HR pyta prawnika: Jakie mamy obowiązki wobec pracownika będącego członkiem komisji wyborczej?

Kiedy pracodawca dowie się, że pracownik jest członkiem komisji wyborczej?

Jeśli pracownik zaangażowany w prace komisji wyborczej będzie chciał skorzystać z przysługujących mu uprawnień, to powinien uprzedzić o tym pracodawcę na co najmniej 3 dni przed nieobecnością w pracy związaną z pracą komisji wyborczej. Jeśli pracownik nie dokona takiego powiadomienia wobec pracodawcy, oznacza to, że nie zamierza korzystać z przewidzianego dla niego zwolnienia z pracy.

Powyższe dotyczy zarówno członków obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej, jak i mężów zaufania. Wszystkie te osoby powinny dokonać takiego uprzedzenia o przyczynie i przewidywanym terminie nieobecności w pracy w formie pisemnej, z co najmniej 3-dniowym wyprzedzeniem. 

Następnie, nie później niż następnego dnia po nieobecności związanej z obsługą wyborów, i członkowie komisji i mężowie zaufania, mają obowiązek dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Zaświadczenie to wystawia komisja, opatruje pieczęcią i podpisem przewodniczącego.

Czy członkowi komisji wyborczej przysługuje płatne zwolnienie od pracy?

Tak. Członek obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej ma prawo do zwolnienia od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień kolejny – następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów. Jeśli zatem wybory są w niedzielę 15 października i ten dzień jest dniem pracy pracownika będącego członkiem komisji, to ma on prawo do zwolnienia. Jeśli liczenie głosów zakończy się w poniedziałek, to pracownik ma prawo do zwolnienia także w poniedziałek (16 października) oraz wtorek (17 października). 

Za czas tego zwolnienia pracownik „zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy”. Zachowuje zatem w szczególności prawo do wynagrodzenia. Wynagrodzenie to liczymy jak wynagrodzenie urlopowe, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z października (tj. z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy).

Czy członek komisji wyborczej korzysta także z innych świadczeń od pracodawcy?

Niezależnie od zwolnienia od pracy, o którym powyżej, pracownik będący członkiem komisji ma także prawo do zwolnienia od pracy w wymiarze do 5 dni z zachowaniem prawa do świadczeń z ZUS i uprawnień ze stosunku pracy, jednakże z wyłączeniem prawa do wynagrodzenia. To zwolnienie zatem np. zaliczamy do stażu pracy, ale nie wypłacamy za nie wynagrodzenia. 

Czy uprawnienia mężów zaufania są takie same jak członków komisji?

Mąż zaufania ma mniej uprawnień niż członek komisji wyborczej. Pracownik pełniący funkcję męża zaufania ma prawo do zwolnienia z pracy na dzień wyborów, liczenia głosów i dzień następujący po dniu, w którym skończono liczenie głosów. Pracownik zachowuje w tym zakresie prawo do uprawnień ze stosunku pracy. Zatem tak samo jak w przypadku członka komisji.

Wobec mężów zaufania nie przewidziano jednak tego dodatkowego, bezpłatnego zwolnienia od pracy w wymiarze do 5 dni.

Dodajmy od razu, że takie same uprawnienia jak dla mężów zaufania, Kodeks wyborczy przewiduje dla obserwatorów społecznych, którzy są wyznaczeni do komisji wyborczej przez określone stowarzyszenia lub fundacje. 

Czy pracodawca wypłaca takim pracownikom dietę?

Nie. Członkowie komisji i mężowie zaufania są uprawnieni do otrzymania diety za pełnioną funkcję. Dietę tę wypłaca jednak odpowiedni urząd gminy lub miasta.