Co to jest dress code?
To zbiór zasad dotyczących ubioru i ogólnie wyglądu, których należy przestrzegać w konkretnych okolicznościach. Warto pamiętać, że reguły te są częścią savoir-vivre’u, a więc nie należą do całkowicie uniwersalnych – są zależne od kultury danego kraju lub regionu świata.
Dress code dotyczy oficjalnych sytuacji publicznych – zarówno tych związanych z pracą, jak i życiem prywatnym (np. wesela, wyjścia do opery czy teatru). Zasady stosownego ubioru bywają niepisane (ogólnie wiadomo, że na bal nie ubieramy się tak samo jak na lunch ze znajomymi). W sytuacjach zawodowych najczęściej jednak mamy jasno określone wymagane typy strojów – pracodawca powinien poinformować nas o dress codzie obowiązującym na co dzień lub o tym wymaganym podczas danej uroczystości firmowej. Jeśli nie otrzymaliśmy takich informacji – koniecznie dopytajmy! Przyjście overdressed (ubranym zbyt elegancko) też będzie nie na miejscu.
Jaki rodzaj dress code’u obowiązuje w pracy?
Nawet jeśli w firmie nie przywiązuje się na co dzień wagi do dress codu, to warto mieć ogólne rozeznanie w tych 6 stylach:
- White tie (czasem określany na zaproszeniach jako „habit” lub „full dress”)
- Black tie (lub cravate noir)
- Business attire (lub klasyczny strój biznesowy)
- Cocktail attire
- Business smart
- Business casual (lub smart casual)
White tie, czyli biała mucha i czarny frak
To najwytworniejszy styl obowiązujący podczas wieczornych, formalnych uroczystości. Nie bez powodu przywodzi na myśl brytyjską arystokrację i czasy wiktoriańskie – królował na salonach właśnie w XIX wieku. Ten najwyższy poziom elegancji jest dzisiaj coraz rzadziej wymagany. Przyjmuje się, że white tie jest stosowny podczas uroczystości królewskich, państwowych lub w trakcie gali, gdzie goście są tytułowaniu lub zajmują wysoką pozycję społeczną. White tie to zestaw bardzo wyśrubowanych zasad ubioru, zwłaszcza dla mężczyzn.
Mężczyźni: czarny frak (jedyny dopuszczalny strój), biała kamizelka, biała koszula z łamanym kołnierzykiem, mankietami na spinki oraz z krytą listwą guzikową, biała mucha, czarne spodnie z lampasami, czarne lakierki.
Kobiety: koniecznie długa suknia balowa, szpilki, wieczorowa, błyszcząca biżuteria; nieobowiązkowe dodatki: mała, ozdobna torebka, długie rękawiczki, etola lub szal.
Różnice między white a black tie najlepiej zobaczysz na przykładzie męskiego stroju.
Black tie, czyli czarna mucha i czarny smoking
Pod względem stopnia formalności plasuje się tuż za white tie. Dzisiaj to częsty dress code obowiązujący na balach czy eleganckich weselach. Chociaż nie jest tak spektakularny jak white tie, to również wymaga (zwłaszcza od mężczyzn) przestrzegania sztywnych zasad.
Mężczyźni: wyłącznie czarny smoking (nie zastąpi go niestety żaden czarny garnitur), spodnie z lampasem, tzw. pas hiszpański (ozdobny, błyszczący pas noszony do spodni), biała koszula z krytą listwą guzikową i mankietami na spinki, czarna mucha, czarne lakierki.
Kobiety: suknie wieczorowe (nie muszą jednak być długie), buty na wysokim obcasie, wieczorowa biżuteria, mała torebka. Kobiece stroje wieczorowe nie są obwarowane tyloma rygorami – nie ma np. żadnego formalnego rozróżnienia pomiędzy suknią wieczorową a balową.
Business attire, czyli klasyczny strój biznesowy
Zakłada formalność, powściągliwość i elegancję, ale nie jest to dress code typowo wieczorowy. Spotkasz go w sferze dyplomatycznej i podczas wielu oficjalnych spotkań firmowych – zarówno w ciągu dnia, jak i wieczorem. To też dress code często obowiązkowy dla pracowników najwyższego szczebla.
Dla panów wskazówka „business / informal attire” oznacza konieczność założenia garnituru oraz krawata, dla pań kostiumu (może być zestaw ze spodniami) lub sukienki i żakietu. Przy tym dress codzie – chociaż dużo mniej restrykcyjnym niż white i black tie – kierujmy się podstawowymi zasadami:
- to nie miejsce na eksperymenty z modą i ekscentryczne dodatki,
- bezpiecznie jest, jeśli kolory w stylizacji ograniczymy do trzech różnych lub pozostaniemy w odcieniach jednej barwy,
- im ciemniejszy garnitur, tym wyższy stopień elegancji – czarny garnitur zachowaj na wieczorne biznesowe spotkania, w ciągu dnia postaw na granaty i szarości.
Mężczyźni: jednorzędowy garnitur w ciemniejszych kolorach, koszula gładka, z delikatną fakturą lub w drobny deseń, np. prążki – koszula może być biała lub w subtelnych, pastelowych kolorach; w męskim stroju biała koszula uchodzi zawsze za najbardziej elegancką; nawet jeśli spotkanie odbędzie się wieczorem, smoking lub frak będą niestosowne.
Kobiety: kostiumy, garsonki, sukienki z żakietami; klasyczne, jasne bluzki koszulowe; buty na obcasie z zakrytymi palcami, eleganckie rajstopy; dyskretna biżuteria; rezygnujemy z dużych dekoltów, odsłoniętych ramion, sukienek / spódnic mini.
Cocktail attire, czyli między wieczorową elegancją a luzem
Pod względem poziomu elegancji plasuje się niemal na równi z business attire, ale ma w sobie to coś, ponieważ pozwala na ożywienie stroju pewną dozą kreatywności (dobrze więc, jeśli nie będziesz wyglądać, jakbyś przyszła / przyszedł na imprezę prosto z biura). Wypełnia lukę między wyrafinowaniem i rygorem black tie a swobodą business casual. Często mówi się, że cocktail attire łączy dzień z nocą – daje okazję, aby się szykownie ubrać, ale nie są konieczne ani długie suknie balowe, ani smokingi. Najczęściej obowiązuje na ślubach, imprezach firmowych, galach rozdania nagród, koncertach w filharmonii, rodzinnych uroczystościach.
Pamiętaj, że nie istnieją ścisłe zasady cocktail dress code – w tym cała trudność (ale i frajda). Wszystko zależy od pory dnia, miejsca, towarzystwa: np. w ciągu dnia i latem stawiamy na jaśniejsze kolory, mniej formalna sceneria (np. ślub na plaży) oznacza, że panowie nie muszą koniecznie wkładać garnituru, chociaż marynarka i krawat pozostają must have, z kolei na garden party u znajomych dobrze będą widziane nawet takie eksperymenty, jak białe sneakersy do bardziej casualowego garnituru.
Mężczyźni: garnitur (gładki lub w desenie, np. kratę księcia Walii), zestaw koordynowany, mniej formalne tkaniny (np. bawełna czy flanela), akcesoria, które pomogą obniżyć poziom formalności (np. wzorzyste poszetki, buty monki czy loafersy, krawaty z interesującą fakturą).
Kobiety: sukienki i kostiumy koktajlowe (bardziej zabudowane na uroczystości odbywające się w ciągu dnia), spódnice midi lub do kolan, żywe kolory, czółenka na obcasie, eleganckie sandały; w przypadku zakrytych butów koniecznie rajstopy, eleganckie uczesanie (artystyczny nieład raczej nie idzie w parze z tym dress code’em).
Business smart, czyli swoboda pod kontrolą
Pozwala na drobne odstępstwa od zasad business attire. W korporacjach o bardzo wyśrubowanym dress codzie business smart uchodzi za swobodniejszy styl – idealny na firmowy casual Friday.
Mężczyźni: mniej formalne koszule, np. z kołnierzykiem typu button down, nie tylko garnitury, ale też zestawy koordynowane, mniej formalne tkaniny marynarek (np. lniane, tweedowe), brązowe buty.
Kobiety: bluzki bardziej ozdobne (np. z wiązaniem), topy, żakiety z innej tkaniny niż dół.
Business casual / smart casual, czyli marynarki do szaf
To najmniej formalny z tych sześciu stylów. Nie jest może tak swobodny jak casual (zachowujemy odrobinę biurowej elegancji), ale marynarki możemy zastąpić kardiganami, a spodnie garniturowe dżinsami. Dobrym rozwiązaniem dla panów są np. połączenia koszulek polo lub golfów ze swetrami w serek. Krawat nie jest już obowiązkowy. Mamy tu praktycznie wolną rękę, jeśli chodzi o dobór deseni, kolorów i faktur, chociaż oczywiście pamiętamy, że to nadal profesjonalne okoliczności.
Czy musimy przestrzegać dress code’u?
W przypadku uroczystości jest to oczywiście kwestia naszego dobrego wychowania. Warto jednak wiedzieć, że odgórne określenie przez firmę dress code’u jest legalne. Kodeks Pracy (art. 104) stwierdza, że pracodawca może zdefiniować obowiązujący strój. Szczegółowe regulacje powinny zostać ujęte już w wewnętrznym regulaminie. W związku z tym przestrzeganie tych zasad może być przez pracodawcę egzekwowane.
Brak dress code’u w pracy
Swobodny, albo inaczej casualowy, styl ubierania się do pracy uchodzi coraz częściej za atut. Brak wyśrubowanych zasad nie oznacza jednak, że możemy przyjść do firmy w zupełnie dowolnym stroju. W przypadku braku dress code’u musimy zdać się na intuicję, wyczucie i ogólne normy savoir vivre’u (np. nie ubieramy się wyzywająco, dbamy o czystość ubrań, unikamy mocnego, wieczorowego makijażu, rezygnujemy ze zbyt intensywnych perfum). Poza tym nasz styl powinien współgrać ze specyfiką wykonywanego zawodu – inaczej dobierzemy garderobę, kiedy mamy bezpośredni kontakt z klientem, a inaczej kiedy przebywamy jedynie ze współpracownikami. Jeśli okoliczności nie wymagają bardziej formalnego dress codu, zawsze możemy zaufać stylowi smart casual.
Sekret wszystkich dress code’ów
Adekwatność, umiar i… spokój. Klasyczne modowe rozwiązania bronią się zawsze – nawet wtedy, gdy nikt jasno nie wskazuje obowiązującego dress codu. Ale jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości i nie wiesz, jak się ubrać, to podpytaj. Umiejętność stosownego doboru kreacji zawsze świadczy o naszym profesjonalizmie i szacunku dla gospodarzy lub współpracowników.
