wynosi 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wartość składki za cały rok składkowy (od początku lutego 2024 r. do końca stycznia 2025 r.) to 381,78 zł miesięcznie.

Od 1 stycznia 2025 r. przedsiębiorców czekają zmiany. Nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zakłada, że zostanie zlikwidowana składka zdrowotna od zbycia środków trwałych (np. od nieruchomości) oraz zostanie obniżona minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej opłacanej przez przedsiębiorców do 75% minimalnego wynagrodzenia.

Przedsiębiorcy rozliczający się na karcie podatkowej mają możliwość odliczenie składki zdrowotnej od przychodu w wysokości 19% zapłaconej daniny.