Honorowy dawca krwi – przywileje wynikające z krwiodawstwa
Krwiodawstwo działa na zasadzie dobrowolności. Każdy człowiek sam decyduje, czy chce oddać krew i nie otrzymuje za to wynagrodzenia. Gest dobrej woli jest jednak doceniany przez państwo i podmioty prywatne. Podstawowe pojęcia w tym zakresie to Honorowy Dawca Krwi oraz Zasłużony Honorowy Dawca Krwi.
Jak zostać Honorowym Dawcą Krwi? Taki tytuł przysługuje każdej osobie, która bezpłatnie oddała krew i zarejestrowała się w dowolnym punkcie publicznej służby krwi. Z benefitów dla Honorowych Dawców Krwi skorzystasz więc już po pierwszej donacji.
Honorowy Dawca Krwi – przywileje:
- dawcy przysługuje tytuł Honorowego Dawcy Krwi oraz legitymacja;
- posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi pełnej albo jej składników, którego wartość kaloryczna wynosi 4500 kcal, czyli w praktyce 9 czekolad;
- zwolnienie od pracy i czynności służbowych – o którym więcej za chwilę;
- ulga podatkowa od dochodu (przychodu) w wysokości uzależnionej od ilości oddanej krwi – 1 litr krwi mnoży się przez 130 złotych, przy czym odliczenie nie może być wyższe niż 6 procent dochodu;
- zwrot kosztów dojazdu do najbliższego punktu krwiodawstwa, w którym może być pobrana krew;
- dawca może odebrać bez dodatkowych kosztów wyniki badań laboratoryjnych wykonywanych przy okazji rejestracji;
- bezpłatna karta identyfikacyjna grupy krwi;
- ulgi na komunikację krajową w razie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w wysokości 33 procent dla dawców, którzy po chorobie COVID-19 oddali przynajmniej 3 razy krew lub jej składniki.
Oddanie krwi a obowiązki służbowe
Pracownicy często zastanawiają się, czy przysługują dni wolne za oddanie krwi, czy może pracodawca ma obowiązek zwolnić dawcę z obowiązków służbowych tylko na okres trwania procedury. Przepisy w tym zakresie są jednoznaczne. Aby wynagrodzić pracownikom trud związany z oddaniem krwi i umożliwić odpoczynek oraz regenerację organizmu, zdecydowano o przyznaniu wolnego dawcom. Długość zwolnienia od pracy jest uzależniona od zaświadczenia, które podwładny otrzyma od stacji krwiodawstwa. Potwierdzają to przepisy.
Czy pracodawca może odmówić oddania krwi w obecnym stanie prawnym?
Zgodnie z § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy pracodawca jest zobowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Musi też zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy.
Jak widać, pracodawca nie ma możliwości odmówienia pracownikowi skorzystania z dni wolnych z tytułu oddania krwi. Pracownik, który zdecyduje się na donację, zyskuje tym samym dodatkowy urlop, który może wykorzystać tak, jak chce.
Ile dni wolnego za oddanie krwi przysługuje?
Wolne za oddanie krwi przysługuje dawcom niezależnie od tego, który raz w życiu oddają krew. Co więcej, prawo do zwolnienia od pracy występuje nie tylko w dniu donacji, ale również w dniu następnym. Potwierdza je zaświadczenie o oddaniu krwi do pracy, które otrzymuje się po zakończeniu procedury.
Warto pamiętać, że jeśli oddasz krew w dzień, który jest dla Ciebie dniem wolnym od pracy, zwolnienie od obowiązków służbowych może nie przysługiwać. Prawo do urlopu z tytułu donacji przysługuje na dzień jej dokonania oraz następny dzień kalendarzowy, nawet w sytuacji, gdy z rozkładu czasu pracy konkretnej osoby wynika, że to dzień wolny – np. sobota. Zwolnienie w takiej sytuacji nie może zostać przesunięte na poniedziałek.
Czasami zdarza się, że stan zdrowia osoby stawiającej się w stacji krwiodawstwa uniemożliwi oddanie krwi. W takiej sytuacji pracownik nie otrzyma wolnego w wymiarze zarezerwowanym dla dawców, ale nie musi się martwić o negatywne konsekwencje w pracy. Otrzyma od pracowników centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa zaświadczenie potwierdzające czas, który spędził w placówce. To właśnie ten dokument będzie podstawą do usprawiedliwienia częściowej nieobecności.
Komu przysługuje dzień wolny za oddanie krwi?
Dwa dni wolnego za oddanie krwi przysługują zarówno Honorowym Dawcom Krwi, jak i Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi w tym samym wymiarze. Warunkiem jest jednak zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.
Tym samym z urlopu za oddanie krwi nie skorzysta np. osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenie, umowy o dzieło czy B2B. Obecnie coraz więcej pracodawców podchodzi jednak otwarcie do tematu donacji dokonywanych przez pracowników i również w takich przypadkach istnieje szansa, że zasady ustanowione w konkretnym przedsiębiorstwie zapewnią dawcom dodatkowe benefity z tytułu oddania krwi.
Czy dzień wolny za oddanie krwi jest płatny?
Dodatkowe dni wolne za oddanie krwi to ciekawy przywilej. Spora część potencjalnych krwiodawców zastanawia się jednak, czy w takich okolicznościach zachowa prawo do wynagrodzenia.
Na szczęście przepisy w tym zakresie są jasne. Oba wolne dni z tytułu oddania krwi są w pełni płatne. Oznacza to, że mimo nieobecności w pracy będzie ona usprawiedliwiona i nie doprowadzi do obniżenia Twojego miesięcznego wynagrodzenia.
Kto płaci za dzień wolny za oddanie krwi? Ciężar zapłaty wynagrodzenia za dni wolne z tytułu donacji ponosi pracodawca.
Powiadomienie pracodawcy o oddaniu krwi
O każdej nieobecności w pracy trzeba odpowiednio szybko poinformować pracodawcę. W innym przypadku pracownik naraża się na zarzut naruszenia obowiązków pracowniczych.
Z tego powodu, jeśli wiesz, że nie stawisz się w zakładzie pracy o godzinie, w której normalnie zaczynasz pracę, poinformuj pracodawcę przed tym terminem o tym, że wybierasz się do punktu oddania krwi. Możesz to zrobić osobiście, przez inną osobę, telefonicznie czy mailowo. Warto trzymać się tego terminu, aby nie utrudnić funkcjonowania zespołu w danym dniu. Nie ma też przeszkód, aby uprzedzić pracodawcę o swoich planach wcześniej.
Do usprawiedliwienia nieobecności w pracy będzie potrzebne zaświadczenie wystawione przez centrum krwiodawstwa, dlatego nie zapomnij go zabrać w czasie wizyty.
Zasłużony honorowy dawca krwi – przywileje za wielokrotne oddanie krwi
Wiesz już, jakie są podstawowe ulgi dla krwiodawców. Warto wiedzieć, że jeśli oddawanie krwi wejdzie Ci w nawyk i zdecydujesz się na regularną pomoc, masz szansę na dodatkowe benefity. Aby zostać Zasłużonym Honorowym Dawcą Krwi, trzeba oddać co najmniej 5 litrów krwi w przypadku kobiet i 6 litrów w przypadku mężczyzn.
Ile można oddać krwi za jednym razem? Krwiodawca, który waży minimum 50 kilogramów, oddaje w czasie wizyty krew pełną w ilości 450 mililitrów. Mężczyźni mogą zgłosić się na donację maksymalnie 6 razy w roku, kobiety – nie więcej niż 4 razy. Minimalna przerwa między pobraniami to 8 tygodni. Na tej podstawie widać, że uzyskanie tytułu Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi zajmuje trochę czasu. Mimo to warto być cierpliwym, bo na osoby z takim tytułem czekają ciekawe dodatkowe benefity.
Zasłużony Honorowy Dawca Krwi – przywileje:
- leki w obniżonej cenie – zniżki bądź bezpłatne medykamenty są wydawane na podstawie recepty od lekarza ze wpisanym przez niego oznaczeniem „ZK”, czyli zasłużony dawca;
- możliwość skorzystania bez kolejki z ambulatoryjnych świadczeń w ZOZ;
- zniżki na komunikację miejską w wysokości zależnej od ilości oddanej krwi lub jej składników – zasady w tym zakresie różnią się w zależności od miasta;
- zniżki w podmiotach zrzeszonych w ramach inicjatywy „Dawcom w Darze”, obejmujące m.in. rabaty na hotele, usługi czy zakupy.
Honorowy dawca krwi - przywileje
Oddawanie krwi to wyraz empatii i troski o innych. Jeśli rozważasz taki krok, zapoznaj się ze szczegółowymi informacjami na temat procedury na stronie internetowej lokalnego punktu krwiodawstwa. Pamiętaj, że na Honorowych Dawców Krwi czekają liczne przywileje, w tym wolne w pracy. Jeśli zachowasz regularność w donacjach, masz szansę na uzyskanie tytuły Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi. W ten sposób zapewnisz sobie dodatkowe korzyści.
