Czym jest inteligencja społeczna?
Inteligencja społeczna oznacza zdolność do funkcjonowania w społeczeństwie i skutecznego porozumiewania się z innymi ludźmi. Osoby, które są nią obdarzone, umieją odnaleźć się w różnych sytuacjach i zawsze są w stanie wyrazić słowami to, co chcą przekazać. Wiedzą, jakie zachowanie będzie odpowiednie w danym momencie i dzięki temu są lepiej odbierane przez rozmówców. Teoria inteligencji społecznej ewaluowała przez lata.
Geneza teorii
Twórcą pojęcia inteligencji społecznej był psycholog Edward Lee Thorndike, który w 1920 roku opisał ją jako umiejętność świadomego funkcjonowania w stosunkach międzyludzkich, rozumienia ludzi i wpływania na nich. W następnych latach teoria była rozwijana przez kolejnych badaczy.
Inteligencję społeczną próbowano wiązać z ośrodkami w mózgu odpowiedzialnymi za poszczególne umiejętności. W 1983 roku Howard Gardner wprowadził koncepcję inteligencji wielorakiej, która dzieliła się na językową, logiczną, wizualno-przestrzenną, muzyczną, społeczną, refleksyjną, ruchową i przyrodniczą. Do przedstawienia inteligencji społecznej w sposób, w jaki rozumiemy ją dzisiaj, przyczynił się z kolei Daniel Goleman.
Praca Daniela Golemana
W modelu inteligencji społecznej Dawida Golemana wyróżnia się świadomość społeczną i sprawczość społeczną.
Pierwsza dotyczy sposobu, w jaki odbieramy innych i odczytujemy ich odczucia, potrzeby oraz oczekiwania. Druga – to wykorzystanie tej wiedzy do podejmowania odpowiednich działań.
Inteligencja społeczna to nie tylko komunikacja werbalna, ale również niewerbalna. Aby czerpać z niej pełne korzyści, trzeba – obok słów – odpowiednio dobierać mowę ciała, mimikę twarzy i gesty. To sztuka, której trzeba się nauczyć, choć oczywiście istnieją osoby o szczególnych predyspozycjach w tym kierunku.
Rodzaje inteligencji społecznej
Inteligencję społeczną można podzielić na dwa podtypy.
Pierwszy to inteligencja intrapersonalna. Definiuje się ją jako umiejętność rozpoznawania własnego życia, swoich potrzeb i tożsamości. Drugi stanowi inteligencja interpersonalna, która dotyczy zdolności do współpracy z ludźmi, dobrego komunikowania się z innymi, a także rozpoznawania ich emocji oraz oczekiwań.
Inteligencja społeczna i inteligencja emocjonalna – w jaki sposób się łączą?
Człowiek jest istotą społeczną, która potrzebuje do życia innych. Jednocześnie ludzie lubią czuć się potrzebni i chcą mieć możliwość wykazania się altruizmem. Realia obecnego świata sprawiły jednak, że człowiek zamknął się w sobie. Dziś obawiamy się pomocy ze strony innych, jesteśmy podejrzliwi i boimy się nawiązywać relacje. Dlaczego tak się dzieje i jaki jest związek między inteligencją społeczną i emocjonalną?
W odpowiedzi na to pytanie wspomniany już Goleman przedstawił pewną historię ze swojego życia. Akcja dzieje się w zatłoczonym mieście. Psycholog idzie ulicą i widzi leżącego na schodach mężczyznę. Jednocześnie zdziwiło go, że nikt z otoczenia się nim nie interesował. Dopiero gdy podszedł do człowieka, inni ludzie zrobili to samo. Zdaniem Golemana do działania potrzebujemy impulsu. Ludzie nie podchodzili do leżącego prawdopodobnie dlatego, że byli zdominowani przez stereotypy. Z góry założyli, że to alkoholik, który może stanowić zagrożenie. Społeczeństwo stało się odporne na empatię i zamknęło się w sobie. Powrót do umiejętności społecznych to wyzwanie, które wymaga zaangażowania.
Jak rozwijać inteligencję społeczną?
Inteligencję społeczną można rozwijać. W tym celu najlepiej wykorzystać wiedzę dotyczącą inteligencji emocjonalnej.
Podstawą inteligencji emocjonalnej jest świadomość samego siebie. Kluczowe, aby mieć świadomość swoich potrzeb, pragnień i oczekiwań. To z kolei bezpośrednio przekłada się na świadomość społeczną. W ten sposób uczymy się empatii, lepiej słuchamy innych i troszczymy się o nich.
Rozwijanie zdolności komunikacji z innymi wymaga osiągnięcia poziomu, w którym będziemy żyć w zgodzie ze sobą. Panowanie nad emocjami bezpośrednio przełoży się na zdolność do uważnego obserwowania innych i dostosowywania reakcji do sytuacji. Samokontrola sprawia, że w kontaktach z innymi ludźmi da się kontrolować swoje emocje, rozpoznawać odczucia innych i dostosowywać do nich własne reakcje.
Samodzielnie rozwijanie inteligencji społecznej jest sporym wyzwaniem. Z tego powodu powstały dedykowane kursy, w trakcie których trenerzy wytłumaczą tajniki sztuki komunikowania się z innymi i nauczą, jak świadomie i z satysfakcją funkcjonować w społeczeństwie.
Dlaczego inteligencja społeczna jest potrzebna w pracy?
Praca w większości przedsiębiorstw opiera się na współpracy zespołowej. Pracownicy muszą umieć się porozumieć. Im lepsze stosunki nawiążą, tym lepsze będą ich wyniki.
Inteligencja społeczna pomaga w codziennych kontaktach. Pracownik, który potrafi wyczuć odczucia kolegi i dopasować do nich swoje zachowanie jest przez niego lepiej postrzegany i zyskuje jego zaufanie. W ten sposób poprawia się jakość wykonywanej przez zespół pracy. Jeśli umiejętnościami z zakresu inteligencji społecznej wyróżnia się przełożony, zyskuje dodatkowe uznanie ze strony podwładnych i łatwiej jest mu zmotywować ich do pracy.
Pracownicy mają też często kontakt z klientami. To, jak wypadną w rozmowach, często bezpośrednio przekłada się na decyzję o dalszej współpracy. W tym miejscu pojawia się przestrzeń na wykorzystanie inteligencji społecznej. Pracownik, który ma umiejętności z tego zakresu, jest w stanie lepiej odczuć potrzeby odbiorcy i dopasować do tego sposób komunikacji. Jednocześnie nie wypadnie sztucznie i zjedna sobie zaufanie kontrahentów. Zrozumienie potrzeb klienta poprawi satysfakcję z obsługi i przyczyni się do budowania dobrego wizerunku firmy na rynku.
Jak zachowuje się pracownik wykazujący się inteligencją społeczną?
Pracownik wykazujący się inteligencją społeczną podczas codziennych kontaktów w zakładzie pracy nie koncentruje się wyłącznie na sobie, a zamiast tego stara się wykazać empatią w stosunku do innych. Pokazuje zainteresowanie zdaniem rozmówców i w ten sposób pokazuje im, że są dla niego ważni.
Inteligencja społeczna w pracy przejawia się zarówno podczas codziennych rozmów, jak i okresowych podsumowań czy w czasie występowania problemów. Pracownik z takimi zdolnościami uważnie słucha i dostosowuje swoje działania do odbiorców. Nie skupia się na sobie, a zamiast tego zachowuje otwartość w stosunku do innych. Tacy ludzie motywują pozostałych współpracowników, a w oczach klientów są motorem napędowym firmy.
Inteligencja społeczna jest bardzo ważna w biznesie. Osoby, które mają zdolności z tego zakresu, lepiej odnajdują się w zespole i są świetnie postrzegane przez otoczenie. Ich zaangażowanie i wyczucie poprawia atmosferę pracy i bezpośrednio przyczynia się do podnoszenia wyników. Dzięki temu łatwiej im piąć się po szczeblach kariery i przekonywać do siebie ludzi. Jeśli chcesz nauczyć się inteligencji społecznej, zacznij codzienną pracę nad sobą albo skorzystaj z oferty zorganizowanych szkoleń, w których trakcie tej sztuki nauczą Cię specjaliści.
