Czynniki kształtujące przyszłość rynku pracy

Jak pokazują wyniki badania „Upskilling Hopes & Fears 2021. Przyszłość rynku pracy. Polska perspektywa” przeprowadzonego przez PwC, głównym czynnikiem, który zmieni rynek pracy w ciągu 3–5 lat, będzie postęp technologiczny. Pandemia niewątpliwie przyspieszyła rozwój w tym obszarze, pokazała, że nowe rozwiązania technologiczne są niezwykle potrzebne dla przetrwania wielu przedsiębiorstw.

1. Nowe technologie to podstawa

Istotę znaczenia postępu technologicznego dostrzegają pracownicy – aż 57% respondentów uważa, że technologie stwarzają im więcej możliwości niż zagrożeń. Z badania wynika również, że pracownicy raczej nie martwią się zmianami w tym kierunku – 45% respondentów nie obawia się wpływu automatyzacji na własną karierę zawodową, a 62% pozytywnie ocenia swoje kompetencje cyfrowe i przyznaje, że kiedy wybuchła pandemia miało już wystarczające umiejętności w tym zakresie.

W opracowaniu „Pespektywa Pracowników. Prognozy Przyszłości – OLX Praca. Know How 2021” wyłania się podobny obraz. Spośród umiejętności pracowników, które przed pandemią były mniej istotne, a zyskały na znaczeniu podczas pandemii, 27% wskazań uzyskały kompetencje cyfrowe, a 25% umiejętności pracy z nowymi technologiami. Z kolei według pracodawców – mechanizacja, cyfryzacja i automatyzacja są zjawiskami, które ich zdaniem (82%) najbardziej przybiorą na sile po pandemii.

2. Popularyzacja modelu hybrydowego

Innym czynnikiem, który będzie mieć istotny wpływ na zmiany rynku pracy, jest praca zdalna lub hybrydowa. Trend ten, który występował już wcześniej w niektórych przedsiębiorstwach, zagościł również w organizacjach, które przed pandemią były zamknięte na taką możliwość. Przedsiębiorstwa dostały namacalną możliwość przetestowania tego rozwiązania i oceny jego pozytywnych i negatywnych aspektów.

Możliwość wyboru sposobu pracy i elastyczności spodobała się wielu pracownikom. W opracowaniu OLX aż 60% badanych chciałoby w przyszłości pracować w modelu hybrydowym. Z jednej strony oszczędzają czas oraz pieniądze, mają większą swobodę, z drugiej część z nich, pracując z domu, odczuwa syndrom alienacji, wykluczenia, braku bezpośredniego kontaktu ze współpracownikami.

3. Adaptacyjność przedsiębiorstwa

Ostatni rok uzmysłowił polskim przedsiębiorcom, że dzisiaj liczy się przede wszystkim
umiejętność funkcjonowania w zmianie. W opracowaniu OLX zjawiskiem najbardziej przybierającym na sile, który będzie rozwijać na rynku pracy po pandemii, stał się zdaniem ankietowanych rozwój adaptacyjności przedsiębiorstwa. Skutki pandemii pokazały, że długoterminowe strategie i planowanie stały się niepraktyczne.

Co to oznacza w praktyce i jakie będzie mieć to przełożenie na rynek pracy? Można spodziewać się, że utrzyma się zwiększone korzystanie z outsourcingu pracowniczego, np. w zakresie księgowości i kadr, usług IT czy HR. Przemodelowane mogą zostać struktury firm – z hierarchicznych na bardziej płaskie. Praca zdalna i większa samodzielność pracowników mogą zmienić popyt na różnego rodzaju specjalizacje oraz zmniejszyć zapotrzebowanie na rozbudowaną kadrę kierowniczą.

Pracodawcy będą poszukiwać osób otwartych na zmiany i rozwój, z łatwością odnajdujących się zarówno w pracy w grupie, jak i samodzielnej.

Wraz z elastycznością przedsiębiorstw może również wzrosnąć znaczenie współpracy z freelancerami, zleceniobiorcami, specjalistami z różnych dziedzin, którzy będą pracować z organizacją przy konkretnych projektach, a nie na stałe.

4. Tworzenie warunków do ochrony zdrowia

Innym zjawiskiem wskazanym przez pracodawców w badaniu przeprowadzonym przez OLX jest tworzenie warunków do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Z ochroną zdrowia wiąże się nie tylko zapewnienie odpowiednich warunków BHP, ale również dbałość o kondycję psychiczną zespołu. Stąd można spodziewać się, że wzmocnią się trendy zapoczątkowane jeszcze przed pandemią.

Zwiększyć się może rola i oczekiwania ze strony kandydatów w zakresie:

• odpowiedzialności pracodawcy za zdrowie i bezpieczeństwo pracowników,
• partnerskiego i odpowiedzialnego modelu relacji na linii pracodawca i pracownik,
• wsparcia ze strony pracodawcy,
• zaufania pracodawcy do pracownika,
• popularyzacji pracy w systemie zadaniowym.

5. Work-life balance oraz idea slow-life

W ciągu ostatniego roku poddano refleksji priorytety oraz wagę zachowania równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym – ten trend zyskał na znaczeniu. Dwóm ideom będą sprzyjać postawy młodego pokolenia, które zacznie wchodzić na rynek pracy. Niewykluczone, że wzrośnie potrzeba realizacji idei oraz pracy w firmie, z której misją będzie można się utożsamiać.

Pracownicy będą oczekiwać większego wpływu na działania przedsiębiorstwa, będzie im towarzyszyć silna potrzeba sprawczości. Taka postawa z kolei będzie kierowała uwagę kandydatów ku mniejszym, elastycznym i bardziej przyjaznym firmom aniżeli dużym korporacjom.

Nie da się ukryć, że pandemia stała się katalizatorem zmian a jej wpływ pozostanie z nami na długo w przyszłości. Jutro nastało dzisiaj, a rozwiązania i zjawiska, które kiedyś wydawały się odległe, stają się rzeczywistością.